Η …αδέσποτη κριτική χιονοθύελλα

Ένα 3ωρο, Σάββατο απόγευμα, στην Πειραιώς 260 – λίγες ώρες μόνο πριν ανοίξουν οι κάλπες και οι πολίτες εκφράσουν την προτίμηση τους σε κόμματα και πρόσωπα. Η ημερίδα – που οργανώνει το Φεστιβάλ Αθηνών σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών (ΕΛ.Ε.Κ.ΘΕ.Π.ΤΕ.) – είναι αφιερωμένη «στη σύγχρονη θεατρική κριτική, τα προβλήματα, τις προοπτικές, τα αδιέξοδά της και τις σχέσεις της με τη νέα θεατρική αγορά».

Συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, κριτικοί θεάτρου, ακαδημαϊκοί δάσκαλοι θα είναι εκεί και θα μιλήσουν ενώπιον ενός ακροατηρίου έτοιμου για να δεχθεί και να συμμετάσχει στην …αντιπαράθεση. Το θέμα -«Social media και θεατρική κριτική: γραφή, διάδοση και διάδραση των κειμένων της γενιάς των διαδικτυακών κριτικών»- που θα αναπτύξει η Ιωάννα Λιούτσια (Καλλιτεχνικός Συνεργάτης ΚΘΒΕ, Κριτικός Θεάτρου) μπορεί να είναι μια καλή τροφή για την …αντιπαράθεση.

Σε ένα ενημερωτικό κείμενο των διοργανωτών διαβάζω σχετικά: «Ζούμε σε μια εποχή που έθνη, ταυτότητες, θρησκείες, σύνορα και, βεβαίως, οι τέχνες δοκιμάζουν τα όριά τους, τις αντοχές τους και τις ανοχές τους. Σχεδόν τίποτα δεν δείχνει να κινείται μέσα στις παλιές σταθερές. Όλα λειτουργούν στη σφαίρα της σχετικότητας. Έτσι, και στο θέατρο και την κριτική κανείς πια δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι χαρακτηρίζει μια καλή κριτική ή μια καλή παράσταση. Χωρίς κάποιο σταθερό σημείο αναφοράς, όλα είναι ανοικτά προς συζήτηση (και ενδεχόμενη αμφισβήτηση). Εξάλλου, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα σ’ έναν κόσμο που διαρκώς συσκοτίζει κάθε έννοια του “πραγματικού”.
 
Κοντά στον γιγαντισμό του αριθμού των παραστάσεων παρατηρούμε και έναν αντίστοιχο γιγαντισμό στον αριθμό των κριτικών. Εύλογο και το ερώτημα: Tι υποδηλώνει αυτή η “αδέσποτη κριτική χιονοθύελλα”; Μήπως κάποια μορφή “εκδημοκρατισμού” του κριτικού λόγου, όπου όλοι δικαιούνται να εκφέρουν γνώμη; Και αν όντως αυτό συμβαίνει, η φωνή των πολλών βοηθά να ανέβει ο ποιοτικός πήχης του θεάτρου; Όταν όλοι δηλώνουν κριτικοί, ποιος είναι τελικά ο κριτικός; Όπως, κατ’ αναλογίαν, και στο θέατρο: Όταν όλοι δηλώνουν ηθοποιοί (ή θιασάρχες ή παραγωγοί), ποιος είναι ο ηθοποιός (ή ο θιασάρχης ή ο παραγωγός); Ανάμεσα στις εκατοντάδες παραγωγές, πώς διαχωρίζει κανείς την ήρα από το στάρι; Πώς διαμορφώνεται, εντέλει, ο διάλογος ανάμεσα στην κοινότητα των κριτικών και την κοινότητα των καλλιτεχνών, σε μια ιστορική στιγμή κατά την οποία έχουμε πολλαπλάσιους κριτικούς και καλλιτέχνες σε σχέση με το παρελθόν; Αυτά τα θέματα θα απασχολήσουν την ημερίδα, όπως και η απουσία σοβαρών θεατρικών εντύπων που να φιλοξενούν εξίσου σοβαρές κριτικές.
 
Δεν επιδιώκουμε οριστικές απαντήσεις. Θέλουμε, όμως, να δούμε τις προκλήσεις που μας περιμένουν, σε μια αλληλοεξαρτώμενη σχέση, κριτικούς και καλλιτέχνες».
Εδώ θα βρείτε το πρόγραμμα της ημερίδας https://mail.google.com/mail/u/0/?pli=1#inbox/FMfcgxwChcjcQrxpTxWRWkknMNCKHVCN?projector=1&messagePartId=0.1