Χρ. Ι. Στεφανάδης

“Λαϊκισμός” είναι η εσκεμμένη ανειλικρίνεια. Είναι η διάδοση μιας θέσης που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Είναι η παράθεση ψευτοδιλημμάτων, που προκαλούν διχασμό του κοινωνικού συνόλου.

Οι Λαϊκιστές πρωτοεμφανίστηκαν στην αρχαία Αθήνα μετά τον θάνατο του Περικλή (429 π.Χ.). Είχαν το “χάρισμα” του αχαλίνωτου λόγου, λόγου όμως που δεν διατύπωνε συγκεκριμένες και ρεαλιστικές θέσεις . Ασκούσαν όμως επιρροή στον λαό, γιατί κολάκευαν τις επιθυμίες του και τις προσδοκίες του , ακόμα και εάν αυτές ήταν αντικειμενικά ανέφικτες… 

Δηλαδή λαϊκισμός είναι η απόλυτη ανειλικρίνεια. Είναι η διάδοση μιας θέσης που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Είναι η παράθεση ψευτοδιλημμάτων, που προκαλούν διχασμό του κοινωνικού συνόλου.

Μέχρι σήμερα η Ιστορία μας έχει καταγράψει πολλούς λαϊκιστές στην πολιτική ζωή.

Αλλά όχι μόνο στην πολιτική ζωή. Αλλά και στην κοινωνική και δυστυχώς και στην επιστημονική ζωή…

Στην σημερινή εποχή, που η ευχέρεια της επικοινωνίας με όχημα το αχανές διαδίκτυο είναι εφικτή στον κάθε ένα, το φαινόμενο του λαϊκισμού έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Το φαινόμενο αυτό, σήμερα που η παγκόσμια κοινωνία στενάζει κάτω από την επιδημιολογική θύελλά που έχει προκαλέσει ο Κορωνοϊός, είναι ακόμα σοβαρότερο.

Από τα ΜΜΕ , τόσο την τηλεόραση όσο και από τον έντυπο Τύπο, αλλά κυρίως από το διαδίκτυο, παρουσιάζονται συνεχώς απόψεις διαφορετικές που αφορούν την πανδημία, τον ίδιο τον ιό που την προκαλεί, την πραγματική έκτασή της νόσου, τον τρόπο αντιμετώπισης της και ειδικότερα τα εμβόλια προστασίας.

Βέβαια, η ελευθερία στην έκφραση της επιστημονικής άποψης είναι θεμελιώδης κατάκτηση μιας πολιτισμένης κοινωνίας. Οι σκοτεινές εποχές, που οι αιρετικές επιστημονικές απόψεις ( σωστές ή λάθος δεν έχει σημασία), καταδικαζόταν, ακόμα και με θάνατο (!) ,έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Και αυτό, γιατί η εξέλιξη της επιστήμης προκύπτει μέσα από τον διάλογο, τις αντιθέσεις, ακόμα και τις ακραίες αντιπαραθέσεις.

Στην προκειμένη όμως περίπτωση και στην συζήτηση που γίνεται σχετικά με την πανδημία, η διατύπωση διαφορετικών απόψεων από επιστήμονες , αρκετές φορές ξεφεύγει από τα όρια της δεοντολογίας. Και διαχέεται στον σκοτεινό χώρο του λαϊκισμού.

Ορισμένοι από τον χώρο της επιστήμης και γενικότερα από τον χώρο της Υγείας, , παρουσιάζονται συστηματικά στην κοινωνία με την δυνατότητα που τους δίνεται από τα μέσα της σύγχρονης επικοινωνίας και διατυπώνουν προσωπικές απόψεις που δεν τεκμηριώνονται από την υπάρχουσα επιστημονική γνώση… Παρουσιάζονται ορισμένοι , που από το βιογραφικό τους δεν προκύπτει καμία συνάφεια με το αντικείμενο, και αντικειμενικά, εκούσια ή ακούσια, παραπλανούν τον λαό σε ένα θέμα ζωτικής σημασίας, όπως αυτό που αφορά τους εμβολιασμούς. Και δεν αναφέρομαι βέβαια σε ορισμένους που εκφράζουν ακραίες απόψεις για το θάμα, που δεν επιδέχονται λογική αντιπαράθεση.

-Αναφέρομαι σε αυτούς από τον χώρο της υγείας, που διατυπώνουν επιφυλακτικές ή ακόμα και αρνητικές θέσεις , για ένα θέμα που η παγκόσμια επιστήμη έχει αποφανθεί. Και αφορά την ασφάλεια των εμβολίων και το όφελος τους σε σχέση με τον κίνδυνο επιπλοκών, που είναι ελάχιστος. Συμπέρασμα που εξάγεται αβίαστα, από εκατοντάδες εκατομμύρια ( πολύ άνω του ενός δισεκατομμυρίου…) εμβολιασμούς σε όλο τον πλανήτη…
-Αναφέρομαι σε αυτούς που προσπαθούν να απαξιώσουν ή να στρεβλώσουν τεκμηριωμένες απόψεις σοβαρών επιστημόνων. Και με τον τρόπο αυτό, δυστυχώς , αντικειμενικά λαϊκίζουν.
… Πρόσφατα, παρακολούθησα μια αντιπαράθεση σε ζωντανή συζήτηση στην Τηλεόραση, μεταξύ ενός γιατρού, καθηγητή του ΕΚΠΑ και του προέδρου της ΠΟΕΔΗΝ (Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημοσίων Νοσοκομείων)
-Ο καθηγητής, είναι από τους πλέον αναγνωρισμένους επιστήμονες στα γνωστικά του αντικείμενα, την Πνευμονολογία και την Εντατική Θεραπεία, που άμεσα συνδέονται με τις σοβαρές επιπλοκές του Κορωνοϊού.
-Ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ , μαχητικός συνδικαλιστής στον χώρο της υγείας, που προβάλλει διαχρονικά τα δίκαια αιτήματα του νευραλγικού κλάδου που εκπροσωπεί.

Ο καθηγητής, υπέρμαχος του καθολικού εμβολιασμού του πληθυσμού, όπως επιτάσσει η επιστήμη και ειδικότερα του αυτονόητα καθολικού εμβολιασμό του Νοσηλευτικού προσωπικού της χώρας μας, είπε ότι η αποδοχή του εμβολιασμού είναι θέμα μόρφωσης.

Ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στα δημόσια Νοσοκομεία , θεώρησε απαράδεκτη την άποψη του καθηγητού περί αιτιολογικής σχέσης της μόρφωσης με την άρνηση του εμβολιασμού , προφανώς ταυτίζοντας λαθεμένα , τον όρο “μόρφωση” με τις σπουδές…

Αλλά τι είναι η μόρφωση; Σίγουρα δεν είναι τα πτυχία. Είναι κάτι πολύ ευρύτερο.

Ο Σοπενχάουερ είπε σχετικά με τη μόρφωση: «Το να λες κάτι είναι πράγμα φυσικό. Το να αντιλαμβάνεσαι αυτό που ειπώθηκε ακριβώς όπως ειπώθηκε, είναι μόρφωση».

Επομένως, η μόρφωση με τη γενική έννοια, είναι θέμα συμπεριφοράς και όχι θέμα σπουδών. Ενδεχόμενα οι σπουδές αποτελούν μόνο ένα από τα εργαλεία για να θεωρηθεί κάποιος μορφωμένος… Θα επαναλάβω για μια ακόμα φορά , ποιους θεωρούσε μορφωμένους πολίτες ο Σωκράτης:

1. Αυτούς που ελέγχουν δυσάρεστες καταστάσεις, αντί να ελέγχονται από αυτές.
2. Αυτούς που αντιμετωπίζουν όλα τα γεγονότα με γενναιότητα και λογική.
3. Αυτούς που είναι έντιμοι σε όλες τους τις συνδιαλλαγές.
4. Αυτούς που αντιμετωπίζουν γεγονότα δυσάρεστα και ανθρώπους αντιπαθείς καλοπροαίρετα.
5. Αυτούς που ελέγχουν τις απολαύσεις τους.
6. Αυτούς που δεν νικήθηκαν από τις ατυχίες και τις αποτυχίες τους.
7. Αυτούς που δεν έχουν φθαρεί από τις επιτυχίες και τη δόξα τους.

Ο λαϊκισμός στην πολιτική και την κοινωνική ζωή, ήταν και είναι, δυστυχώς, μια παρενέργεια της Δημοκρατίας.
Ο λαϊκισμός όμως , (ακούσιος ή εκούσιος), στην επιστημονική ζωή, ιδιαίτερα σήμερα που διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές, είναι απαράδεκτος.
Οι αειναύτες του “επιστημονικού λαϊκισμού”, ας το προσέξουν!




* Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης είναι Καθηγητής Καρδιολογίας