Τάσος Καραμήτσος

Οντως, αν ψάξει κανείς να αγοράσει σπίτι θα διαπιστώσει ότι ή δεν υπάρχουν εύκολα, ή όταν βρεθούν έχουν εξωφρενικές τιμές, και δεν μιλάμε ούτε για τα ακριβά προάστια της Αττικής, ούτε και για εξοχικά στις Κυκλάδες.

Να συμφωνήσουμε ότι δεν φαίνεται διόλου λογικό και φυσιολογικό να κοστίζει από 5.000 ευρώ το τ.μ. ένα νεόδμητο σπίτι στα δυτικά προάστια ή έστω 3.500 το τ.μ. ένα παλιό, ούτε 6.000 το τ.μ. ένα νεόδμητο στο Μαρούσι ή στο Παγκράτι.

Στα ενοίκια η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, γιατί μιλάμε για την ελάχιστη ανάγκη του πολίτη να μένει κάπου και το πλέον επώδυνο οικονομικά είναι ότι πρόκειται για νέους ανθρώπους, φοιτητές, εργαζόμενους που ζουν είτε από τους γονείς τους είτε με τον βασικό ή κάτι παραπάνω μισθό τους. Οταν θέλεις ένα χιλιάρικο νοίκι μαζί με κοινόχρηστα και ρεύμα μηνιαίως, απλά η άσκηση επιβίωσης βγαίνει πολύ δύσκολα.

Από την άλλη πλευρά, να ξεκαθαρίσουμε ότι λύση με… εντολή πρωθυπουργού, με απλά λόγια με κυβερνητική παρέμβαση, απλά δεν γίνεται, δεν υφίσταται στην ελεύθερη αγορά, αφού εδώ δεν είναι Κίνα. Οι τιμές είναι ελεύθερες, η κτηματαγορά στην Ελλάδα βιώνει το φαινόμενο του ελατηρίου, συμπιέστηκε την εποχή της κρίσης και των μνημονίων και τώρα εκτινάχτηκε απότομα (και άτσαλα, όπως όλα στη χώρα), με πιθανότητα στο εγγύς μέλλον να δούμε και καμιά φούσκα, αν και αυτή την ώρα δεν μοιάζει πολύ πιθανό. Με βεβαιότητα, όμως, ότι μια «στάση», ένα φρένο στις τιμές των ακινήτων θα συμβεί, μπορεί, δε, και σε ορισμένες περιοχές να έχει αρχίσει.

Η αφορμή για το σημερινό μου σημείωμα είναι η κυβερνητική νομοθετική πρωτοβουλία για να απελευθερωθούν ακίνητα και οικόπεδα του Δημοσίου και Νομικών Φορέων που ελέγχει προκειμένου να δοθούν με κάποια μέθοδο αντιπαροχής -αν αντιλαμβάνομαι- σε κατασκευαστικές και άλλες σχετικές επιχειρήσεις προκειμένου να κατασκευάσουν ακίνητα για λογαριασμό του Δημοσίου, που θα τα διαθέσει ως κοινωνικές κατοικίες.

Η ακίνητη περιουσία του Δημοσίου είναι, ως γνωστόν, τεράστια, μήπως και ανυπολόγιστη στην κυριολεξία, σίγουρα σε κακοδιαχείριση εδώ και δεκαετίες και φυσικά ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της παντελώς αναξιοποίητο. Και μπορεί μεν να άργησε ήδη να γίνει, αλλά πραγματικά είναι κάτι που μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στο πρόβλημα της στέγασης στη χώρα, έστω μακροπρόθεσμα.

Εξίσου τεράστια βοήθεια στο πρόβλημα της στέγασης σε όλη τη χώρα μπορεί να προσφέρουν οι τράπεζες, οι οποίες κατέχουν δεκάδες χιλιάδες σπίτια από κατασχέσεις, αλλά μαζί με τους servicers των κόκκινων δανείων καθυστερούν τραγικά τις διαδικασίες απεμπλοκής και διάθεσής τους.

Οι τράπεζες πλέον είναι ιδιωτικές και τυπικά δεν μπορεί να παρέμβει το κράτος, αλλά από την άλλη είναι επίσης γνωστό ότι η κυβέρνηση στα τέλη του 2024 είχε παρουσιάσει ένα σχέδιο «απεγκλωβισμού» 25.000 ακινήτων που ανήκουν σε αυτές από μια σειρά προβλήματα όπου εμπλέκονται υπηρεσίες του Δημοσίου, όπως η Πολεοδομία, δικαστικές αποφάσεις κ.λπ.

Δεν ξέρω κατά πόσο έχει υπάρξει πρόοδος, αλλά σε κάθε περίπτωση όλες αυτές οι παρεμβάσεις μπορεί να δώσουν μια βοήθεια στο μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια, μαζί με όλα τα υπόλοιπα υποβοηθητικά μέτρα που λαμβάνονται από το κράτος. Είναι ακατανόητο και θλιβερό να υπάρχουν 25.000 ακίνητα και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα που ανήκουν στο Δημόσιο και να παραμένουν κλειστά ή ανεκμετάλλευτα σε μια χώρα όπου οι νέοι ή οι ασθενέστεροι οικονομικά πολίτες έχουν τη στέγη ως το πρώτο τους μεγάλο πρόβλημα.