Τάκης Τρακουσέλλης

Η Σλοβακία φτιάχνει περισσότερα αυτοκίνητα ανά κάτοικο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη. Η Ουγγαρία φιλοξενεί εργοστάσια της BMW, της Mercedes-Benz, της Audi και σύντομα της BYD.

Η Πολωνία έχει γίνει ο νέος δυνατός παίκτης στο παιχνίδι των μπαταριών. Η Σλοβενία, μικρή και σιωπηλή, έχει εδώ και χρόνια σταθερές βιομηχανικές συνεργασίες. Και η Τουρκία, από δίπλα, δεν φτιάχνει απλώς αυτοκίνητα, φτιάχνει πλέον και δικά της.
Και η Ελλάδα; Η Ελλάδα παρατηρεί. Χωρίς σχέδιο, χωρίς όραμα, χωρίς προσέγγιση. Χωρίς καν διάθεση…

Όσο οι άλλοι στήνουν υποδομές, φτιάχνουν βιομηχανικά πάρκα, δίνουν φορολογικά κίνητρα και συνδέουν στρατηγικά τη βιομηχανία με την ενέργεια και τις μεταφορές, εμείς συνεχίζουμε να πορευόμαστε με λογικές δεκαετίας ’80: «η Ελλάδα είναι τουρισμός και υπηρεσίες». Και όμως η Ελλάδα θα μπορούσε – και θα έπρεπε – να είναι και αυτοκινητοβιομηχανία. Το γιατί δεν είναι, αναμφίβολα είναι ένα πραγματικό εθνικό ζήτημα.

Δεν είναι απλώς ότι δεν έχουμε εργοστάσιο αυτοκινήτου. Είναι ότι δεν φαίνεται να το θέλουμε κιόλας. Δεν υπάρχει κανένα κρατικό σχέδιο, κανένας μηχανισμός που να κυνηγάει επενδύσεις στον τομέα, καμία πολιτική ηγεσία που να έχει βάλει ξεκάθαρα στόχο να φέρει μια μονάδα συναρμολόγησης, μια γραμμή παραγωγής, έστω μια εγκατάσταση συσκευασίας ανταλλακτικών.

Κι όλα αυτά, σε μια εποχή που οι αυτοκινητοβιομηχανίες ψάχνουν μανιωδώς για νέες βάσεις στην Ευρώπη, κυρίως για να καλύψουν τη ραγδαία άνοδο της ζήτησης στα ηλεκτρικά οχήματα και στα συστήματα υποστήριξής τους: μπαταρίες, software, ημιαγωγοί, καλωδιώσεις.

Οι Γερμανοί, οι Κορεάτες, οι Κινέζοι, ακόμη και οι Αμερικανοί της Tesla και της Rivian κοιτάζουν πλέον την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη όχι για φθηνά μεροκάματα, αλλά για σταθερότητα, ταχύτητα αδειοδοτήσεων και άμεση πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά. Και η Ελλάδα, με λιμάνια, ήλιο, αιολικά πάρκα, και γεωστρατηγική θέση, απούσα.

Έχουμε σκεφτεί τι θα σήμαινε για το ΑΕΠ της χώρας μια μεγάλη επένδυση σε εργοστάσιο ηλεκτρικών αυτοκινήτων; Πόσες θέσεις εργασίας, πόση τεχνογνωσία, πόσες εξαγωγές; Πόσο θα ενίσχυε το εμπορικό μας ισοζύγιο; Πόσο θα μείωνε την εξάρτηση μας από εισαγωγές, όταν σήμερα όλα τα οχήματα που κυκλοφορούν στους δρόμους μας έρχονται από έξω; Και όμως, αντί να προσελκύσουμε τέτοιες ευκαιρίες, τις αφήνουμε να τις καρπώνονται οι γείτονες.

Και η καραμέλα «δεν έχουμε βιομηχανική κουλτούρα» ξίνισε πλέον. Ούτε η Ουγγαρία είχε. Ούτε η Σλοβενία είχε. Την απέκτησαν.

Με σχέδιο, με υποδομές, με ένα τμήμα στο Υπουργείο Επενδύσεων και Ανάπτυξης που ασχολείται αποκλειστικά με το να φέρνει τέτοιες δουλειές. Η Ελλάδα είχε και έχει τη χρυσή ευκαιρία της ηλεκτροκίνησης, να κάνει επιτέλους το βήμα. Γιατί, πέρα από τις επενδύσεις φωτοβολίδα όπως τα airbnb και η «σεζόν», πρέπει ουσιαστικά να μπούμε στην αλυσίδα της βαριάς παραγωγής και της καινοτομία. Όχι μόνο φιλοξενώντας, αλλά παράγοντας.

Σήμερα η διεθνής αγορά αυτοκινήτου δεν κοιτάζει πια αποκλειστικά τη Γερμανία, την Γαλλία, την Ιταλία. Ψάχνει γόνιμα εδάφη, με χαμηλό κόστος και σταθερότητα. Η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι στο επίκεντρο.

Η ερώτηση λοιπόν είναι απλή: θέλουμε να φτιάξουμε κάτι ή θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τους άλλους να προχωρούν, μοιρολατρώντας για το εμπορικό ισοζύγιο και τις πολλές εισαγωγές;