Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου

Κάποιοι πανηγυρίζουν, κάποιοι άλλοι στέκονται αποκλειστικά στα νέα μέτρα που φέρνει η συμφωνία με τους πιστωτές. 

Πλέον, λίγες ημέρες μετά, μπορούμε να κάνουμε με περισσότερη ασφάλεια και ψυχραιμία μία αποτίμηση της κατάστασης και, κυρίως, των προοπτικών που ανοίγονται από εδώ και πέρα.
Σαφέστατα είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι αποφεύχθηκε το ενδεχόμενο του πλήρους εκτροχιασμού της ελληνικής οικονομίας. Είναι καιρός πια η στασιμότητα που επικρατούσε τους τελευταίους μήνες στην αγορά, και που τόσο κακό προκάλεσε, να πάψει να υφίσταται. Εκτιμώ ότι αυτό θα γίνει άμεσα και ήδη υπάρχουν αρκετά θετικά μηνύματα που δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία έχει σφυγμό και μπορεί να ελπίζει.

Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι λύθηκαν ξαφνικά όλα μας τα προβλήματα. Το αντίτιμο ήταν για ακόμα μία φορά βαρύ και τα νέα μέτρα θα επιβαρύνουν το σύνολο των φορολογουμένων, φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, και βέβαια θα συρρικνώσουν τα εισοδήματα όλων μας. Οπότε το μέλημά μας από εδώ και πέρα πρέπει να είναι ο επανακαθορισμός της πορείας της ελληνικής οικονομίας έτσι ώστε να μη χρειαστούν στο μέλλον άλλα μέτρα και να λειτουργήσουμε επιτέλους ως μία κανονική χώρα. 

Για να μην πάνε χαμένες οι θυσίες όλων μας, όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης η στόχευσή μας πρέπει να είναι ξεκάθαρη. Ουσιαστική επανεκκίνηση της οικονομίας με διαφοροποίηση του παραγωγικού μοντέλου και αναπτυξιακή προοπτική. Αυτό βέβαια σημαίνει και άμεση διόρθωση των λαθών που γίνονται σε πολύ βασικά θέματα, στα οποία έχουμε μείνει πάρα πολύ πίσω. 
Γιατί οφείλουμε να βλέπουμε και τις δικές μας ευθύνες. Θα συμφωνήσω με όσους υποστηρίζουν ότι οι εταίροι είναι άκαμπτοι και σε πολλές περιπτώσεις ανάλγητοι, με πλήθος απαιτήσεων και άρνηση να δουν τα προφανή, όπως, για παράδειγμα, τη μείωση του χρέους που σε καμία περίπτωση δεν είναι βιώσιμο σήμερα. 

Δεν φταίει όμως κανένας Σόιμπλε και καμία Λαγκάρντ που ακόμα παραμένει στα χαρτιά η περιβόητη πάταξη της φοροδιαφυγής. Είναι επόμενο όταν κάποιοι επιτήδειοι γλυτώνουν τα φορολογικά βάρη που τους αναλογούν αυτά να διαχέονται στο ευρύτερο σύνολο. Η φοροδιαφυγή δεν πατάσσεται με ευχολόγια και δηλώσεις καλών προθέσεων, αλλά με συγκεκριμένες δράσεις που ακόμα δεν τις έχουμε δει επί της ουσίας, παρά μόνο αποσπασματικά. 

Οπως δεν είναι φυσιολογικό για μία οργανωμένη πολιτεία να ανθεί το παρεμπόριο σε βάρος των επιχειρήσεων, των εργαζομένων, των ασφαλιστικών ταμείων, του κράτους συνολικά. Δεν νομίζω να έχει γίνει τίποτα αποτελεσματικό και σε αυτό τον τομέα. Δίνουμε άλλοθι στους δανειστές όταν δεν φροντίζουμε να εξυγιάνουμε τον σπάταλο δημόσιο τομέα. 

Την ίδια ώρα, αυξάνεται η πίεση στον ιδιωτικό τομέα. Για την αναστροφή του κλίματος και την επιστροφή στην ανάπτυξη είναι ξεκάθαρο ότι απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις στη χώρα. Υπάρχει οργανωμένο σχέδιο για την προσέλκυσή τους; Δεν νομίζω. Ανέφερα τα παραπάνω παραδείγματα για να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι αν δεν φροντίσουμε να αλλάξουμε και δεν βελτιώσουμε τα του οίκου μας, τότε δεν μπορεί να ελπίζουμε σε καλύτερες μέρες. Οφείλουμε να δούμε αυτή την καταστροφική κρίση ως ευκαιρία για να προχωρήσουμε σε βαθιές τομές και αναθεώρηση ορισμένων παθογενειών που έρχονται από το μακρινό παρελθόν, οι οποίες ήδη μας έχουν στοιχίσει πολύ. 

Γιατί κι αν αυτή τη στιγμή κάποιος με έναν μαγικό τρόπο εξαφάνιζε το χρέος, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι σε λίγα χρόνια θα έχουμε δημιουργήσει άλλο. Ας μην περιμένουμε λοιπόν να μας λυπηθούν οι δανειστές ή οι εταίροι μας. 

Αυτοί το μόνο που θέλουν είναι προασπίσουν τα συμφέροντά τους. Για να προασπίσουμε κι εμείς όμως τα δικά μας, απαιτείται εγρήγορση, οργάνωση, συνεργασία, άλλο μείγμα αναπτυξιακής πολιτικής και όραμα. 

Διαφορετικά σε λίγο καιρό θα ξανασυζητάμε πάλι για την ανάγκη λήψης νέων μέτρων και την καθίζηση της ελληνικής οικονομίας.

* Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών