Φρεντερίκ Σοπέν: Ο θρύλος της κλασικής μουσικής ήταν ομοφυλόφιλος;

Την σεξουαλικότητα του Φρεντερίκ Σοπέν μελέτησε σε βάθος ένας Ελβετός δημοσιογράφος βάζοντας στο μικροσκόπιο την προσωπική αλληλογραφία του θρύλου της κλασικής μουσικής και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι έκρυβε επιμελώς την ομοφυλοφιλία του. Και όχι μόνο αυτός αλλά και οι ιστορικοί ...

H αριστουργηματική μουσική του Σοπέν, η λαμπερή κι ευαίσθητη προσωπικότητά του ως συνθέτη και πιανίστα στο Παρίσι, η νοσταλγία για την πατρίδα του, την Πολωνία και ο θάνατός του σε ηλικία μόλις 39 ετών, είναι στοιχεία που τον καθιέρωσαν ως ένα κορυφαίο δημιουργό-σύμβολο του παγκόσμιου Ρομαντισμού.

Σύμφωνα με τον Μορίτς Βέμπερ, Ελβετό δημοσιογράφο επί των μουσικών θεμάτων, ο Φρεντερίκ Σοπέν ήταν ομοφυλόφιλος, κάτι που βλέπει το φως της δημοσιότητας σχεδόν 200 χρόνια από το θάνατό του.

Τα στοιχεία του Βέμπερ, όπως ο ίδιος εξηγεί στην βρετανική εφημερίδα «Guardian», βασίζονται στην αλληλογραφία του Σοπέν, η οποία έχει ήδη μελετηθεί διεξοδικά από ιστορικούς.

Ο Σοπέν όμως ήταν Πολωνός, όπως λέει ο Βέμπερ στη δίωρη ραδιοφωνική εκπομπή του «Οι άνδρες του Σοπέν», που μεταδόθηκε από τον ελβετικό ραδιοφωνικό σταθμό SRF. Για το λόγο αυτό, προσθέτει, έχουν υπάρξει σκοπίμως λανθασμένες μεταφράσεις των επιστολών του. Επιπλέον, οι ιστορικοί έδωσαν υπερβολική έμφαση σε φήμες για σχέσεις του με γυναίκες.

Ο Ελβετός δημοσιογράφος, ο οποίος ξεκίνησε την έρευνα των επιστολών του Σοπέν στη διάρκεια του πρώτου lockdown, υποστηρίζει ότι ανακάλυψε μια «καταιγίδα ερωτικών αναφορών προς άλλους άνδρες». Ορισμένες φορές, συνεχίζει, ο ερωτικός τόνος των επιστολών του είναι απολύτως σαφής, ενώ άλλες είναι γεμάτες υπονοούμενα.  Μάλιστα, σε μία από τις επιστολές του, χαρακτηρίζει τις φήμες για σχέσεις του με γυναίκες «ως μανδύα για κρυμμένα συναισθήματα».

Πάντως, μέσα από ημερολόγια ή την προσωπική αλληλογραφία του Σοπέν, είναι σαφές πως διατηρούσε ερωτικές σχέσεις με άτομα του ίδιου φύλου.
Αυτός είναι και ο λόγος που κατά καιρούς οι ιστορικοί κατηγορούνται πως η άρνησή τους να μιλήσουν για τον Σοπέν ως ομοφυλόφιλο, έχει να κάνει με τον συντηρητισμό τους, παρά με την πραγματική έλλειψη στοιχείων.

«Εξάλλου δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ο Σοπέν θεωρείται εθνικό ίνδαλμα της Πολωνίας, μιας άκρως συντηρητικής χώρας .Ο Σοπέν μεγάλωσε στη Βαρσοβία, όμως εγκατέλειψε τη χώρα σε ηλικία 20 ετών και δεν επέστρεψε ποτέ. Παρόλα αυτά, παραμένει σύμβολο της Πολωνίας, όπου πραγματοποιούνται αρκετά ετήσια μουσικά φεστιβάλ με το όνομά του, το οποίο έχει δοθεί και στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας», γράφει ο «Guardian».

Οι ερωτικές επιστολές του Σοπέν προς τους εραστές

«Δεν σου αρέσει να σε φιλούν», έγραφε ο Σοπέν στον συμμαθητή του Τίτους Βοιτσεχόφσκι σε μια από τις 22 επιστολές. «Σε παρακαλώ, επίτρεψέ μου να το κάνω σήμερα. Θα πρέπει να πληρώσεις για το βρώμικο όνειρο που είδα για σένα χθες τη νύχτα».

Τα γράμματα προς τον «φίλο» του, έναν πολιτικό ακτιβιστή, συχνά ξεκινούν με την προσφώνηση «ζωή μου» και καταλήγουν με τη φράση: «Δώσε μου ένα φιλί, αγαπημένε μου εραστή».

Αλλά ορισμένες επιστολές, είναι πιο προχωρημένες. Τον Ιούλιο του 1837, ο Σοπέν έγραφε από το Λονδίνο στον φίλο του Τζούλιαν Φοντάνα, μιλώντας με ενθουσιασμό για τα «εξαιρετικά ουρητήρια», όπου δεν υπήρχε κανένα μέρος για να… ουρήσεις.

Ο Βέμπερ αναφέρθηκε και σε μια επιστολή του Σοπέν προς τον Βοιτσεχόφσκι που γράφτηκε το 1829. Εκεί, σύμφωνα με το δημοσιογράφο, ο Σοπέν τον περιγράφει ως «ο ιδανικός μου, εκείνος τον οποίο υπηρετώ πιστά». Το 2018, μια βιογραφία του Σοπέν από τον Αγγλοκαναδό μουσικολόγο Άλαν Γουόκερ περιγράφει τον Βοιτσεχόφσκι ως «επιστήθιο φίλο». Gals being pals…

Σύμφωνα, μάλιστα με τον Γουόκερ, τα ερωτικά φορτισμένα γράμματα που απηύθυνε ο Σοπέν σε έναν άνδρα ήταν προϊόν μιας «ψυχολογικής σύγχυσης», μιας «πνευματικής στρέβλωσης», που έκανε τον Σοπέν να έχει σκέψεις ερωτικού πόθου προς τον φίλο του, ενώ «το σωστό θα ήταν να απευθύνονταν στην Κονστάντσα Γκλαντκόφσκα, μια Πολωνή σοπράνο, με την οποία φημολογούνταν ότι ήταν ερωτευμένος.

Ο Βέμπερ, πάντως, τονίζει ότι κατά την έρευνά του δεν ανακάλυψε καμιά σαφή απόδειξη για αυτόν τον έρωτα, αλλά ούτε και για έναν υποτιθέμενο αρραβώνα με την 16χρονη Μαρία Βοτζίνσκα.... Ούτε το Ινστιτούτο Σοπέν, ούτε οι βιογράφοι του έχουν καταφέρει να βρουν αποδείξεις».

Ωστόσο, εκπρόσωπος του «Ινστιτούτου Σοπέν» που μίλησε στη ραδιοφωνική εκπομπή του SRF συμφώνησε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για έρωτες του συνθέτη με γυναίκες, με την εξαίρεση ορισμένων αναφορών από μέλη της οικογένειάς του. Σχετικά με τις επιστολές, ο εκπρόσωπος του Ινστιτούτου υποστήριξε ότι η γλώσσα τους ήταν προιόν της ρομαντικής εποχής στην οποία γράφτηκαν, αλλά και του… μορφωμένου κύκλου του Σοπέν. Ήταν ένας ρομαντικός που δεν έκανε διακρίσεις στην έκφραση της «αγάπης» του με βάση το φύλο», δήλωσε ο Φρικ, συνταξιούχος καθηγητής σλαβικών γλωσσών στο Πανεπιστήμιο Γέιλ.».

Από την πλευρά του, ο Βέμπερ, πιστεύει πως το εύρημά του θα ενθαρρύνει περαιτέρω μελέτες για τον τρόπο με τον οποίο η σεξουαλικότητα του Σοπέν επηρέασε τη μουσική του. «Το γεγονός ότι ο Σοπέν ήταν αναγκασμένος να κρύβει για πολύ καιρό την σεξουαλική του ταυτότητα θα έχει αφήσει σημάδια στην προσωπικότητα και την τέχνη του», εξηγεί ο Βέμπερ. «Η μουσική του επέτρεπε να εκφράζεται ελεύθερα, επειδή είχε το πλεονέκτημα της απουσίας λέξεων».



Ειδήσεις σήμερα: 

Απεργία ΑΔΕΔΥ-ΕΚΑ: Πώς θα κινηθούν σήμερα τα ΜΜΕ - Τι θα γίνει με τις συγκεντρώσεις των υγειονομικών

Πιθανόν να βγει και σήμερα από το νοσοκομείο ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος

Η βαρυποινίτισσα που παραθέτει... σεμινάρια Ποινικού Δικαίου