Φώφη Γιωτάκη

Ήταν ο κ. Μητσοτάκης που από το βήμα της Ολομέλειας το 2019, κατά τη συνταγματική αναθεώρηση της επίμαχης διάταξης για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας έδινε έμφαση στην ανάγκη αναζήτησης ευρύτατων συναινέσεων.

Είναι προφανές ότι η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας κατά την τέταρτη ψηφοφορία και μόλις με 160 ψήφους βρίσκεται μακριά από τις «ευρύτατες συναινέσεις» ή από το συμβολικό ορόσημο των 180 ψήφων. Κανείς δεν κρίνει από τώρα τη θητεία του νεοεκλεγέντος Προέδρου, ασχέτως αν η μακρά κομματική του διαδρομή «αναγκάζει» εκ των πραγμάτων φίλους και πολιτικούς αντιπάλους να πάρουν διαφορετική θέση πριν ακόμη ορκιστεί. Η αντιπολίτευση βλέπει μια επιλογή με κύριο κριτήριο την γαλάζια προέλευση και στόχο την εξασφάλιση εσωκομματικών ισορροπιών στο δρόμο προς τις εθνικές κάλπες. Η συμπολίτευση μάλλον ανακουφίστηκε από την επιλογή του κ. Κωνσταντίνου Τασούλα, αλλά αρκετοί του χώρου δεν αποκλείουν αμφιταλαντεύσεις στη δεξαμενή του Κέντρου- εικάζουν βέβαια ότι με την πάροδο του χρόνου και πιθανές νέες πρωτοβουλίες θα αποκτήσουν εκ νέου ισχυρή πρόσβαση και στους Κεντρώους ψηφοφόρους, η στάση των οποίων αποδείχθηκε καταλυτικής σημασίας στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις.

Η συγκυρία παράγει πολλές και ιδιαιτέρως δύσκολες εξισώσεις, τόσο για την κυβερνητική παράταξη, όσο και για την αξιωματική αντιπολίτευση και τα άλλα κόμματα. Ένας στους τέσσερις ψηφοφόρους στα τελευταία γκάλοπ εξακολουθεί να σταθμεύει στη γκρίζα ζώνη. Η τραγωδία των Τεμπών ξέφυγε από τις πρώτες αναλύσεις του τύπου για όλα φταίει ο μοιραίος σταθμάρχης- τώρα από διαφορετική οπτική και υπομονή το κάθε κόμμα προσπαθεί να δει προσεκτικά όλα τα δεδομένα, αναμένοντας επίσης τα επίσημα πορίσματα και την έρευνα των δικαστικών λειτουργών. Τα συλλαλητήρια δεν τα οργάνωσε κάποιο κόμμα, εμφάνισαν όμως την άποψη της κοινωνίας και παρήγαγαν πολιτικά αποτελέσματα. Στις δημοσκοπήσεις που ακολούθησαν οι ερωτηθέντες δίνουν «λεπτομέρειες» από το σκεπτικό τους- ένα σημαντικό κομμάτι κλείνει το μάτι στον αντισυστημισμό. Η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται στο πιο δύσκολο σημείο της εξαετούς κυβερνητικής της πορείας, χάνει (πάνω-κάτω) έως και δύο ποσοστιαίες μονάδες και συγκρούεται με την απειλή βασικών ποιοτικών στοιχείων, που τροφοδοτούνται από ανάμεικτα συναισθήματα: απογοήτευση, θυμό και οργή. Το ΠΑΣΟΚ παρότι δηλώνει ότι θέλει να συνεχίσει να κινείται θεσμικά και προσεκτικά με στόχο την απόδοση ευθυνών, δεν κερδίζει, χάνει έδαφος στα γκάλοπ- ούτε το πρώην κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης περνά εισπράττει πόντους, αντιθέτως μετρά διαρροές πχ προς την Πλεύση Ελευθερίας.

Η γενικευμένη καχυποψία αν δεν ανακοπεί από σοβαρές πολιτικές πρωτοβουλίες οδηγεί συνήθως σε κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος και σε πρόβλημα Δημοκρατίας. Αυτό είναι καταρχάς το πρόβλημα και όχι αν υπερβεί τα ποσοστά των ευρωεκλογών η Νέα Δημοκρατία ή αν το ΠΑΣΟΚ καταφέρει να αυξήσει κατά πολύ το επόμενο τρίμηνο το δημοσκοπικό του αποτύπωμα. Ο κόσμος περιμένει να δει την κυβερνητική παράταξη και τα άλλα κόμματα να συμβάλουν με ειλικρίνεια και τις απαραίτητες πρωτοβουλίες στην αποκάλυψη όλων των πτυχών της τραγωδίας που ερευνά η Δικαιοσύνη και ταυτόχρονα να παρουσιάσει σχέδιο για να υπάρχουν την επόμενη μέρα ασφαλείς σιδηρόδρομοι για τα παιδιά του.

Αργά ή γρήγορα –εξαρτάται από το βαθμό αυτογνωσίας και ετοιμότητας- το κάθε κόμμα θα επιστρέψει στον στόχο της υγιούς και δυναμικής επανεκκίνησης, χωρίς ωστόσο να γνωρίζει ότι μπορεί ή όχι να τον πετύχει με τους δικούς του όρους. Και αργά ή γρήγορα το κάθε κόμμα θα επιστρέψει στον πάγκο του για να ανακαλύψει τα ικανά πρόσωπα που θα μπορέσουν να σηκώσουν το βάρος της επανεκκίνησης. Έχει πάγκο η Νέα Δημοκρατία και πόσο εύκολη και αποδοτική μοιάζει η διαδικασία αναζήτησης και αξιοποίησης των κατάλληλων ανθρώπων στις κατάλληλες θέσεις στην αφετηρία μιας επανεκκίνησης; Αν ήταν εύκολη υπόθεση τότε η ΝΔ θα θύμιζε περισσότερο την εικόνα της στην αφετηρία του 2019 με τη διεύρυνση στο χώρο του Κέντρου, όπου απέκτησε και διατήρησε στη συνέχεια ο κ. Μητσοτάκης. Το 2025 δεν είναι 2019. Στον πάγκο της Νέας Δημοκρατίας παραμένουν βουλευτές, εκ των οποίων οι περισσότεροι δεν έχουν κυβερνητική εμπειρία και δεν είναι σίγουρο ότι μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα από σημερινούς υπουργούς δύσκολες εξισώσεις. Οι δε πρόσφατες κινήσεις της ηγεσίας της ΝΔ στο εσωκομματικό πεδίο σε συνδυασμό με τις δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι λιγοστεύουν οι πρόθυμοι και ικανοί από το χώρο του Κέντρου.

Στο ΠΑΣΟΚ ο πάγκος φάνηκε ευρύχωρος κατά τις πρόσφατες εσωκομματικές εκλογές. Εμφανίστηκαν έξι συμπληρωματικοί παίκτες να διεκδικούν την ηγεσία, να ακολουθούν τα αυτονόητα του πολιτικού πολιτισμού, να έχουν διάθεση να συνθέσουν τις σχετικά διαφορετικές τους πλατφόρμες και να πατήσουν όλοι μαζί το κουμπί της δυναμικής επανεκκίνησης με στόχο τη διεκδίκηση της εξουσίας. Η εικόνα αυτή- ενός ισχυρού πάγκου- οδήγησε στην εκτίναξη των ποσοστών του κόμματος, αλλά στη συνέχεια και παρότι το ΠΑΣΟΚ έλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες δεν κατάφερε να διατηρήσει τη δυναμική. Έχει πάγκο και δεν τον αξιοποιεί; Ως κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν μπορεί να τον αγνοήσει. Και βασική προϋπόθεση είναι η ηγεσία να λέει και να εννοεί ότι προσβλέπει στις συλλογικές αποφάσεις και δράσεις για την παρουσίαση ενός εθνικού σχεδίου που θα παρατηρήσουν πιο προσεκτικά την επόμενη μέρα οι πολίτες… Πριν να είναι αργά.