Ανάλυση της El Pais: Τι θα κρίνουν για την Ευρώπη οι γερμανικές κάλπες;

Ήδη γνωρίζουμε ότι λίγα θα αλλάξουν από την ερχόμενη Δευτέρα, όταν γίνει γνωστή η νέα σύνθεση της Μπούντεσταγκ μετά τις εκλογές της Κυριακής στη Γερμανία. Η Άνγκελα Μέρκελ είναι η μοναδική σταθερά του πολιτικού παιχνιδιού και το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τους Φιλελεύθερους ή θα σχηματίσει τον Μεγάλο Συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες.

Η δημοκρατική συγκίνηση είναι σχεδόν απούσα από αυτές τις εκλογές, γράφει ο Λουίς Μπασέτς στην εφημερίδα El Pais. Ούτε πόλωση υπάρχει ούτε ένα «δημοψήφισμα» για την πολιτική λιτότητας που ακολουθείται στην Ευρώπη. Οι γερμανικές εκλογές παρουσιάζουν ενδιαφέρον όχι τόσο για το ποιο κόμμα θα ψηφίσουν οι Γερμανοί όσο για το ποιο μοντέλο θα επιλέξουν, ένα μοντέλο τόσο για τη χώρα τους όσο και για την Ευρώπη.

Στις περιφερειακές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Κυριακή στη Βαυαρία διαφάνηκε ήδη μια αλλαγή τάσης. Όπως έγραψε μια εφημερίδα του Μονάχου, επιστρέφει το Volkspartei, το κόμμα των μαζών. Το 2009, το «κόμμα της εργατικής τάξης» έλαβε το χειρότερο αποτέλεσμα των τελευταίων εξήντα ετών. Τώρα, ακόμη και με έναν ακατάλληλο υποψήφιο όπως ο Πέερ Στάινμπρουκ, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα όχι μόνο θα αυξήσει το ποσοστό του, αλλά είναι πολύ πιθανό και να εισέλθει στην κυβέρνηση. Οι μικροί θα εξακολουθήσουν να είναι μικροί, ίσως μάλιστα να «μικρύνουν» ακόμη περισσότερο: ούτε οι Πράσινοι ούτε οι Φιλελεύθεροι κατάφεραν να ξεπεράσουν το παιδικό τους στάδιο. Όταν ολόκληρη η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με τον κοινοβουλευτικό κατατεμαχισμό, την άνθηση των λαϊκισμών και την κρίση των «μεγάλων», οι Γερμανοί ετοιμάζονται να δώσουν ένα μάθημα κοινοβουλευτικής σταθερότητας και προβλέψιμης κυβέρνησης.

Ίσως λοιπόν τα σημαντικά πράγματα να μη γίνονται στη Γερμανία, αλλά στη γειτονική Ολλανδία, όπου αυτή την εβδομάδα ανακοινώθηκε το τέλος του κοινωνικού κράτους. Στη Γερμανία, αντίθετα, όλες οι πολιτικές δυνάμεις δηλώνουν διατεθειμένες να σώσουν το κοινωνικό κράτος ύστερα από μερικές θυσίες που έγιναν πριν από δέκα χρόνια. Τη μεγαλύτερη προσπάθεια την έκαναν οι Σοσιαλδημοκράτες, πρώτα όταν κυβέρνησαν με τους Πράσινους και καγκελάριο τον Σρέντερ (1998-2005) κι ύστερα όταν ήταν κυβερνητικοί εταίροι με τη Μέρκελ (2005-2009). Αν τώρα επιστρέψουν στην κυβέρνηση, θα πρέπει να προβούν σε νέες μεταρρυθμίσεις για να μην έχει η χώρα τους την τύχη της Ολλανδίας.

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της Κυριακής, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Γερμανία, όπως διαμορφώθηκε από τη Μέρκελ, παίζει καθοριστικό ρόλο για το μέλλον της Ευρώπης. Τέσσερα χρόνια ακόμη, είτε με τους Φιλελεύθερους είτε με τους Σοσιαλδημοκράτες, λίγο θα αλλάξουν το ευρωπαϊκό μοντέλο, που θα είναι συγκεντρωμένο το επόμενο διάστημα στην τραπεζική ένωση. Το κέντρο βάρους θα βρίσκεται στα κράτη, μέσω του Συμβουλίου Υπουργών, και όχι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αν θα πρόκειται για κοινωνικά ή μη κράτη, αυτό εξαρτάται από τον προϋπολογισμό του καθενός, και όχι από τον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Η Γερμανία διοικεί και χαράζει δρόμους ακόμη και χωρίς να λαμβάνει αποφάσεις, όπως συμβαίνει με την εξωτερική και την αμυντική της πολιτική, ή όταν αλλάζει ξαφνικά αποφάσεις, όπως έγινε με την πυρηνική ενέργεια. Η Μέρκελ βλέπει την Ευρώπη ως μια εμπορική ένωση με κοινό νόμισμα, που οι εξωτερικές της φιλοδοξίες θα περιορίζονται στον τομέα της οικονομίας.

Με αυτή την έννοια, οι γερμανικές εκλογές της Κυριακής μπορεί να μην είναι κρίσιμες για την Ευρώπη, δείχνουν όμως τον δρόμο που πρόκειται να ακολουθήσουμε.