Ένα μέλλον τύπου Robocop στην Ευρώπη μέχρι το 2035: Οι προειδοποιήσεις της Europol για ρομπότ, drones και συγκρούσεις

Σκηνές μαζικών ταραχών με ανέργους πολίτες να συγκρούονται με στρατιές ρομπότ που «τους έκλεψαν τη δουλειά», αστυνομικούς εξοπλισμένους με «όπλα κατάψυξης ρομπότ» αλλά και σμήνη drones που χρησιμοποιούνται από τρομοκράτες για επιθέσεις σε υποδομές ηλεκτρισμού και ύδρευσης. Δεν πρόκειται για σενάριο επιστημονικής φαντασίας ή νέα κινηματογραφική εκδοχή του Robocop, αλλά για μια πιθανή εκδοχή του ευρωπαϊκού μέλλοντος μέσα στην επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με έκθεση της Europol.

Η ευρωπαϊκή αστυνομική υπηρεσία, σε έγγραφο 48 σελίδων, επιχειρεί να χαρτογραφήσει τις προκλήσεις που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι αρχές επιβολής του νόμου σε έναν κόσμο όπου ρομπότ και μη επανδρωμένα συστήματα – drones, δορυφόροι και τηλεκατευθυνόμενα σκάφη – θα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας.

Παρότι ειδικοί χαρακτηρίζουν ορισμένα από τα σενάρια υπερβολικά, η Europol επιμένει ότι πρόκειται για «εύλογες μελλοντικές εκδοχές» που αξίζει να εξεταστούν εγκαίρως.

Ρομπότ παντού και κοινωνική ένταση

Σύμφωνα με την έκθεση, τα ρομπότ αναμένεται να αποτελούν «σταθερό στοιχείο της καθημερινής ζωής σε όλη την Ευρώπη», κινούμενα αθόρυβα σε εμπορικά κέντρα, παραδίδοντας δέματα σε διαμερίσματα πολυκατοικιών και καθαρίζοντας πλατφόρμες μέσων μαζικής μεταφοράς κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Ωστόσο, σε φτωχότερες αστικές περιοχές, εργαζόμενοι που έχουν χάσει τη δουλειά τους λόγω αυτοματοποίησης – οι αποκαλούμενοι «εκτοπισμένοι εργαζόμενοι» – ενδέχεται να ξεσπούν σε διαδηλώσεις και επεισόδια, εκφράζοντας την οργή τους με επιθέσεις κατά ρομπότ.

«Σε ένα ήδη φορτισμένο κοινωνικό κλίμα, ακόμη και λάθη, όπως η περίπτωση ενός ρομπότ σε νοσοκομείο που δίνει λάθος φάρμακο σε ασθενή, μπορεί να πάρουν μεγάλες διαστάσεις και να εξελιχθούν σε πανεθνικά σκάνδαλα, ενισχύοντας φωνές που ζητούν να μπει ξανά ο άνθρωπος πάνω από την τεχνολογία», αναφέρεται στην έκθεση.

Χακαρισμένα ρομπότ κοινωνικής φροντίδας

Ανάμεσα στα πιο ανησυχητικά σενάρια, η Europol περιγράφει το ενδεχόμενο κυβερνοεγκληματίες να αποκτήσουν πρόσβαση σε ρομπότ κοινωνικής φροντίδας που έχουν αναλάβει τη φροντίδα ευάλωτων ενηλίκων και παιδιών. Τα ρομπότ αυτά θα μπορούσαν να προγραμματιστούν ώστε να συλλέγουν προσωπικές πληροφορίες ή ακόμη και να χειραγωγούν τα θύματά τους για εγκληματικούς ή τρομοκρατικούς σκοπούς.

«Η ικανότητα των κοινωνικών ρομπότ να δείχνουν κατανόηση και να κερδίζουν την εμπιστοσύνη των ανθρώπων θα μπορούσε στο μέλλον να αξιοποιηθεί από εγκληματίες ή τρομοκρατικές ομάδες για παράνομους και επικίνδυνους σκοπούς», προειδοποιεί η έκθεση.

Drones, τρομοκρατία και νέες απειλές

Η Europol αναφέρεται επίσης στη χρήση τεχνολογίας που έχει διαδοθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία, επισημαίνοντας ότι τρομοκρατικές ομάδες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν εκατοντάδες μικρά, «τσέπης», τετρακόπτερα με τεχνητή νοημοσύνη για επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές ή ακόμη και για απελευθέρωση κρατουμένων.

Μεξικανικά καρτέλ και ισλαμιστικές οργανώσεις, σύμφωνα με ειδικούς, ήδη εκπαιδεύονται στη χρήση φθηνών και εύκολα προσβάσιμων drones, ενώ κυβερνήσεις καλούνται να προετοιμαστούν για τη μαζική υιοθέτηση αυτής της τεχνολογίας από τρομοκρατικά δίκτυα.

Ρομπότ δίπλα στους αστυνομικούς

Ήδη σήμερα, αστυνομικές υπηρεσίες σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο, η Κίνα και η Αυστραλία χρησιμοποιούν ειδικά όπλα για την εξουδετέρωση drones, τα οποία ρίχνουν δίχτυα ή χρησιμοποιούν λέιζερ. Στο μέλλον, όπως εκτιμά η Europol, αστυνομικοί και ρομπότ αναμένεται να συνεργάζονται στενά, συμμετέχοντας μαζί σε επιχειρήσεις έκτακτης ανάγκης, έρευνες και στη συλλογή στοιχείων για εγκλήματα.

Την ίδια ώρα, καθήκοντα ρουτίνας, όπως η περιπολία ή η ρύθμιση της κυκλοφορίας, ενδέχεται να ανατεθούν σε ρομπότ, προκαλώντας δυσαρέσκεια στις τάξεις των αστυνομικών.

Όταν τα ρομπότ γίνονται… ύποπτοι

Η έκθεση θίγει ακόμη το ζήτημα της διαχείρισης ρομπότ που κατασχέθηκαν στο πλαίσιο ερευνών, είτε ως αποδεικτικά στοιχεία είτε ακόμη και ως «ύποπτοι». Σε ειδικό πλαίσιο, αναλύονται οι δυσκολίες της «ανάκρισης ενός ρομπότ», όπως η διερεύνηση αν ένα αυτόνομο όχημα προκάλεσε σκόπιμα ή τυχαία ένα ατύχημα.

Για να στηρίξει τα συμπεράσματά της, η Europol παραθέτει πραγματικά περιστατικά, όπως το περιστατικό του 2022, όταν ρομπότ που έπαιζε σκάκι έσπασε το δάχτυλο ενός επτάχρονου παιδιού στη Ρωσία, αλλά και τον εντοπισμό αυτόνομου υποβρυχίου στην Κολομβία, τηλεχειριζόμενου μέσω δορυφόρου Starlink, που μετέφερε 1,5 τόνο κοκαΐνης προς την Ευρώπη.

Οι επιφυλάξεις της βιομηχανίας

Ο Ντενίς Νιέζγκοδα, επικεφαλής εμπορικός διευθυντής της Locus Robotics, εμφανίζεται επιφυλακτικός απέναντι σε ένα τόσο ακραίο μέλλον. Όπως δήλωσε, τόσο τεχνικά όσο και ρυθμιστικά εμπόδια καθιστούν απίθανα τα πιο ακραία σενάρια έως το 2035.

«Δεν βλέπω τον Robocop να περιπολεί στους δρόμους μας», ανέφερε, υποστηρίζοντας ότι τα ρομπότ δεν πρόκειται να εξαφανίσουν την εργασία, αλλά να καλύψουν κενά σε μια Ευρώπη με γηράσκοντα πληθυσμό και έλλειψη εργατικού δυναμικού. Όπως σημείωσε, η αυτοματοποίηση απομακρύνει από τους ανθρώπους τη «τη μονοτονία και τον κίνδυνο».

«Δεν προβλέπουμε το μέλλον, προετοιμαζόμαστε»

Εκπρόσωπος της Europol ξεκαθάρισε ότι η υπηρεσία «δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον», υπογραμμίζοντας ότι στόχος της έκθεσης είναι να βοηθήσει τις αρχές να «προβλέψουν εύλογα μελλοντικά σενάρια, ώστε να λαμβάνουν πιο ενημερωμένες αποφάσεις σήμερα».

Το αν η Ευρώπη του 2035 θα θυμίζει πράγματι έναν κόσμο τύπου Robocop παραμένει ανοιχτό ερώτημα. Για την Europol, όμως, η συζήτηση δεν αφορά τη φαντασία, αλλά την έγκαιρη προετοιμασία.