HIV/AIDS: Κυρίως άνδρες ηλικίας 30-39 χρόνων πλήττει η νόσος στη χώρα μας

Με ένα καλό και ενα λιγότερο... καλό νέο αναφορικά με την επίπτωση του ιού ΗIV/AIDS θα "εορτασθεί" η εφετινή Παγκόσμια Ημέρα του AIDS, την 1η Δεκεμβρίου, στη χώρα μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Εταιρία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, ενόψει και του 30ου συνεδρίου της, κατά την τελευταία τριετία καταγράφεται σταθεροποίηση των νέων περιστατικών στα 600-650 άτομα ετησίως, ωστόσο το κακό νέο ειναι ότι οι νέες διαγνώσεις αφορούν κατα κύριο λόγο την ηλικιακή ομάδα 30-39 χρόνων, και ιδιως τους άνδρες που έχουν ερωτικές επαφές με άνδρες.

Στην Ελλάδα, από την εμφάνιση της νόσου, πριν απο περίπου 35 χρόνια, έως σήμερα, έχουν καταγραφεί περίπου 17.000 περιστατικά με κυριότερο τρόπο μετάδοσης την απροφύλακτη σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), περίπου 10.000 έξ αυτών ακολουθούν θεραπεία.

Οι ειδικοί της επιστημονικής εταιρίας υπογράμμισαν τη σημαντική αύξηση των κρουσμάτων AIDS στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2011-2013, διάστημα που εκτινάχθηκε η μετάδοση του ιού μεταξύ των χρηστών ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών (ΧΕΝ) αλλα και την πτωτική πορεία που ακολούθησε με τις συντονισμένες δράσεις των αρμοδίων υγειονομικών αρχών και του υπουργείου Υγείας. Αναφέρθηκαν όμως και στην επίπτωση του ιού στις άνδρες ηλικίας 30-39 χρόνων σε αυτό το δίαστημα, καθώς αυτοί αποτελούν τους πλεον εύκολους στόχους.

Σε παγκόσμιο επίπεδο η επιδημία του AIDS εξελίσσεται συνεχώς με νέες διαγνώσεις αλλά και με ολοένα περισσότερους ασθενείς σε θεραπευτική αγωγή, κατι που παραμένει πάγιος σταθερός στόχος για την επιστημονική κοινότητα και τα συστήματα υγείας. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), το 2017 ζούσαν με τον HIV περίπου 17 εκατομμύρια άτομα, 60% των οποίων είχε πρόσβαση στην αντιρετροϊκή θεραπεία ποσοστό που υπολείπεται σημαντικά από τον στόχο του 90% που έχει θέσει το UNAIDS. Εντούτοις, η μεγάλη αύξηση των ατόμων που λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία κατά τα τελευταία έτη είχε ως αποτέλεσμα τον υποδιπλασιασμό των θανάτων παγκοσμίως.

Στην Ελλάδα, βάσει των ευρωπαϊκών και διεθνών κατευθυντηρίων οδηγιών, χορηγείται αντιρετροϊκή θεραπεία, δωρεάν, σε όλα τα άτομα με HIV λοίμωξη το ταχύτερο δυνατόν μετά τη διάγνωση. Όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος της Εταιρίας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, διευθυντής λοιμωξιολόγος στο νοσοκομείο Ερυθρός Σταυρός, κ. Μάριος Λαζανάς, η έγκαιρη χορήγηση της αντιρετροικης θεραπείας συνδέεται, σε ατομικό επίπεδο, με τη μείωση της νοσηρότητας και της θνητότητας της νόσου και, σε επίπεδο δημόσιας υγείας, με την ελάττωση της μεταδοτικότητας και την συνακόλουθη αναχαίτιση της επιδημίας. Στην Ελλάδα, βεβαίως, όλα αποκτούν μια ιδιαίτερη σφραγίδα, αυτήν που βάζει συχνα η θλιβερή ελληνική πραγματικότητα της απουσίας κρατικής μέριμνας. Ειναι ενδεικτικό ότι στην χώρα μας υπάρχει έλλειμμα ως προς την έγκαιρη διάγνωση των ατόμων με AIDS αλλα δυστυχώς το έλλειμμα συνεχίζεται και σε αυτούς που λαμβάνουν θεραπεία καθώς δεν είναι δυνατός ο έλεγχος του ιικου φορτίου των ασθενών που βρίσκονται σε θεραπεία.

Το 2018, έλαβαν έγκριση στις ΗΠΑ και την Ευρώπη καινούρια αντιρετροϊκά σκευάσματα, τα οποία αναμένεται να κυκλοφορήσουν και στη χώρα μας στο εγγύς μέλλον. Τέλος, οι ειδικοί αναφέρθηκαν στις νέες θεραπευτικές στρατηγικές και συνδυασμοί αντιρετροϊκών παρατεταμένης δράσης σε ενέσιμη μορφή αποτελούν ελκυστική προοπτική για το μέλλον της αντιρετροϊκής θεραπείας.

Το 30ο συνέδριο της Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS


Το συνέδριο, που αρχίζει τις εργασίες του στην Αθήνα (ξενοδοχείο DIVANI CARAVEL) την Παρασκευή 30 Νοεμβρίου και ολοκληρώνεται την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου έχει επετειακό χαρακτήρα καθώς σηματοδοτεί 30 χρόνια αδιάλειπτης και συνεπούς προσπάθειας της Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS για την ευαισθητοποίηση, έγκυρη ενημέρωση και συνεχή εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και του ευρύτερου κοινού πάνω σε θέματα πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης της HIV λοίμωξης.


Το επιστημονικό πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους τους επαγγελματίες υγείας, σε φορείς και οργανώσεις που ασχολούνται με την HIV λοίμωξη, τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και την προστασία ευάλωτων ομάδων και μετακινούμενων πληθυσμών, σε φοιτητές, εκπαιδευτικούς και στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας στοχεύοντας στην παροχή έγκυρων και επικαιροποιημένων γνώσεων, στην άρση των προκαταλήψεων και στην ενεργητική συμμετοχή τους στην ενημέρωση για την πρόληψη της HIV λοίμωξης.



Τα επιστημονικά δεδομένα του συνεδρίου



Στο συνέδριο έχουν υποβληθεί εργασίες οι οποίες συνεισφέρουν στη βαθύτερη κατανόηση και ανάδειξη σημαντικών παραμέτρων της νόσου.

Η ανάγκη έγκαιρης διάγνωσης και χορήγησης αντιρετροϊκής θεραπείας επισημαίνεται από τη μελέτη της Μονάδας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης. Ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα από τη λειτουργία του συμβουλευτικού Κέντρου για διάγνωση του HIV/AIDSSIMIOplus (ΚΕΕΛΠΝΟ), το οποίο εξυπηρετεί κυρίως ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Επιπλέον, όπως προκύπτει από μελέτη του ΚΕΕΛΠΝΟ, ο αριθμός των μη διασυνδεδεμένων με δομές ιατρικής φροντίδας HIV (+) ατόμων εμφανίζει διαχρονικά σημαντική μείωση. Η αξία της πρόληψης των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου όπως είναι οι MSM με ΗΙV λοίμωξη καταδεικνύεται από 3 εργασίες που εξετάζουν τη συλλοίμωξη με σύφιλη (ΓΝΑ «Ευαγγελισμός»), τις σχετιζόμενες με τον HPV δυσπλασίες του πρωκτού (Α. Σταματιάδης και συν) και την αυξημένη επίπτωση οξείας ηπατίτιδας Α (ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς») σε αυτούς τους ασθενείς.

Η ανάδυση μη σχετιζόμενης με το AIDS νοσηρότητας και θνητότητας αλλά και η γήρανση του πληθυσμού των HIV (+) ατόμων εξετάζεται από διάφορες εργασίες. Μη ικανοποιητικός ρυθμός έναρξης θεραπείας της ηπατίτιδας C και χαμηλότερο από το αναμενόμενο ποσοστό επιτυχίας της διαπιστώνεται σε ΧΕΝ με HIV/HCV συλλοίμωξη (ΝΕΕΣ). Από εργασίες προερχόμενες από το ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ επισημαίνονται, αφενός διαφορές μεταξύ υποομάδων ασθενών που γηράσκουν με HIV λοίμωξη, αφετέρου επιχειρείται αξιολόγηση εργαλείων για την εκτίμηση του καρδιαγγειακούκινδύνου σ’ αυτόν τον πληθυσμό.

Το ΚΕΕΛΠΝΟ σε συνεργασία με τις Μονάδες Λοιμώξεων κατέγραψε υψηλά ποσοστά έγκαιρης διασύνδεσης στη θεραπεία τόσο μεταξύ Ελλήνων όσο και μεταξύ αλλοδαπών ασθενών. Αύξηση θανάτων από αίτια μη σχετιζόμενα με το AIDS, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα και μη καιροσκοπικά νεοπλάσματα, καθιστά επιτακτική την ανάγκη πρόληψης παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με αυτά (ΝΕΕΣ).

Αισιόδοξο μήνυμα μεταφέρεται από τη μελέτη των κυήσεων γυναικών με HIV λοίμωξη, από τη Μονάδα του NEEΣ, όπου δεν κατεγράφη καμία περίπτωση κάθετης μετάδοσης.

Δύο μελέτες προερχόμενες από το πρόγραμμα Αριστοτέλης (ΕΚΠΑ, ΚΕΕΛΠΝΟ) αποτυπώνουν την επιδείνωση της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης των ΧΕΝ της Αθήνας,με το 25%των θετικών για HIVδειγμάτωννα αφορά νέες διαγνώσεις.

Η χορήγηση PrEP (προφύλαξη πριν την έκθεση στον HIV) σε MSMοδηγεί σε άρση του φόβου και σε σεξουαλικές πρακτικές αυξημένουκινδύνου, όπως προκύπτει από μελέτη του ΕΚΠΑ και του AthensCheckpoint.

Η επίδραση της αντιρετροϊκής θεραπείας στον ενδοκυττάριο πολλαπλασιασμό του ιού σε ασθενείς με μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο εξετάζεται σε μια μελέτη από το ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ και το ΑΠΘ. Τέλος, από εργασία της ομάδας του κ. Δ. Παρασκευή (ΕΚΠΑ) σε συνεργασία με τις Μονάδες Λοιμώξεων, προκύπτει ότι η μετάδοση των υποτύπων Α1 και Β του ιού σε περιπτώσεις καθυστερημένης διάγνωσης και προχωρημένης νόσου πραγματοποιείται μέσω τοπικών δικτύων.