Η διαδρομή Τσίπρα προς την «Ιθάκη»: Γιατί «κόλλησε» στο 2015, οι οιωνοί και η... γυροβολιά στο Πρώτο Θέμα

Την «ακτινογραφία» της πορείας προς την «Ιθάκη», δηλαδή του νέου του βιβλίου, περιέγραψε σε podcast της Bookvoice με την συνδρομή του ηθοποιού, Αιμίλιου Χειλάκη ο πρώην Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, καταθέτοντας άγνωστες λεπτομέρειες, συναισθήματα και δυσκολίες στην πρώτη συγγραφική του απόπειρα, ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρεται εκτενώς στη μέθοδο που ακολούθησε, προκειμένου να εκθέσει την άποψή του για τα επίμαχα γεγονότα, αναγνωρίζοντας ο ίδιος πως «δεν υπάρχει η απόλυτη αλήθεια. Υπάρχει η υποκειμενική προσέγγιση του κάθε προσώπου απέναντι σε ένα ιστορικό γεγονός».

Ωστόσο, ο πρώην Πρωθυπουργός ανακαλεί στο βιβλίο του στιγμές από το πρόσφατο παρελθόν, λέγοντας πως «η περίοδος 2009 - 2018, αυτή η δεκαετία, ήταν μια δραματική δεκαετία για την ελληνική κοινωνία, εξηγώντας για τη συγκυρία συγγραφής του βιβλίου πως «δεν θα μπορούσα, όντας ενεργός, είτε ως πρωθυπουργός είτε αργότερα ως αρχηγός της αντιπολίτευσης, να ασχοληθώ με την καταγραφή της ιστορίας». «Όταν λοιπόν βρέθηκα, όταν αποφάσισα να παραιτηθώ, είχα στο μυαλό μου ότι έρχεται η στιγμή που πρέπει να μιλήσω», όπως εξηγεί, επιμένοντας εμφατικά ότι μέχρι τότε «δεν έχει μιλήσει ο βασικός πρωταγωνιστής».

Ο «Γολγοθάς» του 2015

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Τσίπρας αποκάλυψε πως «το βιβλίο δουλεύω δύο χρόνια. Λέγοντας πως το πρώτο και κατεξοχήν αυτοβιογραφικό κεφάλαιο, όπως και «το κεφάλαιο από το 2006 μέχρι το ‘15 δουλεύτηκαν την προηγούμενη χρονιά, το 2024». Ωστόσο, όπως ο ίδιος αφηγείται, «κάποια στιγμή σταμάτησα όμως όταν βρέθηκα μπροστά στο Γολγοθά του 2015. Και δεν ήταν μόνο Γολγοθάς σε ό, τι έχει να κάνει με τη δυσκολία να συλλέξω τα στοιχεία, να τα βάλω σε μια σειρά, να φτιάξω τα κομμάτια του παζλ και να το τοποθετήσω αλλά ήταν κι ένας ψυχολογικός Γολγοθάς».

«Σταμάτησα, σταμάτησα ένα διάστημα, έξι μήνες δεν έγραφα, δούλευα, έλεγα, συνέλεγα στοιχεία, αλλά δεν δούλευα, δεν έγραφα. Για να το ξεπεράσω φώναξα τους συνεργάτες μου και τους ζήτησα να μου κάνουν μια σειρά από συνεντεύξεις στο κασετόφωνο, ρωτώντας με για να τους διηγηθώ τα συναισθήματά μου, την αφήγησή μου, γι’ αυτό και έχει και ένα αφηγηματικό χαρακτήρα του βιβλίου, πως ένιωσα και πώς αισθάνθηκα και τι έκανα αυτές τις κρίσιμες στιγμές. Και αφού κάναμε πέντε - έξι τρίωρες συνεντεύξεις, απομαγνητοφωνήθηκαν όλα όσα είπα και τα ξαναπήρα και τα δούλεψα και έτσι βγήκε η δεύτερη ενότητα και η τρίτη ενότητα του βιβλίου, που έχει αναφορά στο 2015» περιέγραψε αναλυτικά ο Αλέξης Τσίπρας, μαζί με την προσωπική του δυσκολία να εκθέσει τα γεγονότα του 2015, προσθέτοντας για το συγκεκριμένο κεφάλαιο πως «μετά το δούλεψα, το ξαναδουλέψα, το ξαναδούλεψα. Έβαλα και άλλα στοιχεία, βρήκα και άλλα στοιχεία, δεν τελείωσε αυτό». Μάλιστα, ήταν τέτοια η δυσκολία του να ολοκληρώσει τη συγκεκριμένη αφήγηση, που «αλλά μόλις τελείωσα το ‘15, κάποια στιγμή μόλις γύρισα από το Χάρβαρντ πέρυσι την άνοιξη, από τον Απρίλη μέχρι τον Ιούλη, βγήκε όλο το βιβλίο νεράκι» πρόσθεσε.

Reload και αυτοκριτική

Ως προς τον σκοπό του βιβλίου, ο κ. Τσίπρας επισημαίνει πως «αυτό το βιβλίο έχει ένα χαρακτήρα χρέος απέναντι στην ιστορία, αλλά έχει και ένα χαρακτήρα κάθαρσης, αυτογνωσίας, επαναπροσέγγισης της αλήθειας και των γεγονότων», για να εντοπίσει πως «με όρους, δεν είναι rebranding είναι reload», αφού «ξαναγέμισα τις μπαταρίες μου μέσα από τη συγγραφή των γεγονότων και την αποτύπωση στο χαρτί της δικής μου αλήθειας», όπως είπε. Βοηθητική στη συγγραφή υπήρξε η «ικανή» απόσταση χρόνου, καθώς «εγώ προσπαθώ να το κάνω όσο πιο αντικειμενικά μπορώ, με την έννοια ότι κάνω και την αυτοκριτική μου» παραδέχεται ο πρώην Πρωθυπουργός, χαρακτηρίζοντας ως θαρραλέα τη συγγραφή γεγονότων σε χρόνο Ενεστώτα. «Εγώ γράφω το βιβλίο όντας, έχοντας αποφασίσει ότι δεν είμαι συνταξιούχος και άρα έχοντας αποφασίσει ότι θα φάω ξύλο, γιατί όλα τα πρόσωπα στα οποία αναφέρομαι είναι εν ζωή και δεν τα κολακεύω, λέω την άποψή μου για τα όσα έκαναν και όσα παρέλειψαν. Κάνω την αυτοκριτική μου, αλλά κάνω και κριτική. Αυτό είναι ένα τόλμημα. Θέλει θάρρος», ανέφερε ο ίδιος.

Χαλαρώνοντας τις... αιχμές

Και παράλληλα, ως προς το περιεχόμενο της «Ιθάκης», ο Αλέξης Τσίπρας παρατηρεί πως «δεν έχω αφήσει τίποτα εκτός», αν και «οι αιχμές ή το ύφος ή η γραφή, ομολογώ ότι από την πρώτη γραφή μέχρι την τελευταία έχει υπάρξει επεξεργασία, κυρίως όχι με το βλέμμα στο μέλλον, με το βλέμμα στην προσπάθεια να είμαι όσο πιο αντικειμενικός και όσο το δυνατόν λιγότερο άδικος, γατί δεν μπορεί να μην είσαι καθόλου άδικος απέναντι στους ανθρώπους και στα γεγονότα». Στην προοπτική αυτή, «το βιβλίο, γράφτηκε και μία και δεύτερη και τρίτη φορά, ενώ υπήρξε μία προσπάθεια από τον Ιούλη μέχρι σήμερα» αποκάλυψε ο πρώην Πρωθυπουργός, που είχε να διαλέξει μεταξύ ντοκιμαντέρ και βιβλίου.

Οιωνοί και... περιστέρια

Για τα αποσπάσματα του βιβλίου που αφηγείται ο ίδιος ο κ. Τσίπρας, «αφηγούμαι την πρώτη, τη νύχτα της νίκης της εκλογικής, το 2015. Αφηγούμαι τη δύσκολη απόφαση του δημοψηφίσματος. Αφηγούμαι τη 17ωρη διαπραγμάτευση και τα συναισθήματα. Αφηγούμαι την Ιθάκη, το πώς νιώσαμε και πώς αισθανθήκαμε εκείνες τις στιγμές. Και πώς αισθάνθηκα εκείνες τις στιγμές και το πώς βγήκα να μιλήσω για το τέλος αυτής της περιπέτειας» τονίζει ο πρώην Πρωθυπουργός, ο οποίος επέλεξε να αφηγηθεί και τον Πρόλογο του έργου του. «Που και αυτό έχει ένα κομμάτι συναισθηματικό θα έλεγα, με μια αφήγηση ενός πραγματικού γεγονότος στην αρχή, ενός συμβολικού γεγονότος που έγινε τη μέρα της απόφασής μου να παραιτηθώ από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ» όπως αποκαλύπτει, παραπέμποντας στην εικόνα ενός περιστεριού στο μπαλκόνι του σπιτιού του, το οποίο φέρεται να απελευθέρωσε το πρωί της παραίτησής του, εκλαμβάνοντας το σημάδι αυτό ως οιωνό... αποδέσμευσής του από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Τα «γενέθλια» του «ΌΧΙ»

Εστιάζοντας και σε πιο προσωπικές καταστάσεις, ο κ. Τσίπρας αναδεικνύει στο βιβλίο του και «κάποιες στιγμές που αφορούν το πώς εγώ με την σύντροφό μου βιώσαμε κάποιες καταστάσεις, το πώς ένιωσα για παράδειγμα, να κάνω και εγώ ένα spoiler, όταν την ημέρα του δημοψηφίσματος είχε γενέθλια ο μικρός μου γιος και εγώ δεν τα θυμήθηκα». «Τι να θυμηθείς εκείνη την ώρα. Και έψαχνε αγωνιωδώς να μου το θυμίσει η σύντροφός μου και εγώ την έδιωχνα από την αίθουσα γιατί είχα συνεδρίαση ότι παιζόταν το μέλλον της χώρας» συνέχισε ο πρώην Πρωθυπουργός.

Στη μεγάλη εικόνα, ο κ. Τσίπρας εξηγεί πως «περιγράφω κάποιες τέτοιες στιγμές, αλλά όχι όμως σε βαθμό που έτσι σπάω ένα κώδικα αδιακρισίας. Δεν το παρακάνω. Και όπως δεν το έχω παρακάνει γενικά στην πολιτική μου διαδρομή, έχω προσέξει πάρα πολύ να βάλω τα όρια ανάμεσα στο προσωπικό και στο δημόσιο», παραπέμποντας στην... αρχαία τραγωδία, για να ερμηνεύσει τον ιστορικό κύκλο που άνοιξε το 2015.

Όπως αναφέρει ο κ. Τσίπρας, «ήταν λίγο η Αντιγόνη απέναντι στον Κρέοντα. Ήταν λίγο από τη μια ο νόμος της εξουσίας, από την άλλη η ηθική της δικαιοσύνης. Αυτά τα δύο συγκρούονταν οι νόμοι και το πλαίσιο της Ευρώπης που είχε δεδομένους κανόνες που δεν μπορείς να τους παραβείς και από τον άλλο, το δίκαιο ενός λαού που ζητούσε να, ζητούσε δικαίωση». Ο ίδιος περιγράφει το πως αισθάνθηκε ως «πρωθυπουργός μεν, αλλά και ως Έλληνας και ως άνθρωπος όταν βρέθηκα με το πρωθυπουργικό αυτοκίνητο με την ελληνική σημαία, δηλαδή το αυτοκίνητο της πρεσβείας στο Παρίσι, όπου μόλις καταλάβαιναν ότι πρόκειται για το αυτοκίνητο του Έλληνα πρωθυπουργού, ο κόσμος έβγαινε και χειροκροτούσε».

Από το 2015, στο... 2025

Την ίδια στιγμή, όμως, η «Ιθάκη» δομείται σε «πέντε ενότητες» σύμφωνα με τον πρώην Πρωθυπουργό, σε ένα «πολιτικό θρίλερ» που συνεχίζεται, όπως ό ίδιος εκτιμά, λέγοντας πως χρειάστηκαν «τρία χρόνια για να υλοποιηθεί αυτή η συμφωνία, όπου οι κακοί της ιστορίας επανέρχονταν στον αρχικό τους σχεδιασμό. Το Grexit δεν το γλιτώσαμε το ‘15 το γλιτώσαμε και το ’15, το γλιτώσαμε το ’16, το γλιτώσαμε και το ‘17», υποστηρίζει. Ο ίδιος αφιερώνει αρκετή έκταση του βιβλίου του για το προσφυγικό, «τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που έσκασε στη δική μας αυλή» σημειώνει, παραθέτοντας «τι έγινε μετά την Ιθάκη, όπου επίσης έχει πολύ δύσκολα κεφάλαια, έχει την τραγωδία στο Μάτι, έχει τη συμφωνία των Πρεσπών και τις συγκρούσεις». Ο ίδιος αναφέρεται και στην υπόθεση με τις τηλεοπτικές άδειες, λέγοντας πως «σήκωσε τη χώρα αυτή η επιλογή με πολύ μεγάλο πολιτικό κόστος όμως. Μιλώ για την υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών».

Στην κατεύθυνση αυτή, «μιλώ για την υπόθεση Νοβάρτις. Δύσκολα θέματα» σχολίασε με νόημα ο κ. Τσίπρας, για να καταλήξει στην «εκλογική ήττα και στην επόμενη μέρα». Όπως εκτιμά, «υπάρχει ένα κεφάλαιο που είναι η χαμένη ευκαιρία για τη χώρα και για την Αριστερά. Οι δικές μου αδυναμίες, οι αδυναμίες του ΣΥΡΙΖΑ, η δική μου αυτοκριτική σε όλη την περίοδο αυτή, αλλά και η κριτική». Κατόπιν, «φτάνω μέχρι το 2024», συμπληρώνει.

Ως προς τη σχέση του με τα βιβλία, υπήρξαν «βιβλία α οποία μας στιγμάτισαν όπως και του Μενέλαου Λουντέμη Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα, όπως και ο Μικρός πρίγκιπας του Σεντ-Εξιπερί. Και αργότερα ήρθε ο Καζαντζάκης. Ο Ζορμπάς. Η Ασκητική. Η ποίηση. Ο Ρίτσος, ο Βάρναλης, ο Ελύτης, ο Καβάφης, ο Μαγιακόφσκι. Μαζί με τα πολιτικά βιβλία που εγώ από μικρός, όντας οργανωμένος στην ΚΝΕ, είχα καθήκον να διαβάζω και να προσπαθώ να καταλάβω σε μια τρυφερή ηλικία τι θέλει να πει ο ποιητής στο Κράτος και Επανάσταση, τι λέει;»διερωτήθηκε ο κ. Τσίπρας, προσθέτοντας όμως «ήταν όμως μια εποχή που ήταν must να διαβάζεις».

Παράλληλα, όμως» «υπάρχουν στιγμές που βγάζουν θυμό, που βγαίνει ο θυμός. Άλλα αυτός ο θυμός εντάσσεται σε ένα πλαίσιο ιστορικό και εξορθολογίζεται» σημείωσε ο πρώην Πρωθυπουργός, λέγοντας πως το 2015 ήταν «η τελευταία δραματική στιγμή ενός κόσμου που δεν υπάρχει πια όμως. Διότι το 2015 είχαμε Ομπάμα στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν είχαμε Τραμπ, ούτε καν την πρώτη του εκδοχή που ήταν πολύ διαφορετικός από ότι τώρα. Δεν είχαμε αυτό το κύμα της ακροδεξιάς, δεν είχαμε κρίση ασφάλειας. Δεν είχαμε πόλεμο στην Ουκρανία. Δεν είχαμε γενοκτονία στη Γάζα. Δεν είχαμε αποσταθεροποίηση, συνολική πληθωρισμό, ακρίβεια. Μόνο κλιματική κρίση είχαμε», όπως τόνισε.

Μια γυροβολιά στο... Πρώτο Θέμα

Από την καθημερινότητά του ως πρωθυπουργός και δημόσιο πρόσωπο όλα αυτά τα χρόνια, «η ζωή ενός ανθρώπου όταν γίνεται αναγνωρίσιμος, αλλάζει. Κακά τα ψέματα όμως, είναι και στο πώς το διαχειρίζεσαι αυτό, στο πώς συμπεριφέρεσαι εσύ ο ίδιος και νομίζω τόσο εγώ όσο και η σύντροφός μου έχουμε φροντίσει αυτό να το διαχειριστούμε με όρους κανονικότητας» υποστήριξε ο Αλέξης Τσίπρας, λέγοντας ακόμη πως « ηλαδή δεν θα σκεφτούμε να μην βγούμε έξω επειδή θα μας φωτογραφίσουν». «Θα βγούμε, θα πάμε, πηγαίνουμε σινεμά, πηγαίνουμε θέατρο, πηγαίνουμε σε μια ταβέρνα να φάμε, να πιούμε ένα ποτό» συνέχισε, για να καταλήξει πως «πριν ανακαλυφθούν τα κινητά, φαντάζομαι ότι θα ήταν πιο εύκολο για έναν αναγνωρίσιμο να πάει να πιει ένα ποτό ή να πάει να ακούσει σε μια συναυλία ή σε ένα ρεμπετάδικο απ’ ό,τι τώρα που ξέρεις ότι αν θα σηκωθείς να ρίξεις μια γυροβολιά, θα είσαι την άλλη μέρα, την ίδια στιγμή στο Πρώτο Θέμα. Αλλά εντάξει, αυτή είναι η πραγματικότητα και βρίσκεις τρόπους να την ξεπερνάς».