Η ιδέα του να εργάζεται κάποιος από απόσταση δεν είναι καινούργια. Μέχρι πριν λίγα χρόνια αφορούσε συνήθως ευέλικτους ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι προσέφεραν τις υπηρεσίες τους έχοντας ως «όπλα» την δημιουργικότητά τους, ένα laptop και μία καλή σύνδεση στο διαδίκτυο.

Σταδιακά και, όσο η εργασία γινόταν ολοένα και πιο εξαρτημένη από την τεχνολογία όλο και περισσότεροι, όχι απαραίτητα freelancers αυτή τη φορά, διαπίστωναν πως μπορούν να εργαστούν εξίσου καλά, ίσως και αποδοτικότερα, χωρίς να πρέπει να δώσουν το «παρών» στο γραφείο. Μάλιστα κάποιοι πρωτοπόροι, προγραμματιστές, γραφίστες και άλλοι εργαζόμενοι σε «δημιουργικά» ή/και «ψηφιακά» επαγγέλματα, είχαν ήδη αρχίσει να ζουν την προαναφερθείσα πραγματικότητα. Κάπως έτσι γεννήθηκαν οι «ψηφιακοί νομάδες».

Μετά ήρθε η πανδημία και ανάγκασε, ίσως την πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού στις υπηρεσίες να εργαστεί από το σπίτι. Οι εταιρείες είδαν πως πετυχαίνουν τους στόχους τους έχοντας ψηφιακή επαφή με το προσωπικό και οι εργαζόμενοι από την άλλη ξεκίνησαν να φλερτάρουν με την ιδέα να εργάζονται -μετά την πανδημία- ίσως και από κάπου πολύ μακριά από το σπίτι τους.

Πολλοί μάλιστα ξεκίνησαν να σκέφτονται πώς θα ήταν να εργάζονται για μία εταιρεία που εδρεύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ή και αλλού στον κόσμο και πίσω από την οθόνη του υπολογιστή τους είχαν ως θέα τη Ρώμη, ή ένα χιονισμένο σκανδιναβικό τοπίο, ή τον Παρθενώνα και ίσως ακόμα καλύτερα, την Καλντέρα της Σαντορίνης. Και κάπως έτσι, χώρες που στηρίζονται στον τουρισμό όπως η Ελλάδα -και όχι μόνο, έχουν εντοπίσει αυτή την ανάγκη στην αγορά ξεκινώντας προσπάθειες πριν από την πανδημία ακόμη, για να προσελκύσουν τους λεγόμενους πλέον «ψηφιακούς νομάδες». Θα μπορούσε να πει κανείς πως μιλάμε για μία νέα πτυχή της μεταναστευτικής πολικής των χωρών.

Η Ελλάδα από την μία διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλες χώρες, όπως ιδανικό κλίμα, μοναδικά τοπία, γαστρονομικές επιλογές, ντόπιο πληθυσμό που μιλά αγγλικά. Αλλά δεν αρκούν αυτά. Η χώρα μας έχει ήδη κάνει βήματα για να μετασχηματίσει το φορολογικό της πλαίσιο, έτσι ώστε να αποτελεί έναν ελκυστικό προορισμό για τους σύγχρονους αυτούς μετανάστες και υψηλής εξειδίκευσης εργαζομένους.

Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» αποκαλύπτει ότι η Ελλάδα σύντομα θα θεσπίσει την ψηφιακή βίζα: «Σήμερα, για να είμαστε ανταγωνιστικοί οφείλουμε να εκμεταλλευόμαστε κάθε ευκαιρία που παρουσιάζεται. Δεν μπορούμε να επαφιέμεθα στον φυσικό πλούτο και τη γεωγραφική θέση της χώρας, ως μοναδικά κίνητρα προσέλκυσης. Οφείλουμε να διαμορφώσουμε ένα οργανωμένο και ταυτόχρονα θελκτικό περιβάλλον για τη μαζική έλευση ανθρώπων που επιλέγουν την τεχνολογικά προηγμένη αυτή μορφή εργασίας. Γι’ αυτό και θα φέρουμε προς ψήφιση στη Βουλή, σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών, μια νέα άδεια διαμονής ειδικού σκοπού, μια ψηφιακή βίζα.

Η νέα βίζα θα συνδυαστεί και με φορολογικές διευκολύνσεις που θα οδηγήσουν κατ’ επέκταση σε πιο μόνιμες επενδύσεις. Ταυτόχρονα, συνδέεται άρρηκτα και με τον εμπροσθοβαρή ψηφιακό μετασχηματισμό που επιχειρούμε σε θεσμούς και υπηρεσίες του κράτους. Η χώρα μας προσαρμόζεται στη νέα ψηφιακή εποχή και αντιμετωπίζει τον διακρατικό ανταγωνισμό με γνώμονα μια ενεργητική πολιτική προσέλκυσης της νόμιμης μετανάστευσης. Η χώρα μας έχει αφήσει οριστικά πίσω της τον ρόλο του παρατηρητή εξελίξεων. Πλέον μεριμνά και ενεργεί για το δικό της αύριο».

Η διεθνής πρακτική, ωστόσο, δείχνει ότι οι χώρες επιλέγουν να προσελκύσουν προσωπικό με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Η Εσθονία, για παράδειγμα, στο πλαίσιο της Digital Nomad Visa που εισήγαγε τον περασμένο Αύγουστο, έθεσε ως προϋπόθεση για τον ενδιαφερόμενο εργαζόμενο κατώτατο όριο μηνιαίου εισοδήματος για τους έξι μήνες που προηγούνται της αίτησης τα 3.504 ευρώ ακαθάριστα. Ενα ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 2,5 φορές το μέσο εισόδημα το 2019 στη χώρα.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Μηταράκης σημειώνει ότι «η νομοθετική πρωτοβουλία θα έχει ως αποτέλεσμα την εισροή τεχνογνωσίας, οικονομικού και διανοητικού κεφαλαίου στη χώρα μας. Προφανώς, οι δικαιούχοι της νέας αυτής βίζας θα πρέπει να πληρούν ορισμένα κριτήρια, κυρίως εισοδηματικά. Θέλουμε να μετατρέψουμε την Ελλάδα σε τόπο προορισμού για ανθρώπους με υψηλή εξειδίκευση και όχι για εργαζομένους που απλά αποφάσισαν να “αλλάξουν παραστάσεις”. Δεν αναζητούμε συγκεκριμένες εθνικότητες, αλλά συγκεκριμένες δεξιότητες. Τέλος, φιλοδοξούμε ότι η επέκταση του δικτύου 5G και οπτικών ινών θα οδηγήσει στην αναλογική κατανομή των ψηφιακών νομάδων ανά την ελληνική επικράτεια, τόσο στα νησιά όσο και στα αστικά κέντρα».

Πρόσφατα το «Forbes» σε σχετικό άρθρο για τους ψηφιακούς νομάδες έκανε λόγο για «πόλεμο» μεταξύ των τουριστικών χωρών για την προσέλκυση της νέας αυτής κατηγορίας εργαζομένων. Ο χαρακτηρισμός ίσως θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολικός, ωστόσο είναι αλήθεια ότι στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επικρατεί οργασμός νομοθέτησης προκειμένου να παρουσιάσουν στους ενδιαφερόμενους ψηφιακούς μετανάστες ελκυστικά πακέτα. Η Κροατία με την Digital Nomad Residence Permit, που διατίθεται από τις αρχές του 2021, καθώς και η Εσθονία μεριμνούν έτσι ώστε να διασφαλίσουν ότι οι νομάδες δεν θα απασχολούνται στην εγχώρια αγορά εργασίας. Από την άλλη, οι προσπάθειες αυτές δεν αποσκοπούν μόνο σε οικονομικά οφέλη, αφού, μεταξύ άλλων, στοχεύουν και στην περαιτέρω προβολή των χωρών αυτών σε διεθνές επίπεδο. Και όσο αν οι ψηφιακοί νομάδες είναι μια ομάδα μεταναστών που έλκουν οι χώρες, υπάρχουν περιπτώσεις όπως η Ολλανδία με τη Freelance Visa, της οποίας το οικονομικό πλαίσιο είναι μάλλον ασαφές προς το παρόν, που περισσότερο τους αποτρέπουν παρά τους προσελκύουν.

Η κυβέρνηση πάντως στοχεύει και στην προσέλκυση αλλοδαπών με διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτά των ψηφιακών νομάδων. Μια κατηγορία είναι οι συνταξιούχοι με το αντίστοιχο φορολογικό πλαίσιο να υφίσταται ήδη, ενώ το επόμενο διάστημα, σύμφωνα με πληροφορίες του «prothema.gr», αναμένεται να διαμορφωθεί και συγκεκριμένο πλαίσιο για τα λεγόμενα «family offices», δηλαδή υψηλόβαθμους και υψηλόμισθους επαγγελματίες οι οποίοι αλλάζοντας έδρα έχουν ανάγκη να τους ακολουθήσει και ένας αριθμός εργαζομένων. Οι μέχρι τώρα κινήσεις της Ελλάδας έχουν κάνει αρκετά ειδησεογραφικά πρακτορεία του εξωτερικού να χαρακτηρίσουν τη χώρα μας «χρυσάφι» στην κούρσα της προσέλκυσης ψηφιακών νομάδων. Το στοίχημα για το μέλλον είναι η Ελλάδα να ακολουθήσει ή και να προλάβει τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις που καθορίζονται από τις τεχνολογικές εξελίξεις.

Τι λέει για το Μεταναστευτικό

Η μεταναστευτική πολιτική, εκτός από τον σύγχρονο όρο των ψηφιακών νομάδων, αφορά και προβλήματα που προκύπτουν από πιο παραδοσιακές περιπτώσεις τις οποίες κλήθηκε να διαχειριστεί ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης, ο οποίος μιλά για τα αποτελέσματα των εως τώρα ενεργειών της κυβέρνησης.

-Εχετε δεχτεί έντονη κριτική για τις συνθήκες διαβίωσης στο Καρά Τεπέ. Τι απαντάτε;

«Η προσωρινή δομή στο Μαυροβούνι κατασκευάστηκε μέσα σε λίγες ημέρες μετά τον εμπρησμό της Μόριας. Τότε προείχε να αντιμετωπίσουμε το ξέσπασμα μιας ανθρωπιστικής κρίσης με απρόβλεπτες συνέπειες για τη Λέσβο, αλλά και συνολικά για την Ελλάδα. Την ανθρωπιστική κρίση την αποσοβήσαμε. Δεν είχαμε τον χρόνο που χρειαζόταν φυσικά για μελέτες και πρόδρομα έργα. Δουλεύουμε για να αντιμετωπίσουμε προβλήματα, που πρώτος έχω αναγνωρίσει. Εργα αντιπλημμυρικά, έργα υδροδότησης, ηλεκτροδότησης, ενίσχυσης των σκηνών για τον χειμώνα ξεκίνησαν από την πρώτη μέρα και βρίσκονται σε εξέλιξη. Σήμερα, η κατάσταση στη δομή στο Μαυροβούνι είναι πολύ καλύτερη απ’ ό,τι ήταν στην αρχή. Και σίγουρα σε καμία φάση της, ούτε στην αρχή, ούτε τώρα, η προσωρινή δομή στο Μαυροβούνι δεν συγκρίνεται με την κόλαση της Μόριας. Μέσα στο 2021 η προσωρινή δομή στο Μαυροβούνι θα κλείσει και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με 100% ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα κατασκευαστεί και θα λειτουργήσει η νέα κλειστή ελεγχόμενη δομή. Με σύγχρονες προδιαγραφές ασφάλειας για διαμένοντες, εργαζομένους και τοπική κοινωνία. Με τη σύμφωνη γνώμη του Δημοτικού Συμβουλίου Μυτιλήνης.

Εχω πει πολλές φορές ότι το Μεταναστευτικό δεν τελειώνει αύριο ούτε για την Ελλάδα, ούτε για την Ευρώπη. Μπορούμε, όμως, εφαρμόζοντας μια αυστηρή αλλά δίκαιη πολιτική, πάντα στη βάση του διεθνούς δικαίου και των ευρωπαϊκών αρχών, να διατηρήσουμε τον έλεγχο. Τον έλεγχο που με πολύ κόπο ανακτήσαμε. Αυτό είναι το κλειδί για να συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα νησιά μας που σήκωσαν τεράστιο βάρος και τώρα πρέπει να αρχίσουν ξανά να αναπτύσσονται και να ανακάμπτουν και να μειώνουμε συστηματικά τις επιπτώσεις σε όλη τη χώρα».

Ειδήσεις σήμερα 

Η θρυλική αμερικανική βιομηχανία όπλων Colt εξαγοράζεται από την τσεχική CZG

Νίκη Κεραμέως: Δεν έχουμε εκλεγεί για να δώσουμε φρούδες ελπίδες

Πανδημία-Ισημερινός: Άρχισε το δεύτερο στάδιο της πιλοτικής φάσης του εμβολιασμού εν μέσω αύξησης κρουσμάτων