Εκρηκτικό κοκτέιλ με υστέρηση εσόδων και αύξηση χρεών

Τους καρπούς της «προληπτικής» υπερφορολόγησης, των παράνομων παρακρατήσεων και των άγριων περικοπών στην δημόσια Υγεία και την Πρόνοια για τους οικονομικά ανήμπορους, ετοιμάζεται να παρουσιάσει στους δανειστές η κυβέρνηση, ενόψει της τελικής διαπραγμάτευσης τις επόμενες εβδομάδες για να αποφύγει πιέσεις για νέα μέτρα.

Τα πρώτα (προσωρινά) στοιχεία που ανακοίνωσε όμως το υπουργείο Οικονομικών δείχνουν «τρύπα» στις εισπράξεις φόρων, καθώς έπεσαν κάτω από τον στόχο για τον μήνα Μάρτιο. Την ίδια ώρα, τα στοιχεία της ΑΑΔΕ αποκαλύπτουν και «έκρηξη» των ληξιπρόθεσμων χρεών στην εφορία, ενώ από τον Μάιο θα αρχίσουν να «φουσκώνουν» οι κρατικές δαπάνες, καθώς θα πρέπει να εκδίδονται περισσότερες συντάξεις και εφάπαξ, αλλά και να επιστραφούν αναδρομικές παράνομες κρατήσεις που γίνονται επί δύο και πλέον χρόνια σε μισθούς και συντάξεις.

Αντιδράσεις

Με φόντο τα στοιχεία αυτά, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος μιλούσε χθες για διάψευση όσων προέβλεπαν την επιβολή του «κόφτη». Άφησε και ανοικτό όμως, οι διαβουλεύσεις για ολοκλήρωση της 4ης αξιολόγησης, ρύθμιση του χρέους και την μεταπρογραμματική εποπτεία να μετατεθούν για Ιούλιο, λέγοντας πως στο Eurogroup της 21 Ιουνίου αναμένεται "να καταλήξουμε σε μια καταρχήν συμφωνία με τους δανειστές".

Από πλευράς της Νέας Δημοκρατίας αντίθετα, ο τομεάρχης Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας τόνισε πως «καθαρά έσοδα χαμηλότερα από τους στόχους, εσωτερική στάση πληρωμών σε κρίσιμους τομείς όπως οι επιχορηγήσεις Νοσοκομείων, δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις στο χαμηλότερο επίπεδο της δεκαετίας: αυτά είναι τα πιο πρόσφατα “επιτεύγματα” της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ».

«Λογαριασμός» με δύο όψεις

Τα στοιχεία τριμήνου (Ιανουάριος-Μάρτιος 2018) για την εκτέλεση του Προϋπολογισμού δείχνουν ότι επιτεύχθηκε «θηριώδες» πρωτογενές πλεόνασμα 2,320 δισ. ευρώ, ενώ στόχος ήταν να επιτύχει πλεόνασμα 1,096 δισ. ευρώ. Ωστόσο το υπερπλεόνασμα βαίνει μειούμενο, αφού ως τον Φεβρουάριο έφτανε στα 1,209 δισ. ευρώ.

Σταδιακά αποκαλύπτονται όμως, το ένα μετά το άλλο, και τα «τρικ» με τα οποία η κυβέρνηση εμφανίζει πλεονάσματα –προσωρινά τουλάχιστον αφού σύντομα θα μετατραπούν σε δαπάνες ή και ελλείμματα. Συγκεκριμένα:

- σχεδόν το μισό από το υπερπλεόνασμα του τριμήνου (524,5 εκατ. ευρώ από τα 1,224 δισ. ευρώ) προήλθε από «πάγωμα» προγραμματισμένων κρατικών δαπανών στους ευαίσθητους τομείς της Υγεία, της Πρόνοιας και της Ανάπτυξης. Μειωμένες έναντι του στόχου κατά 150 εκατ. ευρώ ήταν οι δαπάνες για επιχορηγήσεις νοσοκομείων και ΥΠΕ-ΠΕΔΥ. Τουλάχιστον 42,5 εκατ. ευρώ αφαιρέθηκαν από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (για ΚΕΑ και επιδόματα πολυτέκνων δόθηκαν 310 αντί 352,5 εκατομμύρια ευρώ που είχαν προγραμματιστεί). Μείωση κατά 332 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου εμφανίζουν και οι δαπάνες στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

- επιπλέον 1/3 από το «υπερπλεόνασμα» (465 εκατ. ευρώ) ήταν «ένεση» εσόδων με κοινοτικά κονδύλια από την ΕΕ, που καταβλήθηκαν στη χώρα μας νωρίτερα από το αναμενόμενο. Στην πραγματικότητα εισέρρευσαν διπλάσια κονδύλια από όσα σχεδιαζόταν για το α΄τρίμηνο (965 εκατ. ευρώ αντί 500).

- υπερ-μειωμένες ήταν και οι κρατικές επιχορηγήσεις προς τα ασφαλιστικά Ταμεία (το ακριβές ύψος τους θα αποτυπωθεί σε περίπου δέκα μέρες όταν ανακοινωθούν αναλυτικά τα οριστικά στοιχεία του τριμήνου) καθώς ο ΕΦΚΑ συνεχίζει τις παράνομες κρατήσεις σε μισθούς και συντάξεις που, όμως, από τον Μάιο και ως τον Οκτώβριο θα πρέπει σταδιακά να αρχίσει τις επιστρέφει και έτσι οι κρατικές δαπάνες θα «φουσκώσουν». Επιπλέον, στο πλεόνασμα δεν καταγράφονται δαπάνες για καθυστερούμενες συντάξεις που έχουν συσσωρευτεί καθώς, και όσες ακόμα από αυτές δίδονται (250 εκατ. ως τώρα φέτος) χρηματοδοτούνται από ειδική πίστωση (το νέο δάνειο του 2015) για τα ληξιπρόθεσμα χρέη του δημοσίου. Έτσι οι δαπάνες αυτές καταγράφονται «κάτω από τη γραμμή» του προϋπολογισμού σαν «δημοσιονομικά ουδέτερα σε όρους Γενικής Κυβέρνησης».

- οι συνολικές εισπράξεις (πριν τις επιστροφές φόρων) τον μήνα Μάρτιο πήραν τον κατήφορο: Τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο εισπράττονταν 4,5 δισ. ευρώ μηνιαίως. Τον Μάρτιο όμως ήταν μόλις 3 δισ. ευρώ. Εν μέρει αυτό συμβαίνει γιατί τέλειωσαν και οι δόσεις του ΕΝΦΙΑ του 2017, τις οποίες το υπουργείο Οικονομικών συμψήφιζε αυτομάτως με επιστροφές φόρων εισοδήματος, εμφανίζοντάς τες σαν να πληρώνονταν κανονικά. Επιπλέον, στο α΄δίμηνο επέστρεψαν στο δημόσιο μαζικά ως φόροι κατανάλωσης και μέγα μέρος των εκτάκτων επιδομάτων που μοίρασε τον Δεκέμβριο η κυβέρνηση (όπως είχε επισημάνει άλλωστε πως θα συνέβαινε και στην περίφημη επιστολή του προς τους θεσμούς ο υπουργός Οικονομικών κύριος Τσακαλώτος).

- επιπλέον, τα στοιχεία εισπράξεων της ΑΑΔΕ για τον μήνα Φεβρουάριο δείχνουν την δημιουργία ληξιπρόθεσμων χρεών – ρεκόρ προς την εφορία, της τάξεως των 2 δισ. ευρώ σε έναν μόλις μήνα! Ένα δισ. το άφησαν απλήρωτο 1,9 εκατομμύρια οφειλέτες και το άλλο 1 δισ. μόλις 26 οφειλέτες. Μέχρι τώρα τα νέα ληξιπρόθεσμα αυξάνονταν κατά περίπου 600-700 εκατ. ευρώ. Ο τριπλασιασμός τους, όπως διαφαίνεται, οφείλεται κατά το ήμισυ σε απλήρωτα χρέη μετά από μεγάλους καταλογισμούς προστίμων σε επιχειρήσεις ή ένταξη φορολογουμένων μεγάλου πλούτου στην εθελοντική αποκάλυψη εισοδημάτων, αλλά επίσης και σε εκατοντάδες χιλιάδες μικροφειλέτες που δεν μπόρεσαν να πληρώσουν τους φόρους τους.