Συνήθως τα κυβερνητικά ταξίδια συνοδεύονται από απανωτές συναντήσεις υπουργών και διπλωματών, με ένα βαρύ τελετουργικό επιβεβλημένο από τη εθιμοτυπία και χρυσοποίκιλτα ντοσιέ, όπου οι δύο αντιπροσωπείες αφήνουν στα φύλλα τους το μελάνι της υπογραφής τους ως παρακαταθήκη της διμερούς συνεργασίας για το… μέλλον.
Τα τελευταία χρόνια, οι διεθνείς κρίσεις, ο ανταγωνισμός σε μορφές ήπιας ισχύος μεταξύ των κρατών, αλλά και αστάθμητοι παράγοντες έχουν υποψιάσει ακόμη περισσότερο το ελληνικό πολιτικό προσωπικό, το οποίο κρατά τα μάτια ερμητικά ανοιχτά, σε περίπτωση που εντοπίσει κάποια καλή πρακτική σε κάποια χώρα, για την «ελληνοποιήσει» άλλοτε και άλλοτε να την αφομοιώσει με θεσμικό «copy -paste».
Στην περίπτωση του ταξιδιού του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ, στις διμερείς επαφές των αντιπροσωπειών, στο επίσημο πρόγραμμα περιλαμβανόταν συνάντηση με τον Διευθυντή της Εθνικής Αρχής Καινοτομίας του Ισραήλ Dr. Ami Applebaum, με την ελληνική πλευρά να εκπροσωπείται σε αυτήν από τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκο Πιερρακάκη.
Πέρα από τα εθιμοτυπικά φωτογραφικά ενσταντανέ και τις νέες -μετά κορωνοιό- επίσημες χειραψίες, οι τηλεοπτικοί φακοί έσβησαν, ακόμη και αν είχαν μπροστά τους έναν από τους φορείς του οράματος της «Silicon Valley» της Μεσογείου, της πρώτης και μόνης εκτός ΗΠΑ.
Παρότι το Ισραήλ παραμένει τόσο κοντά μας, οι ταχύτητες με τις οποίες έχει εξελιχθεί ως το δεύτερο μεγαλύτερο οικοσύστημα καινοτομίας στον πλανήτη συναγωνίζονται αυτές του... φωτός, αφήνοντας πίσω τις ευρωπαϊκές ακαδημαϊκές ελίτ, αλλά και τις «τίγρεις» της Ασίας.
Ωστόσο, το τελευταίο ταξίδι του Κυριάκου Πιερρακάκη πριν την κρίση του κορωνοϊού ήταν και πάλι στο Ισραήλ. «Αν έπρεπε να διαλέξω ένα μόνο στοιχείο από αυτά που καθιέρωσαν το Ισραήλ στην καινοτομία και θα ήθελα να εφαρμοστεί στην Ελλάδα, θα σας έλεγα ότι είναι ο τρόπος που το κάνανε, περισσότερο ακόμη κι από τις ιδέες που έχουν γεννηθεί εκεί», δήλωσε.
Αλήθεια, ποιος είναι αυτός ο τρόπος;
Έχοντας μεταρρυθμίσει το θεσμικό καθεστώς, τόσο σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού, όσο και σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης, οι Ισραηλινοί ζωγράφισαν στην άμμο της παραλίας τους ένα τρίγωνο ανάμεσα στις επιχειρήσεις τεχνολογίας, στα Πανεπιστήμια και στα ερευνητικά τους κέντρα και στα Funds, για να το μεταφέρουν γρήγορα στην καθημερινότητά τους, έχοντας πλέον αναρριχηθεί στις ηγέτιδες δυνάμεις του πλανήτη στο χώρο της καινοτομίας.
Κλείσιμο
Φιλοξενώντας το «έθνος των Startup» (Startup Nation), όπως επιγράφεται το εγχειρίδιο με οδηγίες για τον κόσμο των νεοφυών επιχειρήσεων, που συντάχθηκε περίπου 10 χρόνια πριν, σήμερα το Ισραήλ διαθέτει τους περισσότερους «μονόκερους» (unicorns), δηλαδή εταιρίες με εκτιμώμενη αξία άνω του ενός δις δολάρια η καθεμία, οι οποίες λειτούργησαν ως καταλύτες για το «Ισραηλινό θαύμα», δηλαδή τη δημιουργία της μοναδικής Silicon Valley εκτός των ΗΠΑ.
Εκτός από την συνεισφορά του στρατού, η οποία έγκειται στην ανάπτυξη της έρευνας σε εργαστηριακές δομές, η χρηματοδότηση της καινοτομίας μέσα από δυναμικά εργαλεία αναδείχτηκε στο «χρυσό κλειδί» που ξεκλείδωσε τις πόρτες της επιτυχίας στο Ισραήλ.
Με προμετωπίδα το Fund «Yozma», το οποίο λειτούργησε ως υπερδεξαμενή άντλησης πόρων για ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια ή funds που κατευθυνόταν προς την καινοτομία, δομήθηκε βήμα βήμα ένα οικοσύστημα χρηματοδότησης μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες με τη σειρά τους προέκυψαν είτε ως προϊόν ακαδημαϊκής έρευνας, είτε ως εφαρμογές κατόπιν ερευνών του στρατού, διαμορφώνοντας μια άυλη, αλλά ανυπολόγιστη προστιθέμενη αξία για τη χώρα.
Με τον τρόπο αυτό, γύρω από την «κυψέλη» του Fund «Yozma» συγκεντρώθηκε όλο το νεοφυές ερευνητικό ενδιαφέρον της χώρας, «παράγοντας» ιδέες και τεχνογνωσία με διεθνές ακροατήριο. Η διάχυση, άλλωστε, του ρίσκου μέσα από το ακτινωτό, αυτό, οικοσύστημα ενθάρρυνε τους Ισραηλινούς επιχειρηματίες να επενδύσουν δυναμικά στις νεοφυείς επιχειρήσεις της χώρας, για να κερδίσουν στη συνέχεια τόσα, όσα και οι ίδιοι στην αρχή της επένδυσης αδυνατούσαν να διανοηθούν.
Στα ναυτικά μίλια που χωρίζουν την Ελλάδα στο Ισραήλ, η απόσταση που χωρίζει τις ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις από αυτές της γειτονικής χώρας είναι κάπου στα μισά, αφού τα προηγούμενα χρόνια το πρόγραμμα «Jeremie» αρχικά και στην συνέχεια το «EquiFund», ακολουθούσε μία παρεμφερή λογική κατανομής ρίσκου και διασποράς ρίσκου με το «Yozma».
Στην πραγματικότητα, έχει γίνει το πρώτο, αλλά αποφασιστικό βήμα, με εκκρεμή ακόμη μια δυναμική ώθηση στη δημιουργία μικρών venture capitals στην Ελλάδα. Κυρίως, όμως απαιτείται μια νέα σχέση των ερευνητικών κέντρων των πανεπιστημίων με την αγορά και τα ίδια τα Funds, μικραίνοντας τη διαδρομή από την ιδέα στην πράξη. Αυτό είναι το επόμενο βήμα προς μια ακόμη Silicon Valley της Μεσογείου και τα ελληνικά μάτια αντιλήφθηκαν όλο του το μέγεθος τις τελευταίες ημέρες στο Ισραήλ.
Ο κ. Πιερρακάκης πάντως δεν κρύβει ότι είναι φαν των καλών πρακτικών. «Όλη η στρατηγική που στήσαμε τον τελευταίο χρόνο στον ψηφιακό μετασχηματισμό αφορούσε το να δούμε τι έκαναν όλοι οι άλλοι καλά και τι από όλα αυτά εμείς μπορούμε να ερμηνεύσουμε δημιουργικά στο ελληνικό πλαίσιο», τόνισε. Στην τεχνολογία, άλλωστε, το «κάντο όπως το Ισράηλ» οδηγεί ενίοτε στη Silicon Valley.
