Τάσος Καραμήτσος

Ουδείς πλέον πιστεύει ότι το πρόβλημα των τρομακτικών ανατιμήσεων στο πετρέλαιο και στο φυσικό αέριο θα… εκμηδενιστεί την άνοιξη και δεν θα επανέλθει τον επόμενο χειμώνα. Αντιθέτως, οι ειδικοί αναμένουν να διατηρηθούν πλέον σε υψηλά επίπεδα όλο το 2022. Το καλό σενάριο είναι αυτό, γιατί υπάρχει και το κακό, που δυστυχώς δεν μπορεί να αποκλειστεί, με σύρραξη Ρωσίας - Ουκρανίας και ένα νέο ενεργειακό σοκ που ουδείς γνωρίζει έως πού μπορεί να εκτινάξει τις τιμές.

Η αλήθεια είναι ότι το 2019, για να γυρίσουμε στα καθ’ ημάς, ουδείς μπορούσε να φανταστεί κανένα από τα δύο αυτά «τεράστια γεγονότα» που σημάδεψαν και εξακολουθούν να επηρεάζουν την καθημερινότητά μας, την τσέπη και τη ζωή μας. Την πανδημία και τον ενεργειακό κυκλώνα που ξεκίνησε πριν από έξι μήνες και τώρα βαίνει προς κορύφωση.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, παρά το γεγονός ότι ξεκίνησε δίχως τον βρόγχο των μνημονίων που σημάδεψαν όλες τις άλλες κυβερνήσεις από το 2010 και μετά, δοκιμάζεται σκληρά από τις δύο αυτές παγκόσμιες κρίσεις, παρόμοιες των οποίων υπήρξε μία στις αρχές του αιώνα, η ισπανική γρίπη, και μία ενεργειακή το 1973 (πετρελαϊκή για την ακρίβεια).

Παρά ταύτα η Ελλάδα βγαίνει από την πανδημία με μεγάλες απώλειες σε ζωές, όπως και σε όλο τον κόσμο, αλλού καλύτερα αλλού χειρότερα, αλλά όρθια. Το παραγόμενο προϊόν της χώρας -το δύσκολο λόγω COVID 2021- υπολογίζεται ότι ανέβηκε κατά 9%, το διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε, η ανεργία έπεσε. Μεγάλη άνοδο είχε και η κατανάλωση λόγω της αύξησης των καταθέσεων (κατά περίπου 30 δισ. ευρώ). Η κυβέρνηση, με τη συμπαράσταση βεβαίως της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έριξε στην αγορά περί τα 45 δισ. ευρώ τα τελευταία δύο χρόνια για να σώσει την οικονομία από τα lockdown, με αποτέλεσμα βεβαίως να αρχίσουν πλέον να στενεύουν σοβαρά τα δημοσιονομικά περιθώρια.

Ο δανεισμός της χώρας υπό τις παρούσες διεθνείς οικονομικές συνθήκες δυσκολεύει, και αυτό δεν αλλάζει παρά μόνο όταν βελτιωθεί το κλίμα στις αγορές. Υπό αυτή την έννοια η ενεργειακή κρίση που πρόκειται να κρατήσει περί τον έναν χρόνο ακόμα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με «λεφτά από το ελικόπτερο», όπως έγινε στην πανδημία, γιατί απλούστατα… τέτοια λεφτά δεν υπάρχουν πλέον. Ηδη η κυβέρνηση έχει δώσει περί τα 2 δισ. ευρώ για να βοηθήσει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις και σχεδιάζει να ρίξει άλλα περίπου 2,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους.

Σε αυτά που πρόκειται να διαθέσει καλό θα ήταν να υπάρξει απόλυτη στόχευση σε όσους τα έχουν πραγματικά ανάγκη. Οι φτωχοί πολίτες για να επιβιώσουν από την καταιγίδα στις ανατιμήσεις του ρεύματος και των τροφίμων είναι προτεραιότητα. Οι επιχειρήσεις που βλέπουν το κόστος παραγωγής να τετραπλασιάζεται, επίσης, προηγούνται γιατί αν δεν αντεπεξέλθουν θα χαθούν δουλειές.

Λεφτά για… πέταμα, όπως δυστυχώς έγινε ειδικά στην αρχή της πανδημίας μέσα στον πανικό, δεν υπάρχουν πια. Προκαταβολές που δόθηκαν (8,2 δισ. ευρώ) και χαρίστηκε το 70% για να παρκαριστούν στις τράπεζες και μετά να γίνουν…αυτοκίνητα και χλιδή τελείωσαν. Γιατί οι πολίτες εύκολα ξεχνούν και πάντοτε ζητούν.