Πάνος Λουκάκος

Από τη νέα πραγματικότητα που αναδύεται σε όλη τη περιοχή, από το Αιγαίο έως τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, από την Ελλάδα και τη Τουρκία έως τη Συρία, τον Λίβανο, το Ισραήλ, τη Γάζα, την Αίγυπτο, τη Λιβύη.

Μία από τις χώρες που εκτείνονται στο κέντρο όλων αυτών των μεγάλων ανακατατάξεων, αυτού του συνολικού γεωπολιτικού ανασχεδιασμού της περιοχής, είναι η Ελλάδα, η οποία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με σειρά ερωτημάτων αλλά και προβλημάτων:

■ Η στρατηγική θέση της Ελλάδας είναι κομβική σε σχέση με τους διεξαγόμενους πολέμους στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Οι δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ χρησιμοποιούν και τις βάσεις της Αλεξανδρούπολης σε σχέση με την Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη. Τις ίδιες βάσεις, καθώς και αυτές της Λάρισας και της Σούδας, χρησιμοποιούν και στον εν εξελίξει πόλεμο Ισραήλ - Ιράν. Είναι βάσεις που διευκολύνουν στρατιωτικές επιχειρήσεις, ελλιμενισμούς, ανεφοδιασμούς, υποστήριξη αεροπορικών αποστολών κ.λπ. Η νομική βάση αυτών όλων των διευκολύνσεων είναι οι συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας που έχει συνάψει η Ελλάδα με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ, καθώς και τα ισχύοντα μεταξύ χωρών-μελών του ΝΑΤΟ.

■ Η Ελλάδα και η Κύπρος αποτελούν τη μοναδική στρατηγική διέξοδο του Ισραήλ σε μία ενδεχόμενη μείζονα ανάφλεξη. Είναι παράλληλα το Ισραήλ ο φυσικός σύμμαχος της Ελλάδας στην αντιπαράθεση με τον νεο-οθωμανικό αναθεωρητισμό και επεκτατισμό της Τουρκίας του Ερντογάν. Ακριβώς διότι ο αναθεωρητισμός αυτός στρέφεται και εναντίον του Ισραήλ, καθώς αποτελεί το μεγάλο εμπόδιο για να επεκτείνει η Τουρκία τον έλεγχό της σε όλη την ευρύτερη περιοχή των ισλαμικών περιοχών της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η Τουρκία ήδη ελέγχει τη Συρία, έχει καταλάβει το ένα τρίτο της Κύπρου, έχει στρατιωτικές εμπλοκές από τον Καύκασο έως τη Λιβύη και στα ενδότερα της Αφρικής και διεκδικεί το ήμισυ ακριβώς του Αιγαίου Πελάγους, χαράσσοντας ακριβώς στη μέση του τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα δύο παράκτια κράτη.

■ Αρέσει ή όχι και φυσικά παίρνοντας πλήρεις αποστάσεις από τις αγριότητες που ακόμη συντελούνται στη Γάζα, πρέπει κανείς να αναγνωρίσει ότι το Ισραήλ κάνει αυτή τη στιγμή τη «βρώμικη δουλειά» για όλη τη Δύση, με τεράστιο κόστος για το ίδιο, όπως σωστά και επιγραμματικά είπε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς. Επιτίθεται στο Ιράν λίγο πριν αυτό κατασκευάσει τα αξιόμαχα πυρηνικά όπλα που εδώ και χρόνια μυστικά ετοιμάζει. Επιτέθηκε προηγουμένως και διέλυσε τα παραστρατιωτικά προγεφυρώματα της Τεχεράνης που έφταναν έως τις ακτές της Μεσογείου, τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και τη Χαμάς στη Γάζα, τους Χούθι στην Υεμένη, τις βάσεις του Ιράν στη Συρία και το Ιράκ. Πρόκειται για κινήσεις που εμφανώς δεν δυσαρέστησαν όχι μόνο τη Δύση, αλλά και τα αραβικά σουνιτικά κράτη της περιοχής που αντιμετώπιζαν με φόβο την επέλαση των Σιιτών του Ιράν.

■ Είναι δυστύχημα ότι στις οριακές αυτές συγκυρίες η μεγαλύτερη και καθοριστική για τις εξελίξεις δύναμη του πλανήτη, οι Ηνωμένες Πολιτείες, βρίσκονται υπό τον έλεγχο μιας ομάδας ημιπαρανοϊκών δισεκατομμυριούχων και των πάσης προελεύσεως παρατρεχάμενών τους, με επικεφαλής τον αλλοπρόσαλλο, αυτοαναιρούμενο και εντελώς απρόβλεπτο Ντόναλντ Τραμπ. Είναι έτσι εντελώς αδύνατο να προβλέψει κανείς ποια θα είναι τελικά η πολιτική της Αμερικής στη Μέση Ανατολή, στην Ουκρανία, στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Ευρώπη, στην παγκόσμια οικονομία. Και πολύ περισσότερο, σε ό,τι μας ενδιαφέρει, ποια θα είναι η αντιμετώπιση του Τραμπ έναντι των διαφορών της Ελλάδας με την Τουρκία και των διεκδικήσεων της Αγκυρας στο Αιγαίο, στην περίπτωση που ο Ερντογάν θα προκαλέσει μια νέα κρίση και κατόπιν θα ζητήσει τη μεσολάβησή του.

Καθώς αναδύονται όλες αυτές οι νέες πραγματικότητες στην ευρύτερη περιοχή μας, θα ανέμενε κανείς ότι εκεί θα έπρεπε να βρίσκεται το επίκεντρο των συζητήσεων όλου του πολιτικού συστήματος. Οχι οι άναρθρες κραυγές για τα ξυλόλια και τις έσχατες προδοσίες. Ούτε οι δημαγωγικές καταγγελίες της αντιπολίτευσης ως προς την αναγκαία για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ. Ακόμη θα έπρεπε να βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων η δύσκολη διαχείριση των σχέσεων με την Αμερική του Τραμπ και το Ισραήλ του Νετανιάχου. Και επίσης οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, που εξαρτάται απόλυτα από τα έσοδα του τουρισμού, στο ενδεχόμενο μιας ανάφλεξης της ευρύτερης περιοχής, οπότε θα ψάχνουμε τουρίστες με το πυροφάνι. Τέλος, η ανάγκη να δημιουργηθεί εκ βάθρων σύγχρονη ελληνική πολεμική βιομηχανία, που είναι περισσότερο απαραίτητη από κάθε άλλη φορά στη σημερινή συγκυρία.

Είναι φανερό ότι από τη σημερινή ανορθολογική και δημαγωγική αντιπολίτευση, ακροδεξιά και ακροαριστερή, η κυβέρνηση δεν μπορεί να βρει αξιόπιστο συνομιλητή και συμπαραστάτη σε κάθε λογική προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις ραγδαία συντελούμενες γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Κατά τούτο πέφτει όλο το βάρος των απαιτούμενων αποφάσεων και αναπροσαρμογών αποκλειστικά στην κυβέρνηση.