Μπάμπης Κούτρας

Κατ’ αρχάς, η υγειονομική κρίση είναι το τεράστιο πρόβλημα, ιστορικών διαστάσεων, δεν είναι το πρόσχημα για να διολισθήσουμε όλοι μαζί στον παραλογισμό. Ουδείς διαφωνεί ότι δεν θα έπρεπε να έχουμε φτάσει στη σημερινή, τραγική εικόνα με τους 3.000 και πλέον νοσούντες κάθε ημέρα και τους δεκάδες θανάτους. Με τις ΜΕΘ να βρίσκονται μια ανάσα από την ασφυξία και τα πιθανά ηθικά διλήμματα για τους γιατρούς στα νοσοκομεία υπαρκτά. Αυτούς που, όπως φαίνεται, θα βρεθούν στη θέση στην οποία κανείς, ποτέ, δεν θα ήθελε να περιέλθει, δηλαδή να κληθεί να κρίνει ποιος ασθενής χρήζει άμεσης φροντίδας και ποιος «περισσεύει», ποιος θα αφεθεί στη μοίρα του επειδή οι δυνατότητες του συστήματος υγείας δεν επαρκούν πια για όλους.

Είναι αυτονόητο ότι η κυβέρνηση, όπως συμβαίνει πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, έχει την τελική ευθύνη για τον εκτροχιασμό της πανδημίας από το καλοκαίρι και μετά. Και η ευθύνη είναι πολύ πιο σύνθετη από το απλοϊκό «φταίει ο τουρισμός, φταίει που ανοίξατε τα σύνορα το καλοκαίρι», όπως επιμένει να αναμασά η αντιπολίτευση. Βέβαια, ο ανορθολογισμός των επιχειρημάτων του ΣΥΡΙΖΑ, η άγνοια των στοιχειωδών δεδομένων, ο αυτοεξευτελισμός του Παύλου Πολάκη με τα fake news και τις καταγέλαστες παραστάσεις «εφόδου» στα νοσοκομεία δεν αποτελούν ελαφρυντικό για τους κυβερνώντες. Μπορεί το ίδιο το άνοιγμα του τουρισμού να ήταν μια επιβεβλημένη και εντέλει ορθή απόφαση προς το γενικότερο όφελος της χώρας. Οπως όμως συνειδητοποιούμε σήμερα, ελάχιστοι ήταν οι Ελληνες που δεν το εξέλαβαν σαν σινιάλο λήξης συναγερμού, που δεν έπεισαν τον εαυτό τους ότι η υπόθεση κορωνοϊός έχει κλείσει οριστικά.

Το ότι η κυβέρνηση ανέχτηκε την υπερβολική χαλάρωση και κυρίως δεν προετοιμάστηκε σωστά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας δεν απαλλάσσει κανέναν από εμάς, τους πολίτες, από την ατομική ευθύνη. Και στο πλαίσιο αυτής της ατομικής ευθύνης εντάσσεται η διατήρηση του ορθολογισμού στα λόγια και τις πράξεις μας. Μήνες τώρα οι αρμόδιοι επιστήμονες έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου ότι το δεύτερο κύμα του κορωνοϊού θα είναι πολύ χειρότερο από το πρώτο, αλλά δεν τους ακούσαμε.

Εστω κι έτσι, όμως, η αυτοκαταστροφή δεν είναι αντίδοτο στην καταστροφή. Το ότι η τρέχουσα κατάσταση είναι άσχημη και φαίνεται ότι μόνο θα χειροτερεύει στο άμεσο μέλλον δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι πρέπει να ωθήσουμε μόνοι μας την ελληνική κοινωνία σε ελεύθερη πτώση στο χάος. Η δημοκρατία δεν θα κινδυνεύσει εάν το 2020, το έτος που θα μείνει στην Ιστορία για την οικουμενική λαίλαπα της πανδημίας, δεν συμμετάσχουμε σε μια τελετουργική «διαδήλωση» για το Πολυτεχνείο. Αντιθέτως, η δημοκρατία κινδυνεύει όταν οι πολίτες, ιδιαίτερα υπό συνθήκες μιας εξαιρετικά σοβαρής κρίσης όπως η πανδημία, αντί για το κοινό όφελος και την κοινωνική συνοχή, παρασύρονται στον παραλογισμό της αμφισβήτησης κάθε αρχής και κάθε νομιμότητας. Ακόμη και της θεμελιώδους αλληλεγγύης.