Μιχάλης Στούκας

«Τους προβληματισμούς ενισχύουν και τα υψηλά ποσοστά μαθητών που λαμβάνουν το προβλεπόμενο Αριστείο», συνέχισε η κυρία Ζαχαράκη και είπε ότι έχει ήδη ανατεθεί στην ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε.) να εξετάσει το θέμα. Κλείνοντας, η κυρία Ζαχαράκη υπογράμμισε: «Βασική επίτευξη είναι να διασφαλίζεται ο παιδαγωγικός και ο μορφωτικός χαρακτήρας του Λυκείου και το απονεμόμενο Απολυτήριο να εγγυάται το αναμενόμενο επίπεδο εκπαίδευσης».

Τα Βραβεία Αριστείας απονέμονται στους μαθητές και μαθήτριες Γυμνασίου που αρίστευσαν την προηγούμενη σχολική χρονιά, συγκέντρωσαν δηλαδή μέσο όρο στα μαθήματα από 18,5 ως 20 και σε μαθητές και μαθήτριες Λυκείου με μ.ό. στα μαθήματα από 18,1 ως 20. Τη σχολική χρονιά 2023-2024 αρίστευσαν 179.225 μαθητές και μαθήτριες σε σύνολο περίπου 680.000! Ένα 26% περίπου των μαθητών και μαθητριών στα ελληνικά σχολεία είναι άριστοι/-ες! Να σημειώσουμε εδώ ότι χορηγούνται και άλλα βραβεία και έπαινοι, ίσως όλα αυτά να μας απασχολήσουν σε άλλο, εκτενέστερο άρθρο, θα εστιάσουμε σήμερα στους αριστούχους μαθητές και τις αριστούχες μαθήτριες της χώρας.

Στα χρόνια της πανδημίας, ο αριθμός τους είχε εκτοξευθεί στις 227.100 το 2019-2020 και στο ασύλληπτο 248.150 τη σχολική χρονιά 2020-2021, για να επανέλθει στις 180.700 το σχολικό έτος 2021-2022.

Η ραγδαία αύξηση των αριστούχων ξεκίνησε τη σχολική χρονιά 2016-2017 με τον δραστικό περιορισμό των εξεταζομένων μαθημάτων σε Γυμνάσια και Λύκεια. Έργο ΣΥΡΙΖΑ. Το οξύμωρο είναι ότι το 2015 ο κύριος Αριστείδης Μπαλτάς, ως Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων είχε δηλώσει στη Βουλή ότι «η αριστεία είναι ρετσινιά». Φρόντισε λοιπόν το κόμμα του, τον επόμενο χρόνο, να… κολλήσουν τη ρετσινιά χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες. Θα πει εύλογα κάποιος, ότι εδώ και έξι χρόνια κυβερνά η Νέα Δημοκρατία. Αν και δεν είμαι απολογητής κανενός και καμιάς, συμφωνώ ότι τα χρόνια του κορονοϊού ήταν δύσκολη η διαχείριση της κατάστασης. Έπρεπε να περάσουν όμως δύο χρόνια για να αντιληφθούν στο Υπουργείο ότι οι αριθμοί που αναφέραμε είναι επίπλαστοι και εξωπραγματικοί;

Βασικό λάθος όλων των κυβερνήσεων από τη δεκαετία του ’80 είναι οι συχνές αλλαγές Υπουργών, Υφυπουργών, Γενικών και Ειδικών Γραμματέων και συμβούλων. Καθένας ή καθεμία που έρχεται ακυρώνει αποφάσεις των προηγούμενων και συνήθως παίρνει δίπλα του και τους δικούς του ανθρώπους. Πολύ συχνά, μέχρι αυτοί να μάθουν τι γίνεται φεύγουν από το Υπουργείο. Επειδή όπως φαίνεται καμία κυβέρνηση δεν θέλει να επωμιστεί το πολιτικό κόστος, δεν προχωρά σε πραγματικά μεγάλες τομές στην εκπαίδευση, αλλά αρκείται σε εμβαλωματικές λύσεις… Το έχω ξαναγράψει ότι η Παιδεία θα έπρεπε να απασχολήσει σοβαρά τους 300 της Βουλής. Θα μπορούσε (;) να υπάρξει ευρεία διακομματική συναίνεση για τη θεσμοθέτηση κάποιων ουσιαστικών αλλαγών διαρκείας στην Παιδεία. Από εκεί και πέρα, ο/η εκάστοτε Υπουργός θα μπορούσε να ασχοληθεί περισσότερο με τα καθημερινά προβλήματα της Εκπαίδευσης, χωρίς να αναλώνεται σε ατέρμονες συζητήσεις για θέματα που έχουν ρυθμιστεί. Στέλνει τώρα η κυρία Ζαχαράκη, μετά από κάποιους μήνες παρουσίας της στο Υπουργείο, σε μια ανεξάρτητη Αρχή κάποια στοιχεία για να τα μελετήσει. Ορθή η απόφασή της, αλλά μέχρι να συγκεντρωθούν τα μέλη της Αρχής, να συνεδριάσουν καμιά δεκαριά φορές, τουλάχιστον και να παρουσιάσουν κάποιες προτάσεις, η κυρία Ζαχαράκη ίσως να έχει φύγει από το Υπουργείο. Οπότε, πάμε πάλι από την αρχή…

Βλέποντας τα νούμερα που παραθέσαμε, 180.000/600.000 μαθητές και μαθήτριες αριστεύουν. Αν τα δει κάποιος αλλοδαπός επιστήμονας, θα θαυμάσει το ελληνικό μαθητικό «δυναμικό». Αν όμως γνωρίζει ελληνικά, και έρθει να παρακολουθήσει μερικές ώρες μαθημάτων σε Δημόσιο σχολείο της χώρας μας, αν δεν πάθει εγκεφαλικό ή δεν φύγει «πετάδην» από την αίθουσα διδασκαλίας, θα συμπεράνει ότι τα στοιχεία είναι εντελώς εικονικά.

Νομίζω ότι όλοι όσοι σήμερα έχουν σχέση με την Παιδεία στην Ελλάδα και όσοι πήραμε ένα πτυχίο Α.Ε.Ι., ακόμα κι αν δεν είμαστε «μάχιμοι», γνωρίζουμε κάποια πράγματα και καταλαβαίνουμε ότι η υπερβαθμολόγηση ξεπερνά κάθε όριο πλέον. Δυστυχώς, αυτό κάνει κακό στους μαθητές και τις μαθήτριες, αλλά και στους γονείς τους που βλέπουν έκπληκτοι… ζαριές στις Πανελλήνιες. Ασόδυα, ντόρτια και εξάρες για μαθητές και μαθήτριες του 19 ή του 20. Πέρα από κάποιες δικαιολογημένες ατυχίες (π.χ. μια ασθένεια την ημέρα των εξετάσεων, υπερβολικό άγχος κ.λπ.),ας δεχτούμε ότι ένα 10% των μαθητών και μαθητριών στις Πανελλήνιες βρέθηκε σε μια άσχημη μέρα, το υπόλοιπο 90% μάλλον έχει υπερβαθμολογηθεί και κατά πολύ μάλιστα. Οι γονείς που βλέπουν τις μονοψήφιες βαθμολογίες στις Πανελλήνιες δεν θα πρέπει να εκπλήσσονται γιατί σίγουρα κάποια φορά πήγαν να διαμαρτυρηθούν για αδικία σε βάρος του γιου ή της κόρης τους. Ποιος φταίει όμως για την «πλασματική αριστεία»; Η λογική απάντηση είναι «αυτοί που βαθμολογούν». Η σκληρή πραγματικότητα όμως έρχεται σε διαγωνισμούς τύπου PISA και στις Πανελλήνιες Εξετάσεις.

Δυστυχώς, οι μαθητές και οι μαθήτριες στη χώρα μας, στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι αβέβαιο αν θα έπρεπε να παίρνουν Απολυτήριο Λυκείου. Ακόμα και όσοι έχουν χαμηλή βαθμολογία σε βασικά μαθήματα, ανεβαίνουν χάρη στην υψηλή βαθμολογία σε δευτερεύοντα. Το χαμηλό γνωστικό επίπεδο των περισσότερων είναι δεδομένο. Ακόμα και όσοι/όσες αριστεύουν σε συγκεκριμένα μαθήματα στις Πανελλαδικές θεωρώ ότι γνωρίζουν άριστα 3-4 συγκεκριμένα μαθήματα και τίποτα άλλο. Ένας μέτριος μαθητής ή μια μέτρια μαθήτρια των ‘80s ή των ‘90s ξέρει πολύ περισσότερα από έναν άριστο μαθητή ή μια άριστη μαθήτρια του 2025. Το ίντερνετ, που δεν υπήρχε εκείνες τις δεκαετίες, αντί για πολύτιμος βοηθός έχει μετατραπεί σε εργαλείο «μπούλινγκ». Αδιανόητες καταστάσεις με ανήλικα παιδιά 13-14 ετών έρχονται καθημερινά στο φως της δημοσιότητας.

Από μια πλευρά, τι να κάνουν και οι καθηγητές; Σπούδασαν μια επιστήμη, δεν είναι θηριοδαμαστές… Οι συζητήσεις των περισσότερων μαθητών, ιδιαίτερα των Λυκείων, περιστρέφονται γύρω από γκομενικά (συγγνώμη για τη λέξη), οπαδικά, τσιγάρο και μπάφο… Τατουάζ απαραιτήτως, κινητό, σόσιαλ μίντια και παχυλή άγνοια βασικών γνώσεων.

Οι μαθήτριες; Νύχι, μαλλί, βάψιμο, ρούχα για παραλία, όχι για σχολείο και γκομενοδουλειές (συγγνώμη και πάλι για τη λέξη). Φίλος από το πανεπιστήμιο, εξαίρετος μαθηματικός, μου έλεγε πρόσφατα ότι σε παιδιά Λυκείου προσπαθούσε να εξηγήσει τι σημαίνει η λέξη «εκατέρωθεν». Όταν τους ζήτησε να λύσουν μια άσκηση με τη λέξη «εκατέρωθεν», τον κοιτούσαν σαν να μιλούσε Σουαχίλι…

Θα λύσει τα προβλήματα η αξιολόγηση των καθηγητών; Θα είναι αδιάβλητη; Ποιος θα αξιολογεί τους… αξιολογητές; Ποιος εγγυάται ότι δεν θα δημιουργηθούν σχέσεις οικειότητας μεταξύ των μεν και των δε; Τι πρέπει να γίνει; Εξετάσεις όλων των μαθημάτων στο τέλος της σχολικής χρονιάς, επαναφορά των εξετάσεων από το Γυμνάσιο στο Λύκειο με θέματα και βαθμολογίες σε «επίπεδο» νομού, αναβάθμιση των Επαγγελματικών Λυκείων και αυστηρότερη βαθμολόγηση από τους καθηγητές. Θα πουν κάποιοι ότι αυτά είναι παρωχημένα, ότι αποτελούν πισωγυρίσματα κ.λπ. Οι ίδιοι θα έπαιρναν στη δουλειά τους για περισσότερο από μία εβδομάδα κάποιον ανεπίδεκτο μαθήσεως; Στέλνουν τα παιδιά στο σχολείο για να περνούν την ώρα τους; Δεν είμαστε όλοι για όλα και βάζω πρώτο τον εαυτό μου. 40 μαθητές και μαθήτριες είχε η Α’ Γυμνασίου όταν φοιτούσα σ’ αυτή, στην αρχή της σχολικής χρονιάς, 22 τον επόμενο Σεπτέμβριο! Τα οκτώ τμήματα της Α’ Γυμνασίου έγιναν τέσσερα στην Γ’! Και δεν είδα κανέναν και καμία απ’ όσους ολοκλήρωσαν πρόωρα τις σπουδές τους, να «παραστρατήσει». Αντίθετα, με το «σήμερα» που οι «αριστούχοι» και οι γονείς τους γνωρίζουν τους αρμόδιους Εισαγγελείς πολύ νωρίς…

Κυρία Ζαχαράκη, δεν πρέπει να εθελοτυφλείτε. Οι επιτροπές και οι ανεξάρτητες Αρχές φυσικά πρέπει να υπάρχουν, όχι για τα αυτονόητα όμως. Πρέπει να πάρετε δραστικά μέτρα. Το πολιτικό κόστος έχει στοιχίσει πολύ στη χώρα και έχει μετατραπεί σε κόστος για τους πολίτες. Να αδιαφορήσετε και να κάνετε αυτό που πρέπει (όχι φυσικά ό, τι υπέδειξα εγώ, υπάρχουν αρμόδιοι και γνώστες των πραγμάτων). Νέα είστε, κάντε εσείς τις ρηξικέλευθες ενέργειες που πρέπει. Σίγουρα μπορείτε. Τολμήστε λοιπόν…