Γρ. Νικολόπουλος

Η άνοδος του Χρηματιστηρίου τις τελευταίες εβδομάδες, η πτώση των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων, οι εκδόσεις ευρωομολόγων από ελληνικές επιχειρήσεις στις διεθνείς αγορές, οι διάφορες επιχειρηματικές συμφωνίες διαμορφώνουν για πρώτη φορά την τελευταία δεκαετία ένα θετικότερο επιχειρηματικό κλίμα. Καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτού του κλίματος έπαιξαν η έξοδος της Ελλάδας από τα μνημόνια και η αλλαγή κυβέρνησης. Η νέα κυβέρνηση ξεκίνησε δυναμικά με μειώσεις φόρων και άλλων επιβαρύνσεων, προχώρησε σε κάποιες θεσμικές αλλαγές και δηλώνει σε κάθε ευκαιρία φιλική προς την επιχειρηματικότητα και τη μεσαία τάξη. Οι πολίτες δείχνουν, όπως φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις, πολύ υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και εναποθέτουν πολλές ελπίδες για μια πραγματική επιστροφή σε αναπτυξιακή πορεία.

Δυστυχώς, η πραγματική επιστροφή απαιτεί πολύ περισσότερα τα οποία ούτε έχουν γίνει, ούτε είναι εύκολο να γίνουν γρήγορα. Απαιτούνται μεγάλες θεσμικές αλλαγές τις οποίες περιγράφει και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στην ενδιάμεση έκθεσή του που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή. Συγκεκριμένα λέει: «Σύμφωνα με τους δείκτες διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας, υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης, ειδικά αν οι μεταρρυθμίσεις εστιάσουν στη βελτίωση του κράτους δικαίου, της ποιότητας του ρυθμιστικού περιβάλλοντος και της αποτελεσματικότητας της διοίκησης καθώς και στον έλεγχο της διαφθοράς».

Η κυβέρνηση έχει αναθέσει στον υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη να επιβλέψει αυτές τις αλλαγές, στον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη να τις υλοποιήσει στηριζόμενος σε υφυπουργούς και στελέχη με βαριά βιογραφικά. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν να αντιμετωπίσουν το χάος της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, ένα χάος δομημένο με μεγάλη μεθοδικότητα επί δεκαετίες από τους συνδικαλιστές του Δημοσίου, το οποίο περιέχει παγίδες, αδιέξοδα, δικαστικές διώξεις και αξεπέραστους εσωτερικούς κανονισμούς. Η πολυνομία, οι αντιφατικοί και κακοί νόμοι, οι υπουργικές αποφάσεις, οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι, οι συναρμοδιότητες είναι εμπόδια ορατά ή κρυφά που αποσκοπούν στην προστασία και διατήρηση αυτού του χάους. Κανείς δεν περιμένει πολλά από αυτή την ομάδα που αναφέρεται απευθείας στον πρωθυπουργό, του οποίου η εντολή είναι σαφής: Ξεκαθαρίστε τα και απλουστεύτε τα όλα. Η προσπάθεια είναι δύσκολη και μακροχρόνια. Και λίγα να πετύχουν, πάλι θα είναι ένα θαύμα.

Ωστόσο, πρέπει ενδεχομένως να επανεξετάσουν το πώς αντιμετωπίζεται το τέρας της γραφειοκρατίας. Ο τρόπος που αντιμετώπισε ο Ηρακλής τη Λερναία Υδρα δείχνει την ορθή μέθοδο. Εκοβε και καυτηρίαζε ένα-ένα τα κεφάλια. Οχι όλα μαζί. Η ομάδα αυτή προσπαθεί να χτυπήσει το κτήνος στην καρδιά και αυτό είναι λάθος. Πρέπει να ξεκινήσει να κόβει τα κεφάλια και αυτό σημαίνει να απλουστεύει την κατάσταση από τα πιο εύκολα. Να εντοπίσει ποια είναι τα οφθαλμοφανή, ποια είναι αυτά που θα σου περιγράψει κάθε πολίτης αν τον ρωτήσεις, ποια είναι αυτά που διαλύουν την καθημερινότητα, ποια είναι αυτά που εμποδίζουν τις πιο απλές επιχειρηματικές δραστηριότητες και να ξεκινήσει από αυτά. Μόνο έτσι μπορεί να πετύχει κάτι. Ασφαλώς θα πρέπει να ξεκινήσει ως σπουδαίο και μεγάλο έργο η συνολική ψηφιοποίηση του Δημοσίου, αλλά παράλληλα πρέπει να απλουστευτούν άμεσα όλα τα «μικρά». Διότι τα πολλά «μικρά» τροφοδοτούν το τέρας και διαλύουν την καθημερινότητα του πολίτη. Αυτά τα «μικρά» είναι που θα προσφέρουν και ικανοποίηση στους πολίτες αν αντιμετωπιστούν και θα περάσουν το σήμα ότι επιτέλους κάτι αλλάζει και τελικά θα επιτρέψουν και τη μεγάλη αλλαγή.

Αυτό που διαπιστώνουμε τώρα είναι ότι καθώς ο καιρός περνάει οργανώνεται και η «αντίσταση» των συνδικαλιστών. Η Αθήνα κλείνει καθημερινά από μικροομάδες που διαμαρτύρονται, συντεταγμένα συμφέροντα συνδικαλιστών, όπως οι 21 του μετρό της Αθήνας που διακόπτουν τη λειτουργία του, δημιουργούν κλίμα διαμαρτυρίας, μικροπορείες μπλοκάρουν χιλιάδες Αθηναίους καθημερινά προκαλώντας οργή και αγανάκτηση. Οι επιχειρήσεις της Αστυνομίας για τις καταλήψεις κτιρίων και για να καταργήσουν τα «άβατα» παρουσιάζονται συστηματικά ως φασιστικές και υπάρχει μια σαφέστατη προσπάθεια από την αντιπολίτευση να δημιουργήσει την εικόνα μιας φασιστικής κυβέρνησης. Στο μεταξύ, μέσα στο ίδιο το κόμμα που κυβερνά, η πτέρυγα της λαϊκής Δεξιάς παραμένει ισχυρή και ενώ αμέσως μετά τις εκλογές είχε λουφάξει, τώρα αρχίζει να παίρνει αποστάσεις από την κυβέρνηση και να ανασυντάσσεται με στόχο τη διαδοχή Μητσοτάκη στο μέλλον. Σε ορισμένα ζητήματα, δε, αυτή η πτέρυγα παίρνει θέσεις ίδιες με της αντιπολίτευσης, όπως σε αυτό του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Η προσπάθεια λοιπόν εκσυγχρονισμού της χώρας, η προσπάθεια περιορισμού της γραφειοκρατίας και των πελατειακών σχέσεων, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση για τον Μητσοτάκη. Οι δυνάμεις που επιθυμούν την διατήρηση αυτού του χάους, τη διατήρηση του πελατειακού κράτους, τη διατήρηση της γραφειοκρατίας έχουν ήδη συμπαραταχθεί απέναντί του - φανερά και κρυφά. Και δεν βρίσκονται όλες απαραίτητα σε άλλα κόμματα.

Το πώς θα το χειριστεί ο πρωθυπουργός θα το δούμε. Πάντως, τα τύμπανα του πολέμου έχουν αρχίσει να χτυπάνε και χρειάζεται να κάνει γρήγορα θεαματικές αλλαγές. Πολύ πιο γρήγορα ενδεχομένως απ’ ό,τι αρχικά σχεδίαζε.