Γιατί 12.000 εκατομμυριούχοι εγκαταλείπουν την Τουρκία του Ερντογάν

Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν κερδίζει εδώ και δεκαεπτά χρόνια τις εκλογές στη χώρα του, προσφέροντας στους ψηφοφόρους το όραμα της αποκατάστασης του ένδοξου οθωμανικού παρελθόντος της. Ενίσχυσε την επιρροή της Τουρκίας με το εμπόριο και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και βελτίωσε την καθημερινότητα των πολιτών οδηγώντας επί χρόνια την οικονομία σε ανάπτυξη.

Ωστόσο, μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, το 2016, όπως αναφέρουν οι New York Times, ο Τούρκος πρόεδρος επιδόθηκε σε επιχείρηση καταστολής και διώξεων. Τον περασμένο χρόνο η οικονομία κλυδωνίστηκε και η λίρα κατακρημνίστηκε λίγο μετά την επανεκλογή του, με ενισχυμένες δυνάμεις. Με τη διαπλοκή και τον αυταρχισμό να ριζώνουν βαθιά στη διακυβέρνηση Ερντογάν, οι Τούρκοι φαίνεται να αντιδρούν: Εγκαταλείποντας τη χώρα τους.

Με την «έξοδο» τους αφαιρούν από τη χώρα τους ταλέντο και κεφάλαιο, αποτυπώνοντας με την αποχώρησή τους την ευρεία και ανησυχητική απώλεια εμπιστοσύνης στο όραμα του Τούρκου προέδρου, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία της κυβέρνησης, τα οποία επικαλείται η εφημερίδα.

Την τελευταία διετία δεν έφυγαν μόνο φοιτητές και ακαδημαϊκοί αλλά και επιχειρηματίες και χιλιάδες εύποροι Τούρκοι, που πουλούν τα πάντα και φεύγουν με τις οικογένειές τους στο εξωτερικό. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τουλάχιστον 12.000 Τούρκοι εκατομμυριούχοι μετέφεραν τα περιουσιακά τους στοιχεία εκτός της χώρας τους το 2016 και το 2017, με κύριους προορισμούς την Ευρώπη και τα Εμιράτα.

Περίπου 113.000 Τούρκοι εγκατέλειψαν τη χώρα τους το 2018, αριθμός πολύ μεγαλύτερος από τις 69.000 που είχαν φύγει το 2017.

Δεν είναι η πρώτη «έξοδος» φοιτητών και εκπαιδευτικών από τη χώρα, αλλά αυτή τη φορά το κύμα φυγής μοιάζει με πιο μόνιμη αναδιάταξη τη τουρκικής κοινωνίας, και απειλεί να γυρίσει τη χώρα δεκαετίες πίσω, όπως λένε οι αναλυτές. «Αυτό το brain drain είναι πραγματικό» δηλώνει ο Ibrahim Sirkeci, διευθυντής Διεθνών Σπουδών στο πανεπιστήμιο Regent του Λονδίνου.

Την απώλεια ανθρώπων, ταλέντου και κεφαλαίων προκαλεί συνδυασμός παραγόντων που προσδιορίζουν πλέον τη ζωή στην Τουρκία, όπως ο φόβος πολιτικής δίωξης, η τρομοκρατία, η αυξανόμενη δυσπιστία. Την ίδια ώρα, το επιδεινούμενο επιχειρηματικό κλίμα επιβαρύνθηκε περαιτέρω από τις ανησυχίες πως ο Ερντογάν χειραγωγεί την οικονομία για να επωφεληθεί ο ίδιος κι ένας στενός κύκλος του περιβάλλοντός του.

Το αποτέλεσμα είναι πως, για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, πολλά μέλη της παλιάς εύπορης τάξης, ειδικά η κοσμική ελίτ που κυριαρχούσε στην πολιτιστική και επιχειρηματική ζωή της χώρας για δεκαετίες, απομακρύνονται και τη θέση τους, κοντά στον Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα του, παίρνουν οι καινούριοι πλούσιοι.

Την τελευταία τριετία, οι αιτήσεις ασύλου από Τούρκους στην Ευρώπη πολλαπλασιάστηκαν. Ο Sirkeci εκτιμά πως 10.000 Τούρκοι έκαναν χρήση της επιχειρηματικής βίζα για να μετοικήσουν στη Βρετανία τα τελευταία χρόνια. Ο αριθμός είναι διπλάσιος από αυτόν του 2004 και του 2005.