Χρήστος Ράπτης

Oλες οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας καταγράφουν τη δυσκολία του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. να συγκρατηθούν σε ποσοστά εξουσίας. Το μνημόνιο δημιούργησε ισχυρές φυγόκεντρες δυνάμεις στα δύο μεγάλα κόμματα, βάζοντας τέλος στην πολυσυλλεκτικότητά τους που αλλοίωνε στην πραγματικότητα την ιδεολογία τους. Στη Ν.Δ., που εκπροσωπούσε την Κεντροδεξιά, συγκατοικούσαν μεταπολιτευτικά φιλελεύθεροι, ακροδεξιοί και πρώην βασιλικοί με κοινή αναφορά την εξουσία και τα προνόμιά της. Αντίστοιχα στο ΠΑΣΟΚ συνυπήρχαν σοσιαλδημοκράτες, ευρωπαϊστές και αντιευρωπαϊστές, κεντρώοι, λαϊκιστές, ένα ΕΑΜογενές κοινό και κάποιοι πρώην αριστεριστές που ανακυκλώθηκαν σε έναν ριζοσπαστικό εθνικισμό. 

Η πολυσυλλεκτικότητα αλλοίωνε τις φυσιογνωμίες των δύο μεγάλων γιατί νόθευε τις πολιτικές τους. Η Δεξιά για να συμβιβάσει τα άκρα της μεταμφιέστηκε σε ένα κρατικιστικό κόμμα ενθαρρύνοντας συχνά τη δαιμονοποίηση της ανοιχτής οικονομίας. Το ΠΑΣΟΚ αναμασώντας τα στερεότυπα της εθνικοπατριωτικής πτέρυγάς του διολίσθησε σε πολιτικές ακραία εθνικιστικές.

Το μνημόνιο δείχνει να βάζει τέλος στην πολυσυλλεκτικότητα των δύο μεγάλων κομμάτων. Σήμερα, στα δεξιά της Ν.Δ., ο ΛΑΟΣ και ο Καμμένος διεκδικούν το αντιμνημονιακό ακροατήριο του συντηρητικού κόμματος. Στα αριστερά της Ν.Δ., η Μπακογιάννη προσπαθεί να εκπροσωπήσει ένα τμήμα της φιλελεύθερης παράδοσης της ελληνικής Κεντροδεξιάς. Στα αριστερά του ΠΑΣΟΚ, η Λούκα και ο Δημαράς προσπαθούν να ιδιοποιηθούν τα ριζοσπαστικά, λαϊκά στρώματα που επλήγησαν από το μνημόνιο και απομακρύνονται από το «κόμμα του Ανδρέα».

Νομοτελειακά η συγκυβέρνηση στη συγκεκριμένη συγκυρία των δύο μεγάλων κομμάτων είναι μονόδρομος, αφού θα πρέπει να εκπροσωπήσουν τον αστικό χώρο και να τον μεταρρυθμίσουν. Η σύγκλισή τους θα είναι ωστόσο συγκυριακή, αφού θα μοιραστούν το πολιτικό κόστος για να εφαρμόσουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Σήμερα ο Σαμαράς μετά την αντιμνημονιακή περιπέτεια και τη διάσπαση του κόμματός του προσπαθεί να επανεφεύρει τα όρια της παράταξής του. Και ο Βενιζέλος αντίστοιχα μοιάζει να ενσαρκώνει τη σοσιαλδημοκρατική και πραγματιστική μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ. Το βέβαιο είναι ότι εφεξής η ελληνική κοινωνία θα κυβερνάται, έως ότου προκύψουν νέες πλειοψηφίες, πιο συναινετικά από ποτέ!