Χρήστος Μελάς

Στην πρότασή του προς την κυβέρνηση και τους αρχηγούς κομμάτων, επισημαίνει: 

Τον τελευταίο καιρό η κυβέρνηση προσπαθεί να βρει ισοδύναμα μέτρα, τα οποία θα είναι σωστά και κοινωνικά δίκαια για να αντικαταστήσουν αυτά που ήταν ήδη γνωστά. Ενεργώντας κάτω από την πίεση του χρόνου και των δανειστών, ίσως δεν μπορεί να δώσει την καλύτερη λύση που θα επιθυμούσε. Θέλοντας να βοηθήσουμε με τις ελάχιστες γνώσεις που έχουμε την προσπάθεια που κάνει η πατρίδα μας καταθέτουμε τις παρακάτω προτάσεις οι οποίες είναι κοινωνικά δίκαιες και κανείς δεν μπορεί να έχει την παραμικρή αντίρρηση για την εφαρμογή τους.

Οι προτάσεις αυτές απευθύνονται αρχικά προς τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση γιατί αυτοί έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων για την εφαρμογή τους. Για να εφαρμοστούν, όμως, πρώτα πρέπει να έρθουν στη Βουλή και να γίνουν νόμος του κράτους.
Για τον λόγο αυτό, αλλά και από εκτίμηση προς τους εκλεγμένους άρχοντες της πατρίδας μας, απευθυνόμαστε όχι μόνο στην κυβέρνηση αλλά και στους αρχηγούς όλων των πολιτικών κομμάτων καθώς και στο σύνολο των βουλευτών μας, μιλώντας προς όλους τεχνοκρατικά και εντελώς αχρωμάτιστα.

Σημείωση: Τονίζεται ότι με τις προτάσεις μας εδώ κάνουμε μία πολύ απλουστευμένη προσέγγιση προκειμένου να γίνουν κατανοητές από όσο το δυνατόν περισσότερους αναγνώστες.
Δεν μπαίνουμε σε λεπτομέρειες για να μη χαθεί η ουσία των προτάσεων σε ένα πολύ μεγάλο κείμενο. Για όλα όμως τα επιμέρους πρακτικά θέματα έχουμε να δώσουμε συγκεκριμένες απαντήσεις όταν μας ζητηθούν.

Το πρόβλημα 

Η σημαντικότερη πηγή εσόδων του κράτους είναι ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας. Είναι φόρος με τον οποίο επιβαρύνονται οι ιδιώτες καταναλωτές όταν αγοράζουν εμπορεύματα ή όταν λαμβάνουν υπηρεσίες. Επιβάρυνση έχει και το ίδιο το κράτος και πληρώνει ΦΠΑ στους προμηθευτές του για τις κρατικές προμήθειες και για τα δημόσια έργα. Οι επαγγελματίες δεν επιβαρύνονται με ΦΠΑ για την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, τελικά. Πληρώνουν μεν φόρο όταν αγοράζουν εμπορεύματα με τιμολόγια, τον αφαιρούν όμως κατά τον υπολογισμό της απόδοσής του.

Ο ρόλος των επαγγελματιών είναι να εισπράττουν τον ΦΠΑ για λογαριασμό του κράτους όταν πουλάνε τα εμπορεύματά τους και στη συνέχεια να τον αποδίδουν. Λόγω της οικονομικής κρίσης, όμως, όλο και περισσότεροι επαγγελματίες δεν πληρώνουν τον ΦΠΑ που εισπράττουν στο κράτος. Αλλοι από ανάγκη και άλλοι από συνήθεια. Οι καταναλωτές, όμως, τον έχουν επιβαρυνθεί, τον έχουν πληρώσει και τελικά ο φόρος, αντί να πάει στα ταμεία του κράτους, μένει πολλές φορές στα χέρια αυτών που τον εισπράττουν. Βέβαια ο περισσότεροι επαγγελματίες είναι σωστοί και αποδίδουν τον ΦΠΑ που εισπράττουν από τους πελάτες τους.

Φοροδιαφυγή από τον ΦΠΑ 

Ποιο όμως είναι το ύψος του ΦΠΑ που πληρώνουν οι καταναλωτές αλλά τελικά με διάφορους τρόπους δεν φτάνει στα ταμεία του κράτους;
Την απάντηση την έχει δώσει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση με πολλές μελέτες που έχει κάνει. Αντίστοιχες μελέτες έχουν κάνει και φορείς στην Ελλάδα και τα συμπεράσματα είναι περίπου τα ίδια. Με μια ματιά στον πίνακα που παρατίθεται φαίνεται ποιο είναι το ύψος του ΦΠΑ που δεν έφτασε ποτέ στα ταμεία του κράτους από το έτος 2009 έως το και 2013. Ο πίνακας αυτός είναι από μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έγινε πολύ πρόσφατα και δόθηκε στη δημοσιότητα τον Μάιο του 2015.



Σύμφωνα με άλλη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η φοροδιαφυγή από τον ΦΠΑ στην Ελλάδα για τα έτη 2000 έως 2008 ανήλθε στο ποσό των 47 δισ. ευρώ. Τα έτη αυτά ενώ έπρεπε να είχαν εισπραχθεί από το κράτος 166 δισ. ευρώ, εισπράχθηκαν μόνο 119 δισ. Σύμφωνα με τις μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η συνολική φοροδιαφυγή του ΦΠΑ στην πατρίδα μας από το 2000 έως το 2013 ξεπέρασε τα 84 δισ. ευρώ. Αν είχαν εισπραχθεί αυτά τα χρήματα, φυσικά και δεν θα είχαμε κανένα απολύτως πρόβλημα.

Για να μην αδικήσουμε, όμως, την πατρίδα μας, σημειώνουμε ότι η μελέτη αναφέρεται και στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ολες οι χώρες έχουν πρόβλημα με την είσπραξη του ΦΠΑ, άλλες ποσοστιαία μεγαλύτερο πρόβλημα και άλλες μικρότερο. Αφού όμως οι δανειστές και οι εταίροι μας έχουν αυτή τη μελέτη στα χέρια τους γιατί δεν σκέφτονται το αυτονόητο, δηλαδή να βρεθεί ο τρόπος να αυξηθούν τα έσοδα από την απόδοση του ΦΠΑ που ήδη έχουν πληρώσει οι καταναλωτές, αλλά μας ζητάνε να βάλουμε όλο και νέους φόρους και να παίρνουνε όλο και νέα δυσβάσταχτα μέτρα που τελικά παράγουν όλο και μεγαλύτερη κοινωνική αδικία; Την απάντηση ας τη δώσει ο καθένας μόνος του.

Η απλή λύση

Το πρόβλημα επομένως είναι υπαρκτό και κάτι πρέπει να γίνει για να βρεθεί η λύση του. Σήμερα το σύστημα του ΦΠΑ, όπως λειτουργεί, είναι πολύπλοκο, πολύ μπερδεμένο, χρονοβόρο και δύσκολο στον έλεγχό του από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Προτείνουμε λοιπόν την απλούστευση του συστήματος του ΦΠΑ όχι γενικά και αόριστα, αλλά με συγκεκριμένο και σαφή τρόπο.

Οπως λειτουργεί σήμερα ο ΦΠΑ, θα πάει στα ταμεία του κράτους μόνο όταν κοπεί απόδειξη από την ταμειακή μηχανή. Για να ξέρουμε αν τελικά αυτός που έκοψε την απόδειξη τον πλήρωσε, πρέπει να γίνει ο ανάλογος έλεγχος.

Αυτός, όμως, που εισέπραξε τον φόρο της πώλησης πρέπει πριν τον πληρώσει, να αφαιρέσει τον ΦΠΑ των αγορών του καθώς και το αντίστοιχο τον εξόδων του.

Τελικά, το σημερινό σύστημα ΦΠΑ είναι πολύπλοκο, χρονοβόρο, δύσκολο στον έλεγχό του και χρειάζονται απόλυτα εξειδικευμένα στελέχη, τα οποία αφενός δεν υπάρχουν και αφετέρου θα χρειάζονταν τόσο πολύ χρόνο που είναι πρακτικά αδύνατο να γίνει αυτός ο έλεγχος.
Οι προτάσεις που σας παρουσιάζουμε είναι να αλλάξει η διαδικασία είσπραξης και απόδοσης του ΦΠΑ.

■ Οι προτάσεις-λύσεις
Σήμερα ο ΦΠΑ μπαίνει στις χονδρικές και τις λιανικές πωλήσεις. Στις πωλήσεις μεταξύ επαγγελματιών και σε εκείνες από τους επαγγελματίες στους ιδιώτες.
Με τη νέα προτεινόμενη διαδικασία ο φόρος προστιθέμενης αξίας θα μπαίνει μόνο στις λιανικές πωλήσεις (αποδείξεις ταμειακών μηχανών), δηλαδή στις πωλήσεις που κάνουν οι επαγγελματίες στους ιδιώτες και όχι στις χονδρικές πωλήσεις (τιμολόγια), δηλαδή όσες κάνουν οι επαγγελματίες σε άλλους επαγγελματίες, ούτε στις πωλήσεις προς το κράτος (κρατικές προμήθειες). Μετά τη ρύθμιση αυτή, τουλάχιστον για τον ΦΠΑ, δεν θα έχουν λόγο ύπαρξης τα πλαστά και εικονικά τιμολόγια που τόσο ταλαιπωρούν και φθείρουν την υγιή αγορά, αλλά και τα ταμεία του κράτους.
Τελικά, θα υπάρχει μόνο ΦΠΑ στις λιανικές πωλήσεις και θα σταματήσει να υπάρχει στις αγοραπωλησίες μεταξύ επαγγελματιών και στις κρατικές προμήθειες. Θα έχουν ΦΠΑ μόνο οι αποδείξεις λιανικής πώλησης και όχι τα τιμολόγια. Με το νέο σύστημα για να υπολογιστεί και να πληρωθεί ο ΦΠΑ θα χρειάζεται μόνο ένας απλός πολλαπλασιασμός και τίποτε άλλο, σε αντίθεση με το πολύπλοκο σταυρόλεξο αυξημένης δυσκολίας που πρέπει να λύσει κάποιος για να υπολογίσει, να ελέγξει και να αποδώσει τον ΦΠΑ σήμερα. Θα σκεφτεί κανείς: «Ωραία, ο επαγγελματίας που πρέπει να εισπράξει κατά την πώληση τον ΦΠΑ κόβει απόδειξη, τον εισπράττει, αλλά δεν τον αποδίδει στο κράτος, υπάρχει λύση;». Ναι, στην πρότασή μας υπάρχει λύση και γι’ αυτό το ζήτημα:

■ Πλαστικό χρήμα
Ο περιορισμός των αναλήψεων από τις τράπεζες (capital controls) ήταν ένα μέτρο πολύ κακό για την οικονομία της πατρίδας μας, όμως ένεκα αυτού προέκυψε και κάτι θετικό: οι συμπολίτες μας έμαθαν να χρησιμοποιούν τις τραπεζικές κάρτες, το πλαστικό χρήμα, για τις συναλλαγές τους.
Προτείνεται οι αγορές των ιδιωτών πάνω από ένα ποσό να γίνονται υποχρεωτικά μέσω των καρτών (χρεωστικές κάρτες, πιστωτικές κάρτες κ.λπ.). Στις πωλήσεις με κάρτες προς τους ιδιώτες ένα μέρος του ποσού είναι η αξία του εμπορεύματος και ένα άλλο μέρος η αξία του ΦΠΑ.
Οταν, για παράδειγμα, η συναλλαγή γίνει με χρεωστική κάρτα, το ποσό της καθαρής αξίας της πώλησης θα αποδίδεται από την τράπεζα στον πωλητή επιχειρηματία και το ποσό του ΦΠΑ της πώλησης θα αποδίδεται κατευθείαν στο κράτος από την τράπεζα, με βάση τον ΑΦΜ του πωλητή.
Παράδειγμα: έστω ότι αγόρασε κάποιος με τη χρεωστική του κάρτα ένα ρούχο που κάνει 123 ευρώ. Από αυτά, τα 100 ευρώ η τράπεζα θα τα δώσει στον επαγγελματία που έκανε την πώληση και τα υπόλοιπα 23, που είναι ο ΦΠΑ, θα τα αποδώσει κατευθείαν στο κράτος.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Ο ΦΠΑ που πληρώθηκε με την κάρτα από τον καταναλωτή θα εισπράττεται πάντοτε από το κράτος.
Τεχνικής φύσης θέματα που ενδεχομένως θα προκύψουν είναι πολύ εύκολο να αντιμετωπισθούν.

■ Εκδοση της απόδειξης
Το σημείο-κλειδί για την απόλυτη επιτυχία της πρότασης είναι να χρησιμοποιούνται οι κάρτες (πλαστικό χρήμα) για τις αγορές που κάνουν οι ιδιώτες. Οταν όμως χρησιμοποιηθεί η κάρτα από τον ιδιώτη για μια αγορά, ο επαγγελματίας εκδίδει πάντοτε και την απόδειξη από την ταμειακή μηχανή. Αν υποθέσουμε ότι δεν θα κόψει απόδειξη γι’ αυτή την πληρωμή, πάλι τον ΦΠΑ θα τον εισπράξει το κράτος, αφού θα τον αποδώσει σε αυτό η τράπεζα. Είναι σημαντικό λοιπόν να είναι ασύμφορο για τους επαγγελματίες να μην εκδώσουν απόδειξη κατά την πώληση. Πρέπει επομένως να αυστηροποιηθούν οι συνέπειες που προβλέπονται για τη μη έκδοση απόδειξης. Σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, μάλιστα, έχει ευθύνη για τη μη έκδοση της απόδειξης και ο καταναλωτής. Το μέτρο είχε εφαρμοστεί για ένα διάστημα και στην Ελλάδα.

■ Προϋπόθεση
Για να εφαρμοστεί το νέο απλουστευμένο σύστημα που προτείνεται χρειάζεται φυσικά η έγκριση της Ευρωπαϊκής Ενωσης επειδή ο ΦΠΑ είναι ένας ευρωπαϊκός φόρος και δεν είναι όπως οι υπόλοιποι φόροι που κάθε κράτος-μέλος μπορεί να αποφασίζει ελεύθερα μόνο του τις τροποποιήσεις που θέλει να κάνει.

■ Η Ελλάδα μπροστά
Πρωτοπορώντας και καινοτομώντας, η πατρίδα μας μπορεί να ζητήσει να εφαρμοστεί ο νέος τρόπος υπολογισμού και είσπραξης του ΦΠΑ, πιλοτικά πρώτα σε εμάς και στη συνέχεια, μετά το βέβαιο αποτέλεσμα που θα είναι η σημαντική αύξηση των εσόδων και μείωση των εξόδων, να εφαρμοστεί και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Επιπλέον η πατρίδα μας θα εμφανιστεί απέναντι στους εταίρους και τους δανειστές με μια πολύ δυναμική πρόταση-λύση.

Αύξηση εσόδων - Μείωση εξόδων 

■ Αύξηση εσόδων
Με τις προτάσεις μας δεν επιβάλλεται κάποιος νέος φόρος, ούτε υπάρχει φορολογική επιβάρυνση για οποιονδήποτε. Απλώς ζητάμε να εφαρμοστεί το αυτονόητο: ο φόρος που καταβάλλεται από τους καταναλωτές να φτάνει στα ταμεία του κράτους. Από την εφαρμογή των προτάσεων και την κατάλληλη υποστήριξή τους προβλέπεται αρχικά να εισπράττονται επιπλέον πάνω από 3 δισ. ευρώ σε σχέση με αυτά που εισπράττονται σήμερα. Ποσό πολύ σημαντικό για να μη χρειάζονται να ληφθούν οποιαδήποτε άλλα μέτρα και να βγει η πατρίδα μας από την κρίση το συντομότερο δυνατόν.

■ Μείωση κρατικών δαπανών κατά 20%
Με όσα ισχύουν σήμερα, όταν το κράτος προμηθεύεται εμπορεύματα ή λαμβάνει υπηρεσίες από ιδιώτες τούς πληρώνει και 23% ΦΠΑ, με κάποιες λίγες εξαιρέσεις όπου πληρώνει 13% ή 6%.
Γίνεται σήμερα το εξής παράλογο και εξωφρενικό: το κράτος έχει στο ταμείο του τα χρήματα και όταν κάνει προμήθειες πληρώνει, εκτός από την αξία των εμπορευμάτων, επιπλέον 23% ΦΠΑ σε ιδιώτες. Περιμένει και είναι αβέβαιο αν αργότερα του επιστραφεί άμεσα ή έμμεσα το ποσό του ΦΠΑ που το ίδιο εκταμίευσε. Επιπλέον το κράτος θα έχει μεγαλύτερη άνεση στον χρόνο εξόφλησης των προμηθευτών του (ως προς αυτό) και δεν θα υπάρχει η δικαιολογημένη κατά τα άλλα πίεσή τους του τύπου: «…Αν δεν μας πληρώσετε, πώς εμείς θα πληρώσουμε τον ΦΠΑ;».

Με την πρότασή μας, το Δημόσιο θα απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ και για να προμηθευτεί εμπορεύματα ή υπηρεσίες από ιδιώτες θα τους πληρώνει μόνο την καθαρή αξία των εμπορευμάτων που προμηθεύεται, με βάση τα εκδιδόμενα από αυτούς τιμολόγια, μια και τα τιμολόγια δεν θα έχουν ΦΠΑ, ανεξάρτητα αν απευθύνονται στο κράτος ή σε άλλους επαγγελματίες. Κλείνοντας, ευελπιστούμε ότι θα γίνουν δεκτές οι προτάσεις που καταθέτουμε επειδή λέμε το αυτονόητο. Είναι άλλωστε προς το κοινό συμφέρον και προς το καλό της πατρίδας μας, που το θέλουμε όλοι χωρίς καμιά αμφιβολία. Οταν έρθουν οι προτάσεις μας για ψήφιση στο Κοινοβούλιο, πιστεύουμε ότι θα είναι ίσως από τις λίγες φορές που θα συμπράξουν όλες οι πτέρυγες της Βουλής και θα υπερψηφιστούν από το σύνολο των βουλευτών μας.
Είμαστε στη διάθεση όλων για μεγαλύτερη ανάλυση στην παρουσίαση των προτάσεων και για οποιαδήποτε διευκρίνιση χρειαστεί.