Νίκος Φελέκης

Ο Αλέξης Τσίπρας τα πήρε όλα στο κόμμα του. Το συνέδριο, την Κεντρική Επιτροπή, την Πολιτική και Εκτελεστική Γραμματεία. Κομμάτιασε την «Ομπρέλα» των Σκουρλέτη, Τσακαλώτου, Φίλη. Γύρισε την πλάτη στους προεδρικούς των Παππά, Σπίρτζη, Πολάκη και τους είπε ότι αυτός είναι το αφεντικό στο μαγαζί και να σταματήσουν να ομιλούν εξ ονόματός του. Αλλαξε τον γραμματέα του κόμματος Τζανακόπουλο επιδαψιλεύοντας τιμές («πήρε το κόμμα με 25.000 και το παρέδωσε με 170.000») και λέγοντάς του, όπως κάποτε ο Ανδρέας Παπανδρέου στον Αντώνη Τρίτση, «έγραψες Ιστορία». Και το κυριότερο: αποφάσισε να κυβερνήσει τον ΣΥΡΙΖΑ με γυναίκες.

Δεν είναι μόνο η Ράνια Σβίγκου, την οποία έκανε νούμερο δύο στην Κουμουνδούρου, αλλά και η Αχτσιόγλου, η Γεροβασίλη, η Δούρου, η Ξενογιαννακοπούλου, οι οποίες μαζί με δύο μόνο άνδρες, τον Βασιλειάδη και τον Ηλιόπουλο, συγκροτούν τυπικά την ηγετική ομάδα του κόμματος.

Ούτε στα πιο τρελά του όνειρα το φεμινιστικό κίνημα μπορούσε να φανταστεί ότι θα ερχόταν αυτή η εξέλιξη: 50% στην Κεντρική Επιτροπή και την Πολιτική Γραμματεία και 71,4% στο Εκτελεστικό Γραφείο ενός κόμματος.
Κακώς γράφεται ότι υπάρχει «άρωμα γυναίκας» στον ΣΥΡΙΖΑ. Το ορθό είναι: «Είδος υπό εξαφάνιση οι άνδρες στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ». Προφανώς, ο Αλέξης Τσίπρας ασπάζεται την άποψη πως ο κόσμος θα ήταν καλύτερος αν τον κυβερνούσαν οι γυναίκες. Ισως σε αυτό να έχει επηρεαστεί από τη σύζυγό του Μπέττυ Μπαζιάνα.

Ενδεχομένως και να έχει δίκιο. Ομως τα πάντα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος. Αν καταφέρει με το γυναικείο ξίφος να πληγώσει τον Μητσοτάκη και να κερδίσει τις εκλογές, θα θριαμβεύσει. Η νίκη στις εκλογές είναι αυτή που θα κρίνει τα πάντα. Και την επόμενη μέρα στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και του Αλέξη. Τα πήρε όλα στο κόμμα του, πρέπει να πάρει όμως και τις εκλογές για να επιβεβαιωθεί η ορθότητα των αποφάσεών του και η κυριαρχία του στην Κουμουνδούρου. Επειδή δεν έχει κλασική παιδεία, μπορεί να μη γνωρίζει τη Δημοσθένους ρήση «προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται», όμως ξέρει, και μάλιστα πολύ καλά, ότι τα πάντα κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Και το αποτέλεσμα μετριέται στις κάλπες. Εκεί γίνεται το ταμείο.

Οι απορίες

Αν κερδίσει τις εκλογές, θα μετατρέψουν τα κεντρικά γραφεία του κόμματος σε καθεδρικό ναό και θα προσκυνάνε την εικόνα του. Αν όχι, η κριτική, που σήμερα διατυπώνεται χαμηλοφώνως, θα γίνει δημοσίως και στεντορεία τη φωνή. Και αυτή συμπυκνώνεται στην εξής φράση: Το δίδυμο Σβίγκου - Βασιλειάδης και το επταμελές Εκτελεστικό Γραφείο έχουν εκείνο το ειδικό πολιτικό βάρος, τις δεξιότητες, την οργανωτική πείρα, την κοινωνική απήχηση που χρειάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ για να διεκδικήσει την εξουσία; Βεβαίως, παρά τις αντιρρήσεις τους, όλοι θα στηρίξουν τις επιλογές του Τσίπρα. Και η «Συνεννόηση» και τα «Σκιάδια».

Ουδείς θα τις υπονομεύσει. Εκλογές έρχονται και οι μεν βουλευτές θέλουν να επανεκλεγούν, και τα στελέχη, ιδίως οι πασοκογενείς, να αποκτήσουν ξανά επαφή με το γκουβέρνο. Ομως σχεδόν όλα τα στελέχη, απ’ όλες τις τάσεις, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους έχουν την εξής απορία: Η Εφη είναι καλύτερη από τον Ευκλείδη; Η Ρένα είναι καλύτερη από τον Παππά; Η Μαριλίζα είναι καλύτερη από τον Φίλη; Η Ολγα είναι καλύτερη από τον Δραγασάκη; Ο Βασιλειάδης είναι καλύτερος από τον Σπίρτζη; Και πάει λέγοντας.

Επειδή αυτές τις αμφιβολίες είναι λογικό, λένε, να τις έχει και ο Τσίπρας, η πλειονότητα των βουλευτών και των στελεχών της αξιωματικής αντιπολίτευσης θεωρεί πως ο Αλέξης στο Εκτελεστικό Γραφείο όχι μόνο θα καλεί -όπως άλλωστε και ο ίδιος είπε- εκ περιτροπής κι άλλα στελέχη, αλλά και θα δημιουργήσει και ένα άλλο όργανο, μια Πολιτική Επιτροπή, στην οποία θα μετέχουν τα περισσότερα από τα επώνυμα στελέχη. Κάτι αντίστοιχο με αυτό που είχε δημιουργήσει το 2019 στην πορεία προς τις εκλογές. Μάλιστα, λέγεται πως περίπου το υπονόησε σε ιδιαίτερη συζήτηση που είχε με τον Τσακαλώτο, στο περιθώριο της συνεδρίασης της Πολιτικής Γραμματείας, μετά την παρατήρηση του Φίλη ότι στο Εκτελεστικό έπρεπε να συμμετέχει τουλάχιστον ο Ευκλείδης.

Και επειδή αναφερθήκαμε στον πρώην υπουργό Παιδείας, να πούμε κι ένα παρασκήνιο για τα σχόλια και το ζήτημα που ανέκυψε με την εκλογή, εκτός της γραμμής Τσίπρα, του Φίλη.

Ο Αλέξης ήθελε τον Νίκο στην Πολιτική Γραμματεία και μάλιστα όταν την παραμονή της συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής ο Βούτσης τον ενημέρωσε για τα πρόσωπα που η «Ομπρέλα» θέλει να μετέχουν σε αυτήν, απόρησε που απουσίαζε ο Φίλης από την πρόταση. Ρώτησε γιατί και δήλωσε ότι ο ίδιος θα ήθελε να είναι και ο Φίλης. Η απάντηση του Βούτση ήταν πως ο Φίλης προτιμά, αντί γι’ αυτόν, να είναι ο Ξανθός, εφόσον στην πρόταση Τσίπρα περιλαμβάνεται ο Πολάκης.

O συσχετισμός στην Πολιτική Γραμματεία

Τελικά ήταν και ο Ξανθός και ο Πολάκης. Ο Φίλης μαζί με τους... ομόσταβλούς του στην «Ομπρέλα» Πάνο Λάμπρου και Αννέτα Καββαδία έβαλαν από μόνοι τους υποψηφιότητα, εξελέγησαν και από τη λίστα Τσίπρα έμειναν εκτός ο Στέφανος Τζουμάκας, ο Πέτρος Καλκανδής και η Σοφία Πανδή. Και ο συσχετισμός στην Πολιτική Γραμματεία έχει διαμορφωθεί ως εξής: δέκα (10) έχει η «Ομπρέλα», πέντε (5) η λεγόμενη ομάδα Τζανακόπουλου, τέσσερις (4) η ΡΕΝΕ και οι υπόλοιποι 19 ανήκουν στους λεγόμενους προεδρικούς, μεταξύ των οποίων είναι ένας (1) ο Μπίστης, από τη «Γέφυρα», ένας (1) ο Θεοχαρόπουλος από τη ΔΗΜ.ΑΡ., μία (1) η Μαρία Κουβέλη από την ΕΚΙΕΑ, μία (1) η Ζωή Καρκούλια από τη Σοσιαλιστική Πρωτοβουλία και οι δύο (2) πρώην γραμματείς του ΠΑΣΟΚ Μαριλίζα Ξενογιαννακόπουλου και Γιάννης Ραγκούσης.

Αν στην Καρκούλια, στη Μαριλίζα και τον Ραγκούση προσθέσουμε και τους Σπίρτζη, Τζάκρη και Μπελώνη, που επίσης προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, τότε οι πασοκογενείς είναι έξι (6), ήγουν η τρίτη δύναμη μετά την «Ομπρέλα» (Καββαδία, Καλαμαρά, Κνήτου, Λάμπρου, Ματσούκα, Ξανθός, Σκουρλέτης, Τσακαλώτος, Φίλης, Φωτίου) και τους προεδρικούς (Γεροβασίλη, Δούρου, Δούση, Ζαχαριάδης, Νοτοπούλου, Παππάς, Πολάκης, Συμεωνίδου, Τελιγιορίδου, Φλαμπουράρης).

Ο Γιώργος Βασιλειάδης θεωρείται το alter ego του Νίκου Παππά, αλλά ως αναπληρωτής γραμματέας και υπεύθυνος οργανωτικού θα πρέπει τουλάχιστον τα 110.000 νέα μέλη να τα αξιοποιήσει όχι υπέρ των προεδρικών, αλλά υπέρ του προέδρου, αφού η εντολή που έχει λάβει από τον Τσίπρα, αυτός και η Σβίγκου, είναι να προσπαθήσουν να διαλύσουν τις ομάδες και να ομογενοποιήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ στη βάση της νέας πραγματικότητας που έχει διαμορφώσει με τις αποφάσεις του ο Αλέξης: α) με την εκλογή ηγεσίας από τη βάση, β) την ποσόστωση 50-50 ανδρών και γυναικών, γ) την περιφερειακή οργάνωση του κόμματος, δ) την ψηφιακή λειτουργία, ε) τα ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα για τις μείζονες αποφάσεις και ε) τη στρατηγική της προοδευτικής διακυβέρνησης για τη συγκρότηση κυβερνητικής πλειοψηφίας, αλλά και της μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς σε βασικό φορέα μιας νέας μεγάλης κεντροαριστερής παράταξης.

Αν αναλογιστεί κανείς πώς ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ όταν ηττήθηκε στις εκλογές, αλλά και μέχρι πριν από δύο μήνες, θα διαπιστώσει ότι έχει αλλάξει εντελώς. Η Κουμουνδούρου είναι πλέον ένα αρχηγικό κόμμα. Η έννοια της διακυβέρνησης κερδίζει συνεχώς έδαφος σε ένα κόμμα του οποίου τα στελέχη, πριν το κύμα της Ιστορίας τα πετάξει στα κυβερνητικά έδρανα, προτιμούσαν να μη λερώσουν τα χέρια τους με τα... σκατά της εξουσίας.

Η αριστερή μετριοπάθεια έχει αντικαταστήσει τον αριστερισμό. Τα προεκλογικά φυλλάδια με συνθήματα έχουν αντικατασταθεί από κυβερνητικό πρόγραμμα. Η μεταρρύθμιση πήρε τη θέση της επανάστασης και η πολιτική πλειοψηφία εκείνη της ανατροπής.

Πάντως, και παρά τις μεγάλες και σημαντικές αλλαγές που έχει επιφέρει στο κόμμα του ο Αλέξης Τσίπρας, τα δεδομένα, ακόμη και μετά το συνέδριο και την εκλογή των καθοδηγητικών οργάνων, δεν δείχνουν να διαμορφώνουν εικόνα νίκης του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές, ούτε και να αναπτύσσουν τη δυναμική που μπορεί να ανατρέψει την υπέρ της Νέας Δημοκρατίας δημοσκοπική διαφορά. Αντίθετα, οι τελευταίες μετρήσεις δείχνουν μια ελαφρά ανάκαμψη της κυβέρνησης και τον ΣΥΡΙΖΑ «κολλημένο» στα ίδια περίπου ποσοστά.

Οι δύο αιτιάσεις της ηγετικής ομάδας της Κουμουνδούρου, αφενός ότι «τα δείγματα δεν είναι ακριβή, ενώ οι αναγωγές επί των εγκύρων και η εκτίμηση ψήφου είναι λανθασμένες» και αφετέρου ότι «οι δημοσκόποι και τα κυρίαρχα Μέσα Ενημέρωσης παίζουν παιχνίδια υπέρ του Μητσοτάκη», μπορεί να εμπεριέχουν αρκετή δόση αλήθειας, όμως δεν εξηγούν το γεγονός πώς όλες οι εταιρείες μετρήσεων, ακόμη και οι φιλικές προς τον ΣΥΡΙΖΑ, συμφωνούν ότι η Ν.Δ. προηγείται και μάλιστα με διαφορά που δεν έχει πέσει κάτω από τις επτά μονάδες.

Ρεαλιστικό πρόγραμμα

Βεβαίως, μπορεί να συμβεί ό,τι και το 2019 και το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, αντί για 26%-27%, να πάει στο 30%-31%. Και ούτε μπορεί να αποκλείσει κανείς η Ν.Δ., από το 32%-33%, να πέσει στο 29%-30% και να έχουμε εκλογικό θρίλερ. Οχι μόνο στις εκλογές με την απλή αναλογική, αλλά και στις επόμενες με την ενισχυμένη. Προσώρας, η εικόνα και η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ δεν προεξοφλούν επικράτηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στις εκλογές και ιδίως εάν αυτές γίνουν στις αρχές του φθινοπώρου. Αυτό ο Τσίπρας το γνωρίζει και σε αυτό -τη δυναμική και την εικόνα νίκης- καλεί τους συντρόφους του να επικεντρώσουν την προσπάθειά τους.

Για να συμβεί, όμως, θα πρέπει, όπως τους είπε στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας, να διαμορφώσουν ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα διακυβέρνησης. Το κείμενο της προγραμματικής συνδιάσκεψης, τα 5+1 σημεία και η απόφαση του συνεδρίου, είναι καλά, δεν είναι όμως αρκετά. Και κυρίως θα πρέπει οι προτάσεις να μην είναι λαϊκιστικές, να είναι ελκυστικές στη μεσαία τάξη και προπαντός να είναι συμβατές με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και νόρμες. Η ευρωπαϊκή διάσταση του ρεαλιστικού προγράμματος ήταν αυτή που ανάγκασε τον Αλέξη Τσίπρα να «γειώσει» τους Σπίρτζη, Πολάκη και Σκουρλέτη. Ο πρώτος ζήτησε να υπάρξει κρατικοποίηση μιας ή δύο τραπεζών, ο δεύτερος να περάσει η ΔΕΗ στον πλήρη έλεγχο του κράτους και ο τρίτος να καταργηθεί το Χρηματιστήριο Ενέργειας.

Και στους τρεις είπε ότι οι προτάσεις τους προσκρούουν στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενώ ειδικά για τη ΔΕΗ σημείωσε πως και με το 34% των μετοχών που κατέχει το κράτος μπορεί να διορίσει τη διοίκηση και κατά συνέπεια να ληφθούν αποφάσεις που να εξυπηρετούν τα συμφέροντα των πολιτών και του Δημοσίου. Εκτός από το ρεαλιστικό κυβερνητικό πρόγραμμα, θα πρέπει να υπάρξουν και ελκυστικά ψηφοδέλτια, τα οποία να φέρνουν ψηφοφόρους στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να διακρίνονται στον κοινωνικό και επαγγελματικό τους χώρο και η εμβέλειά τους να εκτείνεται και πέραν του κομματικού ακροατηρίου.

Πότε θα στηθούν οι κάλπες

Ο στόχος είναι τα ψηφοδέλτια να έχουν ετοιμαστεί πριν από τον Αύγουστο, καθώς ο Αλέξης πιστεύει πως ο Μητσοτάκης «με την πρώτη σταγόνα της βροχής που θα σκοτώσει το καλοκαίρι» θα προκηρύξει εκλογές. Τα στοιχήματα για την ακριβή ημερομηνία δίνουν και παίρνουν μεταξύ των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Πλέον δημοφιλείς αναδεικνύονται η 25η Σεπτεμβρίου και η 2α Οκτωβρίου και έπονται η 18η και η 11η Σεπτεμβρίου.

Σε κάθε περίπτωση, στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν πως ο Μητσοτάκης, εφόσον βεβαίως δεν υπάρξουν καταστροφικές πυρκαγιές ή άλλα ατυχή γεγονότα, θα θελήσει να εκμεταλλευτεί την αλλαγή ψυχολογίας λόγω καλοκαιριού, τουριστικής ανόδου και περιορισμού της πανδημίας του COVID-19.

Η ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης θεωρεί πως η εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα βαρύνει ιδιαίτερα στην απόφαση του πρωθυπουργού για τον χρόνο που θα στηθούν οι κάλπες. Η άνοδος της θερμοκρασίας ανάμεσα στον Ερντογάν και τον Μητσοτάκη ενδεχομένως ευνοεί, όπως στα γεγονότα του Εβρου, τον Κυριάκο, με αποτέλεσμα ορισμένοι στην Κουμουνδούρου να ερμηνεύουν την αιφνίδια όξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων ακόμη και με σενάρια στα οποία περισσεύει η εκλογική καχυποψία.

Πάντως, για τον πρώην πρωθυπουργό και τους περισσότερους εκ των συνεργατών του αυτό που θα καθορίσει όχι μόνο τον χρόνο των εκλογών, αλλά και το αποτέλεσμα της κάλπης είναι η ακρίβεια.

Ο πληθωρισμός έφτασε στο 11% και κατατρώγει οποιαδήποτε αύξηση στον κατώτατο μισθό, οι φουσκωμένοι λογαριασμοί του ρεύματος μαζί με το καλάθι της νοικοκυράς που ολοένα και μικραίνει οδηγούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε απελπισία. Η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες ευνοεί, λένε, την αντιπολίτευση και όχι την κυβέρνηση.

Από την άλλη, ο αντίλογος είναι ότι οι δημοσκοπήσεις είναι ακόμη ευνοϊκές για τον Μητσοτάκη και αργότερα τα πράγματα μπορεί να είναι ακόμη χειρότερα για την κυβέρνηση, ειδικά αν ο κορωνοϊός επανέλθει και ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει λήξει. Ανεξαρτήτως του τι συμφέρει ή όχι τον Μητσοτάκη και τη Ν.Δ., το πρόβλημα του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι ακόμη δεν έχουν καταφέρει να σπάσουν τη δυσπιστία του κόσμου για τα έργα και τις ημέρες του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ. Για να μη χάσει το μέλλον ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναμετρηθεί με το παρελθόν του και να το κατανικήσει.

Ο Τσίπρας το έχει καταλάβει και γι’ αυτό πήρε... σκούπα και φαράσι. Το αμέσως προσεχές διάστημα λέγεται πως θα εμφανίσει κι άλλα πρόσωπα, αφού η «δεξαμενή σκέψης» των 30 προσωπικοτήτων δεν φτάνει για να... ξεδιψάσει το νέο ακροατήριο στο οποίο θέλει να απευθυνθεί ο -υπό διαμόρφωση- νέος ΣΥΡΙΖΑ.