Μπάμπης Κούτρας

Εναν χρόνο μετά τη στρατηγικής σημασίας ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές και τις περιφερειακές εκλογές του 2019, που έκριναν και το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών, έχουμε μπροστά μας ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο. Μια πρώτη διαφορά είναι η απουσία πόλωσης και όξυνσης των πολιτικών παθών. Αυτό δεν οφείλεται σε οποιαδήποτε έννοια εθνικής συναίνεσης ενώπιον μιας απειλής υπεράνω κομματικών διαφορών όπως η πανδημία που ενέσκηψε. Αντιθέτως, είναι η αποφασιστικότητα της σημερινής κυβέρνησης και η αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης η οποία έχει στριμώξει τον ΣΥΡΙΖΑ στην πλέον άβολη και αμήχανη θέση.

Πέρυσι ο Αλέξης Τσίπρας ήταν πρωθυπουργός με ένα Υπουργικό Συμβούλιο για τα μέλη του οποίου δήλωνε ότι δεν είχε πρόβλημα εάν έκαναν διακοπές σε σκάφη εφοπλιστών, όπως άλλωστε έκανε και ο ίδιος. Οι πιο στενοί συνεργάτες του είχαν αποδείξει εμπράκτως και επανειλημμένως όχι μόνο την ανεπάρκεια, αλλά και τον κυνισμό τους στη διακυβέρνηση της χώρας και η ασύλληπτη τραγωδία στο Μάτι ήταν το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ενα δεύτερο ήταν ο τρόπος που στήθηκε το σκάνδαλο Novartis, με την απροκάλυπτη παρέμβαση στο έργο της Δικαιοσύνης και τον διασυρμό των δημοκρατικών θεσμών. Παρ’ όλα αυτά, τον Μάιο του 2019, ο Αλέξης διακήρυττε ότι «δεν θα χάσουμε τις εκλογές ούτε μία στο εκατομμύριο». Πίστευε πως, αφού είχε σύρει τη Βουλή σε μια ανανέωση της ψήφου εμπιστοσύνης στον ίδιο και την κυβέρνησή του, θα παρέμενε «άχαστος». Εξακολουθούσε να νομίζει ότι οι περιτυλιγμένες με ψέματα έκτακτες παροχές θα έσβηναν από τη μνήμη του λαού το δημοψήφισμα, το αχρείαστο μνημόνιο και τη φορολογική σφαγή της μεσαίας τάξης.

Η παρ’ ολίγον διψήφια διαφορά (9,37%) υπέρ της Νέας Δημοκρατίας στις ευρωεκλογές γκρέμισε τον κ. Τσίπρα από το βάθρο της οίησης και της αυταπάτης του. Αναγκάστηκε τότε να προσγειωθεί ανώμαλα σε μια πραγματικότητα η οποία αποτυπωνόταν σε κάθε δημοσκόπηση ήδη από το 2016: ότι ο ελληνικός λαός είχε αρχίσει να κουράζεται από τα «αφηγήματα», κυρίως όμως από την αναξιοπιστία και τον τυχοδιωκτισμό.

Εναν χρόνο αργότερα, η πολιτική αλλαγή αποδεικνύεται όλο και πιο ουσιαστική. Το «αουτσάιντερ» Κυριάκος Μητσοτάκης δίνει μαθήματα σύνεσης, μετριοπάθειας, κυρίως όμως ρεαλισμού και αποτελεσματικότητας. Οταν είπε στη Βουλή «κύριε Τσίπρα, δεν θα σας ακολουθήσω στις ύβρεις, έχω μια χώρα να κυβερνήσω», η πανδημία δεν είχε ακόμα πλήξει τη χώρα, ούτε ο Ερντογάν είχε στείλει τους απελπισμένους να πολιορκούν τα σύνορά μας στον Εβρο. Αυτή η φράση του Μητσοτάκη όμως συμβόλιζε την αλλαγή ήθους, το απαραίτητο βήμα προς τη σοβαρότητα.

«Αλλάζοντας γήπεδο» από τις προσωπικές προσβολές και τις κούφιες ρητορείες, ο νυν πρωθυπουργός συγκεντρώθηκε στο καθήκον του. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χτίζει ένα διαφορετικό ηγετικό προφίλ σε σχέση με το κατ’ όνομα «αριστερό» και κατ’ ουσίαν λαϊκίστικο, διχαστικό πρότυπο που, έως πέρυσι τον Μάιο, τείναμε να θεωρούμε αναπόφευκτο. Οι τελευταίες ημέρες του φετινού Μαΐου βρίσκουν τους Ελληνες σε μια μεταβατική φάση, σε μια φάση διερεύνησης του πώς ακριβώς θα ζούμε στο εγγύς μέλλον.

Εξω από την καραντίνα, όλο και πιο κοντά στην πρότερη «κανονικότητα», αλλά υπό τον διαρκή φόβο της αντεπίθεσης του κορωνοϊού. Στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο, όμως, μαθαίνουμε να ζούμε με ένα πρωτόγνωρο αίσθημα εμπιστοσύνης στο κράτος και την κυβέρνηση: είτε επειδή το ΕΣΥ συνήλθε και αντεπεξήλθε στην πανδημία, είτε επειδή η ψηφιακή διακυβέρνηση έγινε, σχεδόν ως εκ θαύματος, καθημερινή πραγματικότητα, το αενάως επάρατο Δημόσιο φάνηκε ότι επιτέλους μπορεί να υπηρετήσει τον πολίτη. Δύσκολο να προσαρμοστεί κανείς σε τέτοιου είδους αλλαγές και ίσως ακόμη πιο δύσκολη η σύγκριση ανάμεσα στον Μάιο του 2020 και εκείνον του 2019.