Γιάννης Αντύπας

Ερώτημα πρώτο: πρέπει να γίνονται τέτοιες έρευνες όταν μία κρίση είναι σε εξέλιξη; Φυσικά. Η επιστήμη δεν έχει ωράριο. Δεν υπάρχει «μονοκαλλιέργεια» στην έρευνα. Σε ένα σύγχρονο κράτος, φαντάζομαι, μπορεί να συμβαίνουν δύο πράγματα ταυτόχρονα. Και η μάχη να δίνεται στην πρώτη γραμμή, και ανάλυση των δεδομένων να γίνεται στα μετόπισθεν. Αλίμονο αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, αν στερηθούμε αυτή την ελευθερία.

Ερώτημα δεύτερο: επιτρέπονται τα πολιτικά συμπεράσματα; Φυσικά. Η επιστήμη έχει κοινωνικές προεκτάσεις και ό,τι αφορά στην κοινωνία αφορά και την πολιτική. Είναι ευθύνη όσων σχολιάζουν, όμως, να μην αξιοποιούν την έρευνα για αλλότριους σκοπούς. Επισήμανση που ισχύει και για τους επιστήμονες. Ειδικά όταν υπάρχουν ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά που καθιστούν επίφοβα τα εύκολα συμπεράσματα. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι η στατιστική διαβάζετε προς πολλές κατευθύνσεις. Αλλά, αυτό είναι ένα άλλο θέμα.

Ερώτημα τρίτο: τι μάθαμε από την έρευνα; Ότι όσο περισσότεροι είναι οι ασθενείς (ποσοτικό χαρακτηριστικό) και όσο πιο βαριά είναι η ασθένεια (ποιοτικό χαρακτηριστικό) οι θάνατοι αυξάνονται. Μάθαμε ακόμη πως το κέντρο διαθέτει καλύτερο υγειονομικό σύστημα από την περιφέρεια. Φαντάζομαι για αυτό είχαν απαγορευθεί κάποια στιγμή οι μετακινήσεις από νομό σε νομό. Για τον ίδιο λόγο επιβλήθηκαν οι καραντίνες, ώστε να μην καταρρεύσει το σύστημα υγείας. Το οποίο έχει και περιορισμένες αντοχές και συγκεκριμένες ικανότητες. Ποσοτικό και ποιοτικό χαρακτηριστικό, αντίστοιχα, χωρίς να είναι αυστηρά προσδιορισμένα τα όρια.

Ερώτημα τέταρτο: τι μάθαμε από την πολιτική αντιπαράθεση; Ότι η επιστήμη και η στατιστική δεν είναι τα δυνατά σημεία των πολιτικών μας. Οι οποίοι επιμένουν σε συμπεράσματα με βάση τη θέση τους. Ανάλογα αν είναι στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση. Η θέση έχει μεγαλύτερη σημασία στη διαμόρφωση της άποψης από τη γνώση. Και αυτό είναι πρόβλημα. Μεγάλο πρόβλημα. Που γίνεται μεγαλύτερο όταν αφορά και στους επιστήμονες. Γενική είναι η αναφορά.

Ερώτημα πέμπτο: μπορούσαν τα πράγματα να είχαν πάει διαφορετικά στη διαχείριση της πανδημίας. Φυσικά και «ναι». Προς όλες τις κατευθύνσεις, όμως. Και καλύτερα και χειρότερα. Αλλά, η ζωή δεν γράφεται με τα «αν» και τα «μήπως». Η ιστορία γράφεται από τους πρωταγωνιστές της. Τον Μητσοτάκη, τον Τσίπρα, τον Τσιόδρα, τη Γκάγκα κοκ. Η ιστορία γράφεται από τις καταστάσεις και τα γεγονότα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση: το ΕΣΥ, την κοινωνία μας, τον κορωνοϊό

Ερώτημα έκτο: θα μπορούσαμε να είχαμε καλύτερο ΕΣΥ; Φυσικά. Αλλά, θα μπορούσαμε να είχαμε και χειρότερο. Καλύτερο με χειρότερα αποτελέσματα και χειρότερο με καλύτερα αποτελέσματα. Ένα και ένα δεν κάνουν πάντα δύο στην πραγματική ζωή. Και, σε κάθε περίπτωση, δεν γίνεται πάντα να έχουμε το καλύτερο, το πιο ακριβό. Δεν γίνεται πάντα να έχουμε όποιον άνθρωπο, ειδικό και αποτελεσματικό θα θέλαμε δίπλα μας. Έτσι είναι η ζωή.

Το θέμα είναι πώς πορευόμαστε; Αν και πώς συνεργαζόμαστε; Αν τρωγόμαστε; Έτσι γράφεται η ιστορία. Από το πώς απαντάμε στις ευκαιρίες, τους κινδύνους και τις προκλήσεις της τύχης και της φύσης. Από το πώς αξιοποιούμε τη γνώση. Από το τι κάνουν πολιτικοί και επιστήμονες. Όχι γενικά. Ειδικά. Τα συγκεκριμένα πρόσωπα, στον συγκεκριμένο τόπο και τον συγκεκριμένο χρόνο.