Δημήτρης Παγαδάκης

Τι τα θέλετε; Ο σοκαρισμένος πλανήτης βυθίζεται βαθμιαία σε μια καταιγιστική κρίση. Δυστυχώς ο απειλητικός κορονοίος έφτασε ξαφνικά για να ανατρέψει νοοτροπίες, να διαταράξει σταθερές, να δοκιμάσει συνήθειες και βεβαιότητες. Το χειρότερο να μετατρέψει σε φόβο δημιουργικές συμπεριφορές. Ήρθε απρόσκλητος, επιθετικός και ακραίος ώστε να επιβληθούν δραστικά μέτρα αποτροπής του. Όπως ακριβώς απαιτούνται κατά τη σοβαρή διαχείριση ακραίων συνθηκών .

Η αλήθεια είναι πως σίγουρα ο ιός δεν είναι ταξικός, μεροληπτικός, προκατειλημμένος. Τους προσβάλει όλους. Αδιακρίτως φυλής, εθνικότητας, θρησκείας και κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Ωστόσο, το τσουνάμι των συνεπειών του στη καθημερινή διαβίωση δεν είναι ίδιο για το καθένα. Αλλιώς επηρεάζει τους επιπλέοντες και αλλιώς τους βουλιαγμένους. Διαφορετικά βίωσε τη «κόλαση» του αποκλεισμού του ο διάδοχός του Αγγλικού θρόνου Κάρολος στο αχανές, πνιγμένο στους κήπους, πενταόροφο ανάκτορο του Κλάρενς Χάουζ, στο Λονδίνο, και διαφορετικά «απόλαυσε» την απομόνωση του, ο Ιταλός υφαντουργός κολλημένος στα παντζούρια ενός διαμερίσματος μιας εργατικής πολυκατοικίας σε κάποιο έρημο στενοσόκακο του Μπέργκαμο.

Εντελώς, ακόμη, διαφορετικά ενοχλεί η «κοινωνική αποστασιοποίηση» ένα εισοδηματία με κοκτέιλ στο χέρι πλάι στη πισίνα του στη Παλμ Μπητς της Φλόριντα και απολύτως άλλο τίμημα πληρώνει στο ίδιο προληπτικό μετρό ένας μεροκαματιάρης τρίτροχου τουκ-τουκ με πέντε κουτσούβελα στη Μουμπάι της Ινδίας. Σαφώς από μεμονωμένα ακραία παραδείγματα δεν εξάγονται γενικά συμπεράσματα. Αλλά εδώ δεν υπάρχει πλασµατική συνάφεια αλλά εξακριβωμένα περιστατικά. Σε αυτό το παγκοσμιοποιημένο χωριό, όποιος έχει μάτια τα βλέπει ανισότητες που ραγίζουν την όποια κοινωνική συνοχή. Πόσο μάλλον όταν ενας προνομιούχος μπορεί να απολυμάνει τα χέρια του με 12αρι μολτ ουίσκι ενώ ο πιο αδύναμος να μην έχει σταγόνα αραιωμένης χλωρίνης

Κακά τα ψέματα. Τα κρούσματα της πανδημίας είναι μεν ίσα, αλλά μερικά είναι πιο ίσα από τα άλλα. Το ίδιο και οι καραντίνες. Μη πάμε μακριά. Μια οικογένεια που διαμένει σε ευρύχωρη μεζονέτα με άπλα κήπο, δεν τη «βγάζει» το ίδιο «καθαρή» με εκείνη που ζει στριμωγμένη σε διαμερισματάκι, βία 60 τμ., με μπαλκονάκι στο ακάλυπτο και κουζίνα στο φωταγωγό. Σύμφωνοι την ίδια αγωνία μοιράζονται και υπό το ίδιο ένστικτο αυτοσυντήρησης κυριαρχούνται. Αλλιώς, όμως, διαχειρίζεται την υποχρεωτική απομόνωση της η μια και αλλιώς τη κουμαντάρει η άλλη. Άλλο να διαθέτεις σούπερ εξοπλισμό με τελευταίας γενιάς smart phοnes, υπερταχύτατο Wi-Fi, συνδρομητικά κανάλια, τρία τέσσερα λάπτοπ, εφαρμογές Ζoom και Skype, και άλλο να βολεύεσαι με ένα μοναδικό παρωχημένο -αν υπάρχει - desk top κομπιούτερ για όλη την οικογένεια. Άντε μετά να γίνει Ιντερνετική εξ αποστάσεως διδασκαλία αν υπάρχουν παραπάνω από ένα παιδί μαθητικής ηλικίας.

Σε άλλη, επίσης πίστα κινούνται όσοι ακόμη εργάζονται διαδικτυακά από το σπίτι και σε άλλο επίπεδο προσπαθούν να ισορροπήσουν νοσηλευτές, οδηγοί ΜΜΜ, αστυνομικοί, ταμίες σουπερμάρκετ και λοιποί επαγγελματίες που πρέπει να είναι καθημερινά απίκο στη δουλειά τους. Οι μεν κρατάνε απέξω το «κακό» και οι άλλοι αναγκαστικά το «λούζονται». Και βεβαία αλλιώς «σπάει» η πλήξη και αλλιώς διασκεδάζεται η μονοτονία, η αδράνεια, η μοναξιά μπροστά σε μια πλατφόρμες streaming και σε ένα βίντεο γκέιμ, όλα σε slim τήλε-οθόνες 4K Ultra HD, και εντελώς διαφορετικά «παλεύεται» το μούδιασμα, η ασφυξία και η ανία φάτσα σε μια απαρχαιωμένη μπαούλο-τηλεόραση και ρίχνοντας καρτερικά πασιέντζες με μια φυλλομαδημένη τράπουλα.

Εν προκειμένω η ροπή προς τους συναισθηματισμούς που καταλήγει στο μελόδραμα δεν είναι και η ιδανικότερη να ερμηνεύσει τις κρίσιμες συνθήκες. Ρεαλιστικά, όμως, τα πράγματα είναι χειρότερα. Δεδομένου ότι κανένας ιδιωτικός χώρος δεν μπορεί να θεωρηθεί άτρωτος και προστατευμένος, από τη στιγμή που οι έγκλειστοι κάτοικοί του βιώνουν παρατεταμένα την στέρηση της ζωντανής κοινωνικής επαφής. Πόσο πια να αντέξει κανείς μια εθελοντική κράτηση-απομόνωση; Προκειμένου, λοιπόν, να μην γίνουν συντρίμμια όσα με θυσίες έχουν οικοδομηθεί έως τώρα, η Πολιτεία οφείλει να μην ολιγωρήσει.

Χρειάζεται να δραστηριοποιηθεί τολμηρά και άμεσα για την ανασυγκρότηση ενός αξιόπιστου, μοντέρνου και ευέλικτου πανεθνικού συστήματος υγείας και μιας δυναμικά στελεχωμένης , ισχυρής δημόσιας πρόνοιας. Για να σώσει με αυτά τα ατού την παρτίδα τώρα, μέσα στις τρέχουσες, αντίξοες και θανατηφόρες συνθήκες. Πριν ενδεχομένως φουντώσει η δυσπιστία προς το κράτος, τους θεσμούς, το πολιτικό σύστημα, την ίδια την επιστήμη.

Αν οι εύλογες προσδοκίες - γιατί ασφαλείς προβλέψεις δεν μπορούν να γίνουν - για περιορισμό της πανδημίας παίρνουν διαρκώς αβάντζο θα απαιτηθούν αναγεννητικά εργαλεία αντιμετώπισης της πιθανής ηττοπάθειας και της μοιρολατρίας. Και αυτά πρέπει να προσφέρουν υπεύθυνα, έμπρακτες λύσεις ώστε να ανορθωθεί η ελπίδα , η αισιοδοξία και το φρόνημα των πολιτών. Δυσβάστακτο βάρος στους ώμους της κυβέρνησης αλλά αναγκαίο. Ειδάλλως κανείς δεν θα είναι κανείς διατεθειμένος να περιμένει να του βγει η πασιέντζα της επιβίωσης. Όπου πασιέντζα σημαίνει υπομονή. Και, ως γνωστόν, αυτή έχει τα όρια της..