Βαλέρι Ζαλούζνι: Ένας στρατηγός για τη θέση του Ζελένσκι - Θα παραμείνει... εξόριστος στη Βρετανία ή θα υποκύψει στις πιέσεις να κατέβει για πρόεδρος;

Ο Βαλέρι Ζαλούζνι, πρεσβευτής της Ουκρανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και πρώην αρχηγός του στρατού, βρίσκεται στο επίκεντρο πολιτικών πιέσεων, καθώς οι υποστηρικτές του τον βλέπουν ως έναν πιθανό διάδοχο του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ενώ η πολιτική του κατεύθυνση παραμένει αβέβαιη.

Γεννημένος στις 8 Ιουλίου 1973 στο Νόβογκραντ-Βολίνσκι, μια πόλη με ισχυρές στρατιωτικές ρίζες, ο Ζαλούζνι έχει χτίσει μια καριέρα που χαρακτηρίζεται από αξιοκρατική άνοδο στον ουκρανικό στρατό και αποφασιστική ηγεσία στο πεδίο της μάχης. Σπούδασε στην Εθνική Ακαδημία Άμυνας της Ουκρανίας και στην Εθνική Ακαδημία Ostroh, αποκτώντας μεταπτυχιακό στις Διεθνείς Σχέσεις.

Ο Ζαλούζνι υπηρέτησε ως Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων από τον Ιούλιο του 2021 έως τον Φεβρουάριο του 2024 και αποτέλεσε κεντρική φιγούρα στη μεταρρύθμιση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, προσαρμόζοντάς τις στα πρότυπα του ΝΑΤΟ και απομακρύνοντάς τις από τις στρατιωτικές δοξασίες της σοβιετικής εποχής.

Η θητεία του συνέπεσε με την κλιμάκωση της ρωσικής εισβολής το 2022 και ήταν κρίσιμη για την άμυνα της χώρας. Γνωστός για την προσαρμοστικότητα και τον ρεαλισμό του, εισήγαγε στρατηγικές που επέτρεπαν μεγαλύτερη αυτονομία στις μονάδες του μετώπου, επιτρέποντας ταχύτερες αντιδράσεις στις ρωσικές προχωρήσεις.

Η ηγεσία του Ζαλούζνι του απέδωσε το προσωνύμιο «Σιδερένιος Στρατηγός» στα δυτικά μέσα ενημέρωσης, υπογραμμίζοντας την ανθεκτικότητα και τη στρατηγική ευφυΐα της Ουκρανίας. Τον Μάρτιο του 2022, ο Ζελένσκι τον προήγαγε στον υψηλότερο στρατιωτικό βαθμό, αυτόν του στρατηγού. Παρά τις διαφορές με τον Ζελένσκι, ο Ζαλούζνι αναγνωρίστηκε με τον τίτλο του Ήρωα της Ουκρανίας για τη συνεισφορά του στον πόλεμο.

Μετά την αποχώρησή του από την στρατιωτική ηγεσία, το 2024, ο Ζαλούζνι διορίστηκε πρέσβης της Ουκρανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και μόνιμος αντιπρόσωπος της Ουκρανίας στον Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλίας. Ο ρόλος του, σύμφωνα με την βρετανική εφημερίδα The Guardian, τον τοποθετεί στο επίκεντρο των ζωτικών δυτικών συμμαχιών της Ουκρανίας σε αυτή την κρίσιμη φάση του συνεχιζόμενου πολέμου.

Παράλληλα, η Ρωσική Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών ισχυρίζεται ότι υπάρχει σχέδιο από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο να στηρίξουν -ή και να πιέσουν προς αυτή την κατεύθυνση- μια ενδεχόμενη προεδρική του υποψηφιότητα, προκαλώντας ανησυχία στις τάξεις του Ζελένσκι και της κυβέρνησης του.

Η κόντρα με τον Ζελένσκι

Η κόντρα μεταξύ του Βαλέρι Ζαλούζνι και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι υπήρξε καθοριστική για την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία. Αν και οι δύο άνδρες υπηρέτησαν ως σύμμαχοι στον αγώνα κατά της ρωσικής επιθετικότητας, οι στρατηγικές τους και οι πολιτικές τους προσεγγίσεις συχνά συγκρούονταν.

Η ένταση μεταξύ τους έγινε εμφανής το 2023, όταν ο Ζαλούζνι δήλωσε ότι ο πόλεμος είχε φτάσει σε αδιέξοδο. Ο Ζελένσκι αντέτεινε ότι μια τέτοια δήλωση ενίσχυε τον εχθρό και προκαλούσε ανησυχία στους δυτικούς συμμάχους της Ουκρανίας. Αυτή η διαφωνία οδήγησε σε μια δημόσια αντιπαράθεση, που επηρέασε την πολιτική δυναμική της χώρας και την εικόνα της προς τη Δύση και τους συμμάχους της.

Τον Φεβρουάριο του 2024, ο Ζελένσκι απομάκρυνε τον Ζαλούζνι από τη θέση του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων, επικαλούμενος την ανάγκη για ανανέωση και μεταρρυθμίσεις στον στρατό. Η απόφαση αυτή προκάλεσε αίσθηση, καθώς ο Ζαλούζνι ήταν δημοφιλής και αναγνωρίστηκε ως ήρωας για τον ρόλο του στην άμυνα της χώρας.

Μετά την απομάκρυνσή του, ο Ζαλούζνι διορίστηκε πρεσβευτής της Ουκρανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η τοποθέτησή του αυτή ερμηνεύτηκε από πολλούς ως στρατηγική κίνηση, για να τον απομακρύνει ο Ζελένσκι από την πολιτική σκηνή, ενώ άλλοι θεωρούν ότι του δόθηκε ένας ρόλος ικανός να τον βοηθήσει να διατηρήσει την επιρροή του.

Παρά την απομάκρυνσή του από τη στρατιωτική ηγεσία, ο Ζαλούζνι παραμένει δημοφιλής στην Ουκρανία. Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα ήταν ο δεύτερος επικρατέστερος υποψήφιος για την προεδρία μετά τον Ζελένσκι, με ποσοστό 25%. Αυτή η δημοτικότητα ενισχύει τις φήμες ότι ο Ζαλούζνι ενδέχεται να επιδιώξει την προεδρία στο μέλλον.

Έχει το απαιτούμενο πολιτικό «βάρος»;

Ο Ζαλούζνι εκπροσωπεί μια νέα γενιά Ουκρανών στρατηγών, που βλέπουν την ένταξη της χώρας στη Δύση ως στρατηγικό στόχο. Στην αρχή της καριέρας του, απορρίπτοντας το σοβιετικό στρατιωτικό δόγμα, προχώρησε σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις, όπως την απλοποίηση της διοίκησης και την ενίσχυση της ευχέρειας στις στρατιωτικές μονάδες, προκειμένου να μειωθούν οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις, επιτυγχάνοντας αποτελεσματικότερη αντίσταση απέναντι στην ρωσική επιθετικότητα.

Παρά τις διαρκείς φήμες για την πολιτική του κίνηση, ο Ζαλούζνι παραμένει διστακτικός. Παρ' όλο που δεν έχει κάνει δημόσια δήλωση για την πρόθεσή του να συμμετάσχει στην πολιτική, οι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι η ισχυρή στρατιωτική του ηγεσία και η αυξανόμενη διεθνής του προβολή μπορεί να τον οδηγήσουν στην προεδρία της Ουκρανίας.

Από την άλλη, υπάρχει και η αντίθετη άποψη, που θέλει τον Ζαλούζνι να μην διαθέτει το απαιτούμενο πολιτικό «βάρος», για να ηγηθεί στην επόμενη μέρα της Ουκρανίας, και να είναι ακόμα και... αναλώσιμος, σε περίπτωση που ο Ζελένσκι χάσει την εξουσία.

Στο Κίεβο, πάντως, οι φήμες για πολιτική καμπάνια του Ζαλούζνι κερδίζουν έδαφος, με πολλούς να τον βλέπουν ως τον επόμενο πρόεδρο, ικανό να αναλάβει την ηγεσία σε μια περίοδο μεγάλης γεωπολιτικής έντασης. Ωστόσο, παραμένει να φανεί αν θα προχωρήσει στην απόφαση αυτή ή θα παραμείνει πιστός στην τρέχουσα πολιτική του πορεία, που είναι συνυφασμένη με τις διεθνείς σχέσεις της Ουκρανίας -και τίποτα περισσότερο...