New York Times: Απόλυτα εξαρτημένοι από τον Τραμπ οι Ευρωπαίοι - Εγκατέλειψαν την ιδέα της εκεχειρίας στην Ουκρανία, απέφυγαν τη συζήτηση για εδαφικές παραχωρήσεις

Μία από τις πιο ιδιόμορφες συναντήσεις στην ιστορία της διατλαντικής διπλωματίας πραγματοποιήθηκε χθες, Δευτέρα, στην Ουάσινγκτον, με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να υποδέχεται Ευρωπαίους ηγέτες και τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε μια σύνοδο που χαρακτηρίστηκε ιστορική, αλλά κατέληξε να είναι τουλάχιστον... ασαφής ως προς τα αποτελέσματά της.

Όπως γράφουν οι New York Times, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέστρεψαν στις πρωτεύουσές τους με ανάμεικτα συναισθήματα, καθώς διπλωμάτες και αναλυτές προσπαθούσαν να αποκωδικοποιήσουν τα μηνύματα της συνάντησης. Οι επτά ηγέτες της Ευρώπης έδειξαν ενιαίο μέτωπο στήριξης προς τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και έλαβαν από τον Ντόναλντ Τραμπ μια ασαφή, αλλά σημαντική δήλωση πρόθεσης για μεταπολεμικές εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία. Απέφυγαν ωστόσο να ανοίξουν συζήτηση για εδαφικές παραχωρήσεις, σύμφωνα με τον καγκελάριο της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς.

Παράλληλα, φάνηκαν να αποδέχονται σιωπηρά την εγκατάλειψη, εκ μέρους του Τραμπ, της απαίτησης για κατάπαυση του πυρός ως προϋπόθεση για νέες διαπραγματεύσεις. Αναλυτές εκτίμησαν ότι η στάση αυτή άφησε τους Ευρωπαίους στην ίδια θέση που βρίσκονταν πριν από τη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα: εξαρτημένους από την πίστη του Τραμπ ότι μπορεί να επιτύχει προσωπική συμφωνία με τον Ρώσο ηγέτη.

Ο Γάλλος πρώην πρέσβης στις ΗΠΑ, Ζεράρ Αρό, χαρακτήρισε τόσο τη συνάντηση της Ουάσινγκτον όσο και εκείνη της Αλάσκας «νίκη της κενής ασάφειας», σημειώνοντας ότι δεν υπήρξαν δεσμευτικές αποφάσεις. Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις του Τραμπ για εγγυήσεις ασφαλείας και την απουσία εντάσεων με τον Ζελένσκι, ο Αρό προειδοποίησε ότι η έλλειψη ενός σαφούς πλαισίου διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα εγκυμονεί κινδύνους για το μέλλον. Το σενάριο, είπε, μιας διαρκούς διαδικασίας «συζητήσεων χωρίς αποτέλεσμα» θα μπορούσε να δημιουργήσει παρεξηγήσεις και αδιέξοδα.

Η ανησυχία των Ευρωπαίων φάνηκε και από το γεγονός ότι ακύρωσαν τις θερινές διακοπές τους για να ταξιδέψουν στην Ουάσινγκτον. Ο λόγος, σύμφωνα με διπλωμάτες, δεν ήταν η σπάνια ευκαιρία για ειρήνη, αλλά ο φόβος μήπως ο Τραμπ ασκήσει πιέσεις στον Ζελένσκι να αποδεχθεί μια μονόπλευρη συμφωνία «γη έναντι ειρήνης» με τη Ρωσία. Ο Αμερικανός πρώην πρέσβης στο ΝΑΤΟ, Νίκολας Μπερνς, το έθεσε ξεκάθαρα: οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν εμπιστεύονται τη δέσμευση του Τραμπ για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη Ουκρανία ούτε κατανοούν την «ακατανόητη γοητεία» που του ασκεί ο Πούτιν.

Κατά τη διάρκεια της συνόδου, ο Τραμπ τηλεφώνησε στον Ρώσο πρόεδρο για να συζητήσουν το ενδεχόμενο διμερούς συνάντησης με τον Ζελένσκι και μιας τριμερούς συνέχειας με τη δική του συμμετοχή. Ο Πούτιν πρότεινε τη Μόσχα ως τόπο διεξαγωγής, πρόταση που ο Τραμπ αρνήθηκε ευγενικά. Σε άλλο επεισόδιο, καταγράφηκε από ανοικτό μικρόφωνο να λέει στον Εμανουέλ Μακρόν: «Νομίζω ότι θέλει να κάνει μια συμφωνία για μένα. Όσο τρελό κι αν ακούγεται».

Ο Μακρόν, που έχει βιώσει από πρώτο χέρι τις δυσκολίες των διαπραγματεύσεων με τον Πούτιν το 2022, κράτησε αισιόδοξο τόνο, δηλώνοντας ότι ο Τραμπ εμφανίζεται πεπεισμένος πως μπορεί να πετύχει μια συμφωνία. Ωστόσο, την επόμενη ημέρα χαρακτήρισε τον Πούτιν «τέρας», που χρειάζεται να καταβροχθίζει γείτονες για να επιβιώσει.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έδειξαν να ακολουθούν ένα ενιαίο σχέδιο διαχείρισης του Τραμπ. Ο καγκελάριος Μερτς δήλωσε ότι όλοι προέβαλαν κοινές θέσεις, κάτι που, όπως είπε, ικανοποίησε τον Αμερικανό πρόεδρο. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο οποίος προωθεί τη δημιουργία πολυεθνικής ειρηνευτικής δύναμης για την Ουκρανία, υπογράμμισε ότι ο Τραμπ εμφανίστηκε δεκτικός σε αμερικανικό ρόλο σε αυτή την πρωτοβουλία. Επισήμανε επίσης ότι σε κρίσιμα ζητήματα, όπως τα εδάφη, οι ανταλλαγές αιχμαλώτων ή η επιστροφή χιλιάδων παιδιών που έχουν απαχθεί και μεταφερθεί στη Ρωσία, η Ουκρανία θα βρίσκεται στο τραπέζι.

Από τη σύνοδο στο Λονδίνο τον Μάρτιο έως σήμερα, η Ευρώπη έχει προβεί σε σημαντικά βήματα: αύξηση στρατιωτικών προϋπολογισμών, συντονισμό πυρηνικών δογμάτων Βρετανίας και Γαλλίας, αμυντική συνθήκη Βρετανίας - Γερμανίας και δημιουργία μηχανισμού της ΕΕ για κοινή χρηματοδότηση εξοπλιστικών δαπανών. Ωστόσο, η τύχη της διατλαντικής συμμαχίας εξακολουθεί να εξαρτάται από έναν Αμερικανό πρόεδρο, ο οποίος τη Δευτέρα ήταν ευγενικός με τους συμμάχους του, αλλά μπορεί να αλλάξει στάση απρόβλεπτα, μετά την επόμενη συνάντησή του με τον Πούτιν.

Όπως σχολίασε ο Νίκολας Μπερνς, «ο πρόεδρος Τραμπ ήταν αποτελεσματικός στο να πείσει τους συμμάχους να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, αλλά απέτυχε να ηγηθεί απέναντι στη μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον της συμμαχίας -έναν εκδικητικό και βίαιο Βλαντίμιρ Πούτιν».