«Πόλεμος» στην ακτοπλοΐα για τα «χρυσά» δρομολόγια προς Κυκλάδες

O  ανταγωνισμός στην ελληνική ακτοπλοΐα εν όψει της νέας δρομολογιακής περιόδου κτυπάει «κόκκινο». Το κουβάρι άρχισε να ξετυλίγεται την περασμένη εβδομάδα όταν η Golden Star Ferries των αδελφών Γιώργου και Δημήτρη Στεφάνου διαμαρτυρήθηκε ότι το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μέσω του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών (ΣΑΣ)  της βάζει  εμπόδια στη δρομολόγηση στο Αιγαίο δύο νεαποκτηθέντων ταχυπλόων με αποτέλεσμα σε μία κομβική περίοδο για τις κρατήσεις εισιτηρίων από το εξωτερικό να μην μπορεί να κάνει την εμπορική της πολιτική.

Τα δύο ταχύπλοα προορίζονται για τη γραμμή από Πειραιά για Κυκλάδες κάνοντας χιαστί δρομολόγια. Δηλαδή όταν το ένα θα πηγαίνει προς Κυκλάδες το άλλο θα επιστρέφει. H εταιρεία στις 4 Δεκεμβρίου κατέθεσε αίτηση για τη δρομολόγηση των δύο ταχυπλόων στη γραμμή Πειραιάς-Σίφνος-Μήλος-Φολέγανδρος-Σαντορίνη-Κατάπολα-Κουφονήσι-Νάξος-Μύκονος-Πάρος-Ίος—Σαντορίνη-Νάξος-Πάρος-Μύκονος-Τήνος και διανυκτέρευση στη Σύρο.

Η αίτηση της εταιρείας συζητήθηκε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών στις 15 Δεκεμβρίου. Λόγω της εκπρόθεσμης υποβολής ζητήθηκε η γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας του υπουργείου. Στη συνέχεια η υπόθεση εστάλη στο νομικό συμβούλιο του κράτους.

Το θέμα που αποκάλυψε σε όλη τη διάστασή  του το protothema.gr,  την περασμένη Παρασκευή, με τίτλο  «Ακτοπλoία:  το παρασκήνιο της κόντρας του Υπ. Ναυτιλίας με Golden Star Ferries» έχει και συνέχεια.  Η  θέση της Golden Star Ferries προκάλεσε την αντίδραση των  ανταγωνιστριών εταιρειών  Seajets-Hellenic Sea Ways-Aegean Speed lines οι οποίες  τονίζουν ότι στην έγκριση δρομολογίων πρέπει να τηρείται η νομοθεσία.

Απευθυνθήκαμε και στις τρεις εταιρείες. Η Seajets  τοποθετήθηκε μέσω πολυσέλιδης επιστολής την οποία παραθέτουμε στη συνέχεια ενώ δηλώσεις έκαναν   στο protothema.gr  ο διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Seaways, Αντώνης Αγαπητός  και ο διευθύνων σύμβουλος της    Aegean Speed Lines, Γιάννης Δεπάστας.

Η θέση της Seajets

«Ως γνωστό η επίτευξη της εδαφικής συνέχειας της χώρας με την διασύνδεση της ηπειρωτικής χώρας με τη νησιωτική χώρα επιτυγχάνεται με τη δρομολόγηση ακτοπλοϊκών Ε/Γ, Ε/Γ-Ο/Γ (συμβατικών πλοίων) και Ε/Γ-Ο/Γ-Τ/Χ (ταχυπλόων) πλοίων. Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο 2932/2001, καθορίζονται καταληκτικές ημερομηνίες κατάθεσης δηλώσεων δρομολόγησης από τους ενδιαφερόμενους πλοιοκτήτες και εφοπλιστές.   Οι καταληκτικές ημερομηνίες που ο νόμος 2932/2001, θέτει αποσκοπούν  στο να δοθεί η δυνατότητα στην αρμόδια υπηρεσία (ΥΝΝΠ) εντός των τριών σταδίων, 1) ελεύθερες δρομολογήσεις, 2) αποκλειστική ανάθεση, 3) συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας, να ικανοποιηθούν οι συγκοινωνιακές ακτοπλοϊκές ανάγκες της χώρας κατά τον καλύτερο τρόπο.

Ούτως, με τις διατάξεις του ν. 2932/2001, οι δηλώσεις τακτικής δρομολόγησης (πρώτο στάδιο πλήρωσης του ακτοπλοϊκού δικτύου) κατατίθενται στην αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Ναυτιλίας μέχρι την 31/1 εκάστου έτους, για δρομολόγια που θα ξεκινούν την 1/11 του ιδίου έτους και θα λήγουν την 31/10 του επομένου έτους. Ακολουθεί το δεύτερο στάδιο πλήρωσης, αυτό της ανάθεσης κατά αποκλειστικότητα. Για ακτοπλοϊκές συνδέσεις που δεν καλύφθηκαν με το πρώτο και το δεύτερο στάδιο προκηρύσσεται δημόσιος μειοδοτικός διαγωνισμός (τρίτο στάδιο).

Οι ανωτέρω ρυθμίσεις, επιπλέον, αποσκοπούν στο να τηρούνται οι ίδιοι κανόνες για όλους τους φορείς της αγοράς, καθώς τυχόν απροϋπόθετη  αποδοχή εκπροθέσμων -«από το παράθυρο»- δηλώσεων δρομολόγησης θα επιβραβεύει όσους επιδιώκουν να λειτουργούν εκτός των προβλέψεων του Νόμου και θα συνεπάγεται ζημία στις λοιπές επιχειρήσεις του κλάδου που τήρησαν τη νομιμότητα κατά τον προγραμματισμό τους.

Όσον αφορά τα αναγραφόμενα στη σχετική σας ανάρτηση έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:

Οι θέσεις της εταιρείας GOLDEN STAR FERRIES βρίθουν ανακριβειών και απαραδέκτων υπονοουμένων εις βάρος των εταιρειών που δραστηριοποιούνται με άλλα ταχύπλοα/πλοία, οι οποίες προφανώς σας κοινοποιήθηκαν από την εταιρεία GOLDEN STAR FERRIES και πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να αποτελούν προσωπικές σας απόψεις αλλά πρέπει να προκύπτουν από ενδελεχή έρευνα και ανάλυση του όλου θέματος. Ειδικότερα:

(α) Με το άρθρο τέταρτο του ν.2932/2001, καθορίζονται τα της δρομολόγησης  Ε/Γ, Ε/Γ-Ο/Γ και Φ/Γ-Ο/Γ πλοίων ( συμβατικών πλοίων), ενώ με το άρθρο τέταρτο α του ιδίου νόμου καθορίζονται τα της δρομολόγησης  Ε/Γ-Τ/Χ, Ε/Γ-Ο/Γ-Τ/Χ πλοίων ( ταχύπλοων πλοίων). Το άρθρο τέταρτο α΄ το οποίο (τελευταία) εξειδίκευσε τον τρόπο δρομολόγησης και λειτουργίας των ταχυπλόων πλοίων, θεσπίζοντας μικρότερο χρονικό διάστημα δρομολόγησης, επειδή έλαβε υπόψη του ότι τους χειμερινούς μήνες είναι πραγματικά μη βιώσιμη και μη δυνατή  η λειτουργία των επιβατηγών  ταχυπλόων, γιατί εν τοις πράγμασι υφίστανται σοβαρές δυσκολίες για το σκάφος  και τους επιβαίνοντες αλλά και μη βιώσιμη εμπορικά,  λόγω των συνεχών δυσμενών καιρικών συνθηκών, κατά την διάρκεια του χειμώνα αλλά και έλλειψη  δυνατότητας μεταφοράς φορτίων. Εξαιτίας δε του λόγου αυτού ο νομοθέτης ρητά  εξαίρεσε τα ταχύπλοα πλοία από την εφαρμογή των διατάξεων των παραγράφων 5 και 6 του άρθρου τέταρτο, περί δυνατότητας «εκπρόθεσμης δρομολόγησης» και περί δυνατότητας δρομολόγησης επιπλέον πλοίου αντίστοιχα. Ο νομοθέτης κατά τη νομοθέτηση των άρθρων τέταρτο ως τροποποιήθηκε τον Απρίλιο του 2013  και τέταρτο α  τον Απρίλιο του 2013 (και  τελικά τροποποιήθηκε τον Αύγουστο του 2017 και ισχύει μέχρι σήμερα), όπου υφίσταται η διαφοροποίηση στην χρονική διάρκεια δρομολόγησης, καθόρισε διαφορετικές διατάξεις, λαμβάνοντας υπόψη την διαφορετικότητα των πλοίων σε θέματα ταχύτητας, μεταφορικής ικανότητας, διαφορετικών ειδών οχημάτων , ενδιαίτηση επιβατών, πλεύσης με δυσμενείς καιρικές συνθήκες και υποδομές λιμένων για τις καιρικές συνθήκες  που πνέουν  κατά τους χειμερινούς  μήνες, κ.λ.π. 

(β) Τα αιτήματα δρομολόγησης της  εταιρείας GOLDEN STAR FERRIES υποβλήθηκαν εκπρόθεσμα, πολύ μετά την πάροδο των προθεσμιών που θέτει ο Ν. 2932/2001 για τις Δηλώσεις τακτικής δρομολόγησης, καθόσον ως προς τα ταχύπλοα πλοία ο Νόμος (άρθρο 4α παρ.1) προέβλεπε απαράκλητες ημερομηνίες σταθμούς, ενώ παράλληλα   καθιστά σαφές ότι δεν τίθεται περιθώριο εκπρόθεσμων δρομολογήσεων, παρά μόνο χρονικής επέκτασης της περιόδου δρομολόγησης και πάντοτε υπό τη ρητή επιφύλαξη της  μη διάκρισης εις βάρος άλλων πλοιοκτητών. 

(γ) Τα συγκεκριμένα αιτήματα κρίνονται κατά την γνώμη μας δεν ικανοποιούν συγκοινωνιακές ανάγκες που δεν καλύπτονται από τα ήδη δρομολογημένα πλοία, (απαραίτητη εκ του νόμου προϋπόθεση για αποδοχή εκπρόθεσμης δήλωσης δρομολόγησης Ε/Γ, Ε/Γ-Ο/Γ και Φ/Γ-Ο/Γ πλοίων) είτε με τακτικές δρομολογήσεις, είτε με συμβάσεις ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας. Συνεπώς, ελλείπει οποιαδήποτε πραγματική και νομική βάση επί της οποίας θα μπορούσαν να στηριχθούν τα υπό εξέταση αιτήματα, αφού δεν προτίθενται οι αιτούντες να καλύψουν εξαιρετικές/έκτακτες περιστάσεις συγκοινωνιακών αναγκών, ώστε να δικαιολογηθεί έστω η υποβολή εκπρόθεσμων δηλώσεων.

(δ) Τυχόν αποδοχή των εν λόγω αιτημάτων των ανωτέρω εταιρειών δημιουργεί ευθεία διάκριση σε βάρος των λοιπών πλοιοκτητριών επιχειρήσεων, οι οποίες έγκαιρα και εμπρόθεσμα κατέθεσαν τις δηλώσεις τακτικής δρομολόγησης των πλοίων τους και έλαβαν την αποδοχή του αρμόδιου Υπουργείου, ενώ παράλληλα διαταράσσεται η εξυπηρέτηση των γραμμών, επειδή προκαλείται αναστάτωση σ’ αυτές τις συνδέσεις, καθόσον στη πράξη έχει αποδειχθεί ότι σε ανάλογες κατά το παρελθόν περιπτώσεις υπήρξαν φαινόμενα «ντόμινο», με  πολλαπλές και συνεχόμενες αιτήσεις διαφοροποίησης και τροποποίησης των ήδη εγκεκριμένων δρομολογίων διαταράσσοντας το ακτοπλοϊκό δίκτυο .

(ε) Τυχόν αποδοχή εκ μέρους του Υπουργείου Ναυτιλίας αιτημάτων εκπρόθεσμων δρομολογήσεων (ασχέτως και του χρόνου και του μεγάλου εύρους σε αριθμό λιμένων του αιτήματος), θα συνιστούσε πέραν από καταστρατήγηση του γράμματος και του πνεύματος των διατάξεων του Νόμου, διοικητική αστοχία ως προς την αποτελεσματική οργάνωση της αγοράς ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, αφού θα επέτρεπε την ανάπτυξη εδάφους για παράκαμψη των κανόνων δικαίου και για αθέμιτες ανταγωνιστικές ενέργειες. Αποτέλεσμα αυτού θα ήταν ο περιορισμός του υγιούς ανταγωνισμού, αφού θα ηδύνατο οιοσδήποτε χωρίς να αναλαμβάνει το επιχειρηματικό ρίσκο της δρομολόγησης ταχυπλόων πλοίων , όπως έχουν  πραγματοποιήσει οι υποβάλλοντες εμπροθέσμως, να επιλέγει τον χρόνο και τον τρόπο παρέμβασής του, έχοντας υπόψη  τις ήδη διαμορφωθείσες συνθήκες  και εκ του ασφαλούς  και παρανόμως να  καθορίζει  τις επιχειρηματικές του ενέργειες . Είναι προφανές  ότι οι εκπροθέσμως  υποβάλλοντες αίτηση θα  «πατούν» σε ήδη ανοιγμένες  ακτοπλοϊκές γραμμές  ή συνδέσεις  χωρίς κανένα επιχειρηματικό  κίνδυνο. Οι υποβάλλοντες  δε εμπροθέσμως  αιτήσεις θα έχουν αναλάβει  τον επιχειρηματικό κίνδυνο  για όλο το χρονικό διάστημα που επιβάλλει ο Νόμος αφού τα εμπροθέσμως αιτηθέντα δρομολόγια οποιασδήποτε εταιρείας  από την στιγμή που θα ανακοινωθούν από το αρμόδιο Υπουργείο η εκτέλεση τους είναι υποχρεωτική.

Οι «εκπρόθεσμες δρομολογήσεις» πλοίων, όταν δεν υφίσταται πραγματικές ή έκτακτες συγκοινωνιακές ανάγκες που να μην καλύπτονται από τα ήδη δρομολογημένα πλοία, όχι απλώς περιορίζουν αλλά διαστρεβλώνουν  τον ελεύθερο ανταγωνισμό σε ένα τέτοιο ευαίσθητο  από κάθε άποψη  τομέα, παραβιάζοντας  την ευρωπαϊκή  και εθνική νομοθεσία.  Εάν και εφόσον επικροτηθεί η κατάθεση αιτημάτων για κάλυψη (ήδη καλυφθέντων) δρομολογιακών γραμμών με εκπρόθεσμα αιτήματα, τούτο θα δημιουργούσε κίνητρο σε σύνολο επιχειρήσεων να υποβάλλουν επί τούτου ή προσχηματικά ή με σκοπό την οικονομική, επιχειρηματική εξόντωση των ήδη δρομολογημένων πλοίων,  καθυστερημένες αιτήσεις δρομολόγησης, αφού πρώτα  λίγο χρόνο πριν την έναρξη των δρομολογίων των ήδη δρομολογημένων πλοίων εξασφαλίσουν πλήρη εικόνα για τις κινήσεις των ανταγωνιστών τους, οι οποίοι και έχουν ήδη προ μηνών αναπτύξει τα οικονομικά τους πλάνα, εμπιστευόμενοι ότι η Διοίκηση θα τηρήσει τον Νόμο. Αλλιώς σε περίπτωση μη τήρησης του Νόμου δεν υπάρχει λόγος ύπαρξης  του Νόμου 2932/2001 που διέπει τους κανόνες της δρομολόγησης των πλοίων στην Ελληνική επικράτεια.

Σε κάθε όμως περίπτωση ο ισχύων Νόμος 2932/2001, που διέπει τα της δρομολόγησης των επιβατηγών πλοίων συμβατικών και ταχυπλόων καθώς και των φορτηγών της Ελληνικής Ακτοπλοΐας εντός των σαφώς καθορισθέντων πλαισίων και προϋποθέσεων που ορίζει, θέτει πλήρη ελευθερία στην δρομολόγηση των πλοίων, αλλά πάντα εντός των καταληκτικών ημερομηνιών.

στ) Είναι απορίας άξιο πως η εταιρεία GOLDEN STAR FERRIES επικαλείται το τελικό αποτέλεσμα της γνωμοδότησης του Ν.Σ.Κ., χωρίς η γνωμοδότηση να έχει νομίμως δημοσιοποιηθεί, με αποτέλεσμα να εκτίθεται έτσι το κύρος και η αξιοπιστία του Συμβουλίου, επιβεβαιώνοντας στη πράξη ότι πιθανόν να υπήρξε είτε διαρροή ή ότι η εν λόγω επίκληση της αιτούσης εταιρείας είναι ευσεβής πόθος της για δημιουργία εντυπώσεων ή τέλος θέλει να υπονοήσει ότι δύναται να καθορίζει εκ των προτέρων αποτελέσματα συνεδριάσεων δημοσίων οργάνων (Ν.Σ.Κ).

ζ) Είναι αξιοσημείωτο ότι ακόμη και οι προτεινόμενες από το Σ.Α.Σ ώρες απόπλου από το λιμένα Ηρακλείου των συμβατικών πλοίων της εταιρείας GOLDEN STAR FERRIES  δεν έγιναν αποδεκτές από αυτή, επικαλούμενη λόγους «αντιεμπορικούς» και «μη ανταγωνιστικούς» σε σύγκριση με τα ωράρια των άλλων εταιρειών, αποδεικνύοντας τη σκοπιμότητα του σχετικού αιτήματος και η οποία προφανώς δεν έχει σχέση με την εξυπηρέτηση των συγκοινωνιακών αναγκών.

Από τα ανωτέρω, είναι ξεκάθαρο ότι οι εν λόγω αιτήσεις της GOLDEN STAR FERRIES δεν εδράζονται ούτε στον ισχύοντα Νόμο, ούτε ικανοποιούν το περί δικαίου αίσθημα των νομίμως και εγκαίρως δρομολογηθέντων πλοίων των εταιρειών μας».

Η θέση της HSW

Από την πλευρά  του, ο διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Seaways Αντώνης Αγαπητός ο οποίος έλαβε γνώση των θέσεων της Seajets τόνισε στο protothema.gr:

«Συμφωνούμε  με το περιεχόμενο της επιστολής της Seajets για τον τρόπο  που πρέπει να δίνεται η έγκριση για τις δρομολογήσεις. Πρέπει να  τηρείται η νομιμότητα. Συμφωνούμε με το πνεύμα της επιστολής.»

Η θέση της Aegean Speed Lines

 
Ο διευθύνων σύμβουλος της Aegean Speed Lines, Γιάννης Δεπάστας δήλωσε στο protothema.gr:

«Όσα αναφέρει η  Seajets είναι ακριβώς ό,τι προβλέπεται από τον νόμο. Η δρομολόγηση των δύο  αυτών ταχυπλόων  δεν προσφέρει καμία υπηρεσία στα νησιά γιατί ήδη  εκτελούνται πρωί και απόγευμα ακριβώς τα ίδια δρομολόγια  με άλλα ταχύπλοα.

Σε περίπτωση που θέλει η Golden Star Ferries να εξυπηρετήσει συγκοινωνιακές ανάγκες που δεν καλύπτονται  από τα ήδη δρομολογημένα πλοία, για παράδειγμα Θεσσαλονίκη-Σποράδες ή τα νησιά του Ιονίου που δεν συνδέονται μεταξύ τους, τότε σύμφωνα με τον νόμο  και για την κάλυψη   πραγματικών συγκοινωνιακών αναγκών θα μπορούσαν να δρομολογηθούν άμεσα πλοία και είμαι βέβαιος ότι καμία πλευρά δεν θα είχε αντίρρηση».