Χριστίνα Τσαγκλή

Στην εποχή της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής διαβίβασης στην ΑΑΔΕ των δεδομένων των φορολογικών βιβλίων και στοιχείων, της υποχρεωτικής διασύνδεσης των POS με την φορολογική Αρχή, της υποχρεωτικής από 1/1/2024 αποδοχής πληρωμών μέσω IRIS γα όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες και της τεχνητής νοημοσύνης, η Κυβέρνηση προσφεύγει σε ένα πλήρως αποτυχημένο, οριζόντιο και ισοπεδωτικό εργαλείο του παρελθόντος, ομολογώντας, ουσιαστικά, ότι δεν μπορεί να προβεί σε διασταύρωση των στοιχείων των φορολογούμενων για την εξεύρεση, τυχόν, αποκρυβείσης φορολογικής ύλης.

Η προσέγγιση αυτή, εκτός από οπισθοδρομική, είναι και κατάφωρα άδικη, ευθέως αντικείμενη στο άρθρο 4 παρ 5. του Συντάγματος το οποίο κατοχυρώνει τη φορολόγηση με βάση την πραγματική φοροδοτική ικανότητα κάθε πολίτη, (ιδίως σε ό,τι αφορά τις προβλεπόμενες από νομοσχέδιο προσαυξήσεις σε περίπτωση υπέρβασης του μέσου ετησίου τζίρου του αντίστοιχου ΚΑΔ), ενώ, και η επιχειρούμενη εξομοίωση των ελευθέρων επαγγελματιών με τους μισθωτούς έχει κριθεί από την Ολομέλεια του ΣτΕ (υπ’ αρ. 1880-1888/2019 αποφάσεις ) ως αντικείμενη στην αρχή της ισότητας.

Πέραν των ως άνω η προκειμένη οριζόντια νομοθέτηση υποκρύπτει στην πραγματικότητα μια στοχευμένη απόπειρα «εκκαθάρισης» της μικρομεσαίας αυτοαπασχόλησης, η οποία, από εποχής Δ.Ν.Τ και Μνημονίων, είχε βρεθεί στο στόχαστρο της Τρόικας και των Θεσμών. Πρόκειται για μια βαθιά πολιτική και ταξική επιλογή, η οποία παραγνωρίζει την σκληρή πραγματικότητα πολλών ελευθέρων επαγγελματιών και επιστημόνων, οι οποίοι έχουν δοκιμασθεί σκληρά μετά από 15 χρόνια μνημονίων, πανδημίας και πληθωριστικής κρίσης.

Σε ό,τι αφορά ειδικά τους δικηγόρους, ως προς τους οποίους είμαι σε θέση μετά λόγου γνώσεως να ομιλήσω, η Κυβέρνηση φαίνεται να έχει στο νου της το ακμάζον, πράγματι, σώμα των δεκαετιών 1980-2010, ενώ, η σημερινή πραγματικότητα είναι άρδην διαφορετική και αποτυπώνεται στα κάτωθι, ενδεικτικά, στοιχεία:

Ποσοστό 35% των δικηγόρων Αθηνών δεν είχε καμία παράσταση σε Δικαστήρια το 2022 ενώ 50% των δικηγόρων (συμπεριλαμβανομένου του προηγούμενου ποσοστού) είχε έως 2 παραστάσεις.

12.977 δικηγόροι στην Ελλάδα δηλώνουν ως επαγγελματική έδρα το σπίτι τους, λόγω αδυναμίας να ανταπεξέλθουν στα έξοδα διατήρησης δικηγορικού γραφείου

Το 33% των δικηγόρων βρίσκεται σε ρύθμιση οφειλών στον ΕΦΚΑ.

Στο ίδιο πάντα πλαίσιο η Κυβέρνηση παραγνωρίζει επιδεικτικά ότι, ειδικά, οι δικηγόροι για κάθε διαδικαστική πράξη ενώπιον Δικαστηρίων, αλλά και πληθώρας Επιτροπών, ακόμα και εξωδίκων ενεργειών, προκαταβάλουν φόρο, ασφαλιστικές εισφορές και ΦΠΑ μέσω των γραμματίων προείσπραξης δικηγορικής αμοιβής.

Στο πλαίσιο αυτό, μόνο πέρυσι, οι δικηγόροι προκατέβαλαν για φόρο 30.040.525,00€, 42.391.504,00€ για ασφαλιστικές εισφορές και ποσό 48.908.146,00€ για αναλογούντα ΦΠΑ, τα οποία παρακρατούν και αποδίδουν στο Κράτος οι ίδιοι οι Δικηγορικοί Σύλλογοι και μάλιστα με δικές τους υποδομές και δαπάνες. Παρά ταύτα, σε μία πλήρη άρνηση της πραγματικότητας, οι δικηγόροι «τσουβαλιάζονται» ως προς την φορολογική τους αντιμετώπιση με τους λοιπούς ελεύθερους επαγγελματίες ως προς τους οποίους ούτε κατ΄ ελάχιστον υπάρχουν τέτοιες φοροαποδοτικές δικλείδες και μάλιστα στην πηγή.

Το ερώτημα αν, πράγματι, υπάρχουν δικηγόροι που αποκερδαίνουν λιγότερα από 10.920 ή 14.196€ το έτος, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι υποκρύπτει κοινωνικό αυτοματισμό, έχει, δυστυχώς, πλέον, καταφατική απάντηση. Αυτή είναι μια δεινή πραγματικότητα, η οποία, με θρυαλλίδα το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, θα οδηγήσει στην έξοδο από το επάγγελμα χιλιάδες δικηγόρους και θα επιφέρει ακριβώς αντίθετα από τα σκοπούμενα φορολογικά αποτελέσματα.

Το ερώτημα αν, πράγματι, υπάρχει φοροδιαφυγή στη χώρα έχει, ομοίως, προφανώς καταφατική απάντηση, πλην δεν εντοπίζεται εκεί όπου αναζητείται από την Κυβέρνηση, μέσω παρωχημένων ισοπεδωτικών, αυθαίρετων, οριζόντιων και άδικων εργαλείων. Ενδεικτικά πρέπει να αναφερθεί ότι σε σύνολο 311.292 νομικών προσώπων, 125.876 δήλωσαν ζημίες περί τα 35 δισεκατομμύρια ευρώ , ενώ, περί τα 80.000 δήλωσαν μηδενικά αποτελέσματα. Ουδείς αναρωτιέται για το πώς «επιβιώνουν» τα ως άνω νομικά πρόσωπα που απολαμβάνουν και ευνοϊκούς φορολογικούς συντελεστές, ούτε και διανοήθηκε να τα φορολογήσει με τεκμήρια.

Δεν είναι παράλογο ως εκ τούτου να συμπεραίνουμε ότι η Κυβέρνηση με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο ουσιαστικά «κλείνει το μάτι» στη φοροδιαφυγή των μεγάλων εισοδημάτων, βαφτίζοντας ως μεταρρύθμιση το παλαιό δόγμα «καλύτερα λίγα από πολλούς, παρά πολλά από λίγους». Αυτό σίγουρα δεν αποτελεί μεταρρύθμιση, όσο και αν εξαγγέλλεται ως τέτοια από το «επιτελικό κράτος» και είναι βέβαιο ότι ο δικαστικός αγώνας που θα ακολουθήσει, θα αποδομήσει τον νέο φορολογικό νόμο, όπως ακριβώς έγινε και με τον περιώνυμο νόμο Κατρούγκαλου.