Γιάννης Κ. Μαντζουράνης

1. Η ασφάλεια των πολιτών είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και μάλιστα λαϊκό δικαίωμα, αφού τα λαϊκά στρώματα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας.

2. Η Ν.Δ. προεκλογικά με κεντρικό σύνθημα «Νόμος και Τάξη» υιοθέτησε τη ρητορική της εναλλακτικής Δεξιάς σε Ευρώπη και Αμερική και εκμεταλλεύτηκε την ανασφάλεια των ανθρώπων που προκαλείται από αδυναμία διαχείρισης των φόβων τους. «Νόμος» και «τάξη» έχουν κοινό σημείο αναφοράς το κράτος, ενώ ο πολίτης εμφανίζεται μόνο ως αποδέκτης των επιλογών του κράτους, που εκ των άνω παράγει νόμους και επιβάλλει τάξη. Με αυτό το ιδεολογικοπολιτικό φορτίο τα συντηρητικά και νεοφιλελεύθερα κόμματα διαχειρίζονται προβλήματα δημόσιας τάξης.

3. Η κυβέρνηση μετεκλογικά υλοποιεί πολιτική σκληρής καταστολής σε συνθήκες επικοινωνιακού σόου. Ετσι, δημοσιογράφοι και τηλεοπτικά συνεργεία καταφθάνουν πριν από τα ΜΑΤ στους χώρους αστυνομικών επιχειρήσεων. Τα Εξάρχεια συμβολοποιούνται ως κατεξοχήν τόπος εγκληματικής δράσης, πλην όμως το έγκλημα εντοπίζεται μόνο στους μπαχαλάκηδες και αντεξουσιαστές, ενώ ναρκέμποροι συνεχίζουν ανενόχλητοι τις αγαθοεργίες. Ταυτόχρονα εγκληματίες αλωνίζουν στις συνοικίες της Αθήνας και σε όλη τη χώρα, ενώ αστυνομικοί βασανίζουν ΑμεΑ στο Α.Τ. Ομόνοιας, γρονθοκοπούν 11χρονο αγόρι στο Μενίδι, δέρνουν ανελέητα φοιτητές, ξεγυμνώνουν άνδρες και γυναίκες δημόσια, εκτοξεύουν ελαστικά σφαιρίδια και όχι πλαστικές σφαίρες εναντίον διαδηλωτών, βομβαρδίζουν με χημικά το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, πυροβολούν οδηγό Ι.Χ., απειλούν με περίστροφο συγκεντρωμένους φοιτητές, μπουκάρουν σε σπίτια γειτόνων καταληφθέντος κτιρίου και βιαιοπραγούν σε βάρος τους, συμπεριφέρονται ως στρατός κατοχής σε Λέσβο, Χίο και Σάμο και γενικά ακολουθούν ασύμβατες για κράτος δικαίου πρακτικές.

4. Η ασύμμετρη αστυνομοκρατία σε συνδυασμό με εξευτελιστικές για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια μεθόδους προκαλεί επιπρόσθετους κινδύνους για την ασφάλεια και τα δικαιώματα των πολιτών, ενώ παρά την αιδήμονα στάση των φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ δεν μένει στο απυρόβλητο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ξένα ΜΜΕ, ευαισθητοποιεί οργανώσεις προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ενεργοποιεί την αντιπολίτευση, που καταγγέλλει για τα αυξανόμενα κρούσματα αστυνομικής βαρβαρότητας.

5. Η αντιπαράθεση στο δόγμα «Νόμος και Τάξη» απαιτεί τη διαμόρφωση ολοκληρωμένης πολιτικής της δημοκρατικής Αριστεράς για ζητήματα ασφάλειας των πολιτών με την επανανοηματοδότηση του δόγματος «Ασφάλεια και Ελευθερία», αφού κάθε άνθρωπος αισθάνεται ασφαλής εάν είναι ελεύθερος και νιώθει ελεύθερος εάν είναι ασφαλής.
Ασφάλεια σημαίνει κατοχύρωση αρμονίας στην κοινωνία, η οποία υπάρχει όταν η κοινωνική ζωή ρυθμίζεται από τη βούληση των περισσοτέρων, που όλοι την αποδέχονται ως καλύτερη μέθοδο λήψης αποφάσεων, οπότε η ασφάλεια γίνεται σύστημα ελευθερίας και η ελευθερία συστατικό στοιχείο της ασφάλειας.

Ελευθερία είναι η ανεμπόδιστη ανάπτυξη της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου με όλους τους επιτρεπτούς ή αδιάφορους για την έννομη τάξη τρόπους.

Οσο η κοινωνική ζωή δεν καθορίζεται από τη θέληση της πλειοψηφίας τόσο η κρατική εξουσία χάνει σε δημοκρατική νομιμοποίηση. Τότε καταφεύγει σε τεχνητά μέσα για να διασφαλίσει ένα καθεστώς που δεν προϋποθέτει ελευθερία αλλά χρειάζεται βία, για να εξαναγκάσει τα μέλη της κοινωνίας να συμμορφωθούν με τις επιταγές μιας κρατικής εξουσίας με ανεπαρκή ή καθόλου δημοκρατική νομιμοποίηση. Εδώ ξεφυτρώνει μια Τάξη εκτός ή εναντίον της Ελευθερίας.

Η Ασφάλεια είναι συμπεριληπτική έννοια και εμπεριέχει την προστασία έναντι του εγκλήματος, έναντι της κρατικής αυθαιρεσίας, της εργοδοτικής ασυδοσίας και της εργασιακής ανασφάλειας, των συνεπειών της ασθένειας και του γήρατος, των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή, όπως πρόσφατα στις εθνικές τραγωδίες στη Μάνδρα και στο Μάτι.

Σε αυτό το πλαίσιο η καταστολή δεν είναι ούτε ευλογία ούτε τιμωρία, αλλά γίνεται αναγκαίο εργαλείο που η χρήση του οριοθετείται από την αρχή της αναλογίας σκοπού και μέσων.

6. Σε δημοκρατικές κοινωνίες η προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών είναι υποχρέωση όχι μόνο του κράτους, αλλά και των πολιτών. Οταν ο νόμος εκφράζει την πλειοψηφία και δεν παραβιάζει δικαιώματα της μειοψηφίας, η τήρησή του είναι η αποτελεσματικότερη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Πράξεις που προσβάλλουν ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι ανεκτές. Πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι κατάληψη ακινήτου χωρίς άδεια του ιδιοκτήτη είναι παράνομη και η εκκένωσή του χωρίς ασύμμετρη βία είναι νόμιμη. Παραβατικές συμπεριφορές αντιμετωπίζονται με γνώμονα τη νομιμότητα και την αναλογία σκοπού και μέσων ανεξαρτήτως προσωπικών ελατηρίων και πολιτικών κινήτρων του παραβάτη.

Επειδή ό,τι προστίθεται στην Ασφάλεια αφαιρείται από την Ελευθερία και ό,τι δεν αφαιρείται από την Ελευθερία αφαιρείται από την Ασφάλεια, ένα κόμμα της Αριστεράς οφείλει να χαράξει μια πολιτική για την Ασφάλεια και Ελευθερία με σαφήνεια στους στόχους και ακρίβεια στα μέσα. Η ασφάλεια των πολιτών δεν πρέπει να μονοπωλείται από τη Δεξιά, με την Αριστερά σε αμήχανη άμυνα.

*Ο Γιάννης Κ. Μαντζουράνης είναι δικηγόρος