Φώφη Γιωτάκη

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι προβολείς είναι και θα παραμείνουν στραμμένοι -και - στην Κουμουνδούρου μετά τις οδυνηρές για εκείνη εκλογικές επιδόσεις και το αβέβαιο μέλλον της. Οι δημοσκόποι δύσκολα θα εξηγήσουν αν είχαν προβλέψει την εκκωφαντική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ- είναι πιο εύκολο να προβλέψει κάποιος τη «φωτιά», μέσα από την οποία καλείται τώρα να περάσει η Κουμουνδούρου, με όσο το δυνατόν μικρότερες απώλειες. Το σίγουρο είναι ότι οι εκκωφαντικές ήττες δεν έρχονται ξαφνικά, αλλά είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, που οι πολιτικοί οφείλουν να διαπιστώνουν εγκαίρως, να κατανοούν και να πράττουν -αν θέλουν και μπορούν- αναλόγως.

Το ερώτημα είναι καταρχάς αν ο ΣΥΡΙΖΑ που ισχυροποίησε τη θέση του τα χρόνια της κρίσης και ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας μαζί με τους ΑΝΕΛ το 2015, κατάλαβε τι συνέβη, γιατί έχασε το 2019, ξεκινώντας από τις ευρωεκλογές του ίδιου χρόνου και συνεχίζοντας προς τις εθνικές κάλπες με την ίδια … φόρα- αν και τη διόρθωσε κάπως, ένα μήνα μετά και συγκεκριμένα στις 7 Ιουλίου. Τότε, το ίδιο βράδυ των ευρωεκλογών, στις 27 Μάη του 2019, ο Ευάγγελος Βενιζέλος που βρισκόταν επί χρόνια στο στόχαστρο της Κουμουνδούρου, δεν απέφυγε να μιλήσει για «στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ». Με σχόλιό του στο Facebook ο κ. Βενιζέλος είχε σημειώσει τότε, απευθυνόμενος στο κόμμα του κ. Τσίπρα ότι:

«Στρατηγική ήττα είναι να οδηγείσαι σε διάλυση της Βουλής και εκλογές στις 30 Ιουνίου, την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενος. Παρά τις αντίθετες αλαζονικές διακηρύξεις σου. Στρατηγική ήττα είναι να χάνεις τη δυνατότητα επιλογής των προσώπων που θα καλύψουν τις κορυφαίες θέσεις της Δικαιοσύνης μετά τις 30 Ιουνίου. Στρατηγική ήττα είναι να μη μπορείς να ελέγξεις τις πολιτικές εξελίξεις μετά τις εκλογές. Ούτε την εκλογή του επόμενου Προέδρου της Δημοκρατίας. Ούτε την τελική φάση της αναθεώρησης του Συντάγματος».

Οι εκλογές έγιναν τελικά -με απόφαση του απερχόμενου πρωθυπουργού- μία εβδομάδα μετά τις 30 Ιούνη. Η ΝΔ υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη κατέγραψε ισχυρό προβάδισμα και ανέλαβε (αυτοδύναμη) την διακυβέρνηση της χώρας,, ενώ το Κίνημα Αλλαγής άρχισε να προσπαθεί να μετατρέψει τη στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ σε δική της στρατηγική νίκη. Ακόμη και αν δεν είχε υποστεί τότε στρατηγική ήττα ο ΣΥΡΙΖΑ, οι πρώην υπουργοί του κ. Τσίπρα ανέλαβαν μαζί του να επιβεβαιώσουν στη συνέχεια όχι μόνο τον κ. Βενιζέλο αλλά και όλους όσοι υποστηρίζουν ότι ουδέποτε το κόμμα της Κουμουνδούρου κατάφερε να αποκτήσει την πολιτική ηγεμονία της κεντροαριστεράς, της παράταξης που εξέφραζε επί δεκαετίες το ΠΑΣΟΚ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνησε και έδρασε με συγκεκριμένο τρόπο- αρκετοί πολιτικοί αναλυτές και πολιτικοί αντίπαλοι της ΝΔ επισημαίνουν δε τα τελευταία 24ωρα ότι ο φόβος της επιστροφής του ΣΥΡΙΖΑ στα κυβερνητικά δρώμενα συγκέντρωσε το 40% και πλέον στα χέρια του Κ. Μητσοτάκη την περασμένη Κυριακή.

Σε κάθε περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν κατάφερε μέσα στην τετραετία να «καταλάβει» γιατί υπέστη την πρώτη εκκωφαντική ήττα το 2019. Πυροβολούσε αδιακρίτως οποιαδήποτε κυβερνητική πρωτοβουλία, απείχε από κρίσιμες ψηφοφορίες στη βουλή, δεν προσπάθησε να αλλάξει παρότι ήθελε να «στρατοπεδεύσει» καταλαμβάνοντας τον ευρύτερο χώρο της κεντροαριστεράς και προσήλθε στην προεκλογική αναμέτρηση χωρίς πειστικό αφήγημα και σαφές σχέδιο διακυβέρνησης.

Ακόμη και στελέχη του ομολογούν τώρα ότι έκανε απανωτά λάθη. Έβαλε απέναντι (ξανά) τη μεσαία τάξη, τους ελεύθερους επαγγελματίες, όσους και όσες δεν ήθελαν και δικαίως τη «Δήμητρα» (του κ. Βαρουφάκη που καλούσε ο ΣΥΡΙΖΑ για τη συγκρότηση προοδευτικής κυβέρνησης) , τα «τοπικά νομίσματα» του κ. Τσακαλώτου, τις αιφνιδιαστικές εισφορές του κ. Κατρούγκαλου και γενικώς τα «πειράματα» σε μια φάση που η χώρα και οι πολίτες της αναζητούν ασφαλή πλοήγηση, γνωρίζοντας ότι δεν έχουν προσπεραστεί οι δυσκολίες και οι αβεβαιότητες, εδώ και στην παγκόσμια κοινότητα. Η Κουμουνδούρου έκανε ό,τι μπορούσε προεκλογικά για να χάσει, όπως έχασε- φίλος μου έλεγε προ της πρώτης κάλπης για τον ΣΥΡΙΖΑ ότι «ο μόνος τρόπος για να μην πατήσει τα κορδόνια του, είναι να μην φοράει τα παπούτσια του!».

Και μετά τι; Τα πράγματα έχουν πάρει αναμφίβολα τον δρόμο τους- και τη φόρα τους, όσον αφορά στον ΣΥΡΙΖΑ, που έχασε εκτός των άλλων και περίπου 600 χιλιάδες ψηφοφόρων από την κάλπη. Είναι προφανές ότι …δεν φταίει το ΠΑΣΟΚ για την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε ο κόσμος που στράφηκε μαζικά στη ΝΔ ή στα άλλα κόμματα. Αν και δεν έχουν ληφθεί -σήμερα συνεδριάζουν- οι σχετικές αποφάσεις από την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας θα οδηγήσει το κόμμα του στις επαναληπτικές εκλογές και όπως αναμένουν πολλοί θα παίξει τα ρέστα του- και ίσως μετά τις δεύτερες εκλογές, όπως δεν αποκλείουν πολλοί, αποχωρήσει.

Ανεξαρτήτως της πορείας που θα ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ την «επόμενη μέρα», το ΠΑΣΟΚ έχει στα χέρια του μια ιδανική ευκαιρία. Ήταν από τους «νικητές» των εκλογών, υπό την έννοια ότι πέτυχε διψήφιο ποσοστό, πήρε πίσω άλλες 200 χιλιάδες ψηφοφόρων και μπορεί να ελπίζει ότι θα συνεχίσει την ανοδική πορεία για να κατακτήσει αρχικά τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δεν είναι ειδυλλιακή η κατάσταση για το ΠΑΣΟΚ, αλλά είναι αισιόδοξη και ελπιδοφόρα.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης κατάφερε να φέρει στο προσκήνιο τις νεότερες γενιές- εκλέχτηκαν αρκετοί, νέοι στην ηλικία, βουλευτές και το στοίχημά του ΠΑΣΟΚ τώρα είναι αν μπορεί να απευθυνθεί και να πείσει ευρύτερα κοινά στον χώρο της κεντροαριστεράς. Πως; Με καθαρά λόγια και σχέδιο για τη χώρα, με την ανάδειξη και την κωδικοποίηση του προγράμματος, με πέντε-δέκα βασικές ιδέες για την πρόοδο του κάθε πολίτη, κάθε ηλικίας. Πρέπει να «πολεμήσει» τις όποιες αλαζονικές τάσεις εμφανίζονται γύρω του και να αξιοποιήσει εγκαίρως τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, το όλον ΠΑΣΟΚ, όπως έλεγαν παλαιότερα…

Το πρώτο βήμα, δηλαδή η κατάκτηση της «πρωτοκαθεδρίας» στην κεντροαριστερά, μπορεί να αποδειχθεί σύντομος ή μακροπρόθεσμος στόχος…