Ανδρέας Μπελεγρής

 Στις αρχές Φεβρουαρίου η κυβέρνηση Παπανδρέου ανακοινώνει την πρώτη δέσμη μέτρων, με κύρια το πάγωμα των μισθών και τις περικοπές επιδομάτων, ανατρέποντας πλήρως το προεκλογικό της πρόγραμμα. Ήταν η αρχή της πρώτης μεγάλης περιπέτειας για τη χώρα στον νέο αιώνα. Όλο αυτά τα χρόνια, σχεδόν ανά εξάμηνο, ανακοινώνονται νέα μέτρα. Ακόμα και πριν μερικές εβδομάδες η Τρόικα «βλέποντας» δημοσιονομικό κενό για το 2015, ζητούσε, σύμφωνα με πληροφορίες, νέες περικοπές σε συντάξεις και μισθούς. Οι πολίτες δεν βλέπουν πουθενά διέξοδο. Ήδη από τις ημέρες της πρωθυπουργίας του Γιώργου Παπανδρέου, ο ίδιος και οι συνεργάτες του έβλεπαν «φως στην άκρη του τούνελ».

Σχεδόν με την ίδια ρητορική ενθάρρυναν τους πολίτες οι Παπαδήμος, Βενιζέλος, Σαμαράς για να αντέξουν μια ακόμα επίθεση στα πενιχρά εισοδήματα. Κάθε φορά διαψεύδονταν και οδηγούνταν σε μικρές ή μεγάλες πολιτικές κρίσεις. Αν και άλλαξαν τρεις πρωθυπουργοί, αν και ήρθαν τα πάνω κάτω στον πολιτικό χάρτη της χώρας, το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής παραμένει ακλόνητο, τιμωρό, προτεσταντικό. Το παλιό πολιτικό προσωπικό κατακρημνίστηκε εφαρμόζοντάς το. Κανένας οικονομικός δείκτης δεν κινείται στη θετική κατεύθυνση που προβλεπόταν. 

Η ελληνική κοινωνία έχει γίνει περισσότερο επιρρεπής από ποτέ σε φήμες και αναστατώνεται με το παραμικρό. Σε επίπεδο «υψηλών» διαπραγματεύσεων, το σημαντικότερο απ’ όλα είναι ότι οι δανειστές αποδεικνύονται αναξιόπιστοι. Στην Eurogroup της 27ης Νοεμβρίου 2012 είχαν δεσμευτεί πως σε περίπτωση πρωτογενούς πλεονάσματος, θα προχωρούσαν σε μια συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους. Στην πραγματικότητα εδώ και περίπου εννιά μήνες, αν και αναμένονταν κάποιες ανακοινώσεις, οι εταίροι της χώρας δεν έδειξαν διάθεση να την ολοκληρώσουν. Και προφανώς δεν ήταν θέμα πολιτικών συνθηκών, δεδομένου ότι αρνούνταν να αναγνωρίσουν πως δεν τίθεται θέμα «μαύρης τρύπας» για το 2016.

Περιόριζαν έτσι τη διαπραγματευτική ισχύ των πολιτικών εκπροσώπων της χώρας που ήθελαν γρήγορες αποφάσεις. Χωρίς να προσφέρουν την ελάχιστη βοήθεια στην κυβέρνηση Σαμαρά, την οδήγησαν στην πτώση της. Με ένα μικρό νεύμα ενθάρρυνσης από τους εταίρους, πολλοί θα ήταν οι βουλευτές εκείνοι που θα ψήφιζαν Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το ερώτημα πλέον είναι, αν μετά τις εκλογές, όπως και αν έχουν διαμορφωθεί οι καταστάσεις, η επόμενη κυβέρνηση θα έχει κάποιο λόγο να εμπιστεύεται τους εταίρους της. Ιδίως όταν έχουν κινηθεί με τέτοιο τρόπο που γεννά υποψίες στους περισσότερους από αυτούς που διαπραγματεύτηκαν άμεσα μαζί τους, ότι οι δανειστές είναι εκείνοι που δυναμιτίζουν την πολιτική σταθερότητα, περισσότερο απ’ οποιοδήποτε άλλον.