Θαλάσσια σπορ και τραυματισμοί στο άνω άκρο

Και για τους περισσότερους διακοπές σημαίνει θάλασσα, κολύμπι, παιχνίδια, ξενοιασιά. Και τα θαλάσσια παιχνίδια και σπορ είναι μια ευχάριστη και διασκεδαστική εμπειρία. Όμως ενέχουν και κινδύνους, γι αυτό είναι καλό να γνωρίζουμε με ποιους κινδύνους  σχετίζονται οι αθλητικές δραστηριότητες στη θάλασσα, για να προφυλαχθούμε από πιθανούς τραυματισμούς.

Ο κ. Κωνσταντίνος Τόλης, MD, MSC, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρείου Άνω Άκρου - Μικροχειρουργικής, Metropolitan General, απαντά στις ερωτήσεις για του συνηθέστερους τραυματισμούς στο νερό και μας εξηγεί με ποια μέτρα θα μπορέσουμε να αποφύγουμε ατυχήματα, από διάφορα καλοκαιρινά θαλάσσια αθλήματα.

1. Σε ποια θαλάσσια σπορ παρουσιάζονται συχνότερες κακώσεις στο άνω άκρο;

Tα αθλήματα που σχετίζονται με ταχύτητα, όπως το wind surfing και το kite surfing αναφέρονται συχνά στα κέντρα τραύματος άνω άκρου, σε σχέση με την σπανιότητα του jet skiing. Η κολύμβηση και τα αθλήματα κωπηλασίας συνήθως είναι υπαίτια για χαμηλής βαρύτητας κακώσεις. Τα θαλάσσια αθλήματα διασκέδασης-αναψυχής, π.χ. θαλάσσιο ποδήλατο, λόγω του ισχυρού νομικού πλαισίου ελέγχου, έχουν πολύ χαμηλά ποσοστά ατυχημάτων.

2. Σε ποιους παράγοντες οφείλονται οι τραυματισμοί;

Η έλλειψη σταθερής και συχνής επαφής με το άθλημα, η έλλειψη μέσων προστασίας, η πολύωρη άσκηση, οι κακές καιρικές συνθήκες και ο υπερβολικός ενθουσιασμός, που οδηγεί σε επικίνδυνους ελιγμούς είναι οι κυριότερες αιτίες, που οδηγούν τελικά σε τραυματισμό.

3. Η κολύμβηση στη θάλασσα μπορεί να προκαλέσει κάποιο τραυματισμό; Ποιες είναι οι αιτίες του;

Τενοντίτιδα του δικεφάλου ή υπερακανθίου μυός, σύνδρομο υπακρωμιακής πρόσκρουσης, ρήξεις τενόντων του στροφικού πετάλου του ώμου είναι οι συνηθέστερες βλάβες που μπορεί να προκύψουν κατά την κολύμβηση στην ανοικτή θάλασσα. Η έλλειψη σωστής τεχνικής, η υπερπροσπάθεια, η αδυναμία των μυών του ώμου και η μακρά αποχή από την δραστηριότητα οδηγούν συχνά σε κακώσεις του άνω άκρου.

4. Σε ποια φάση του wind surfing γίνονται οι τραυματισμοί; Ποιοι είναι οι συχνότεροι;

Τα άλματα και η υψηλή ταχύτητα, καθώς και η λεγόμενη πτώση τύπου “καταπέλτη” (catapelt fall) καλύπτουν το 50% των ελιγμών, που ευθύνονται για τυχόν κακώσεις. Μάλιστα το ιστίο και η δοκός στήριξης αποτελούν τις κύριες επιφάνειες επαφής. Ο ώμος και ο καρπός παρουσιάζουν τους περισσότερους τραυματισμούς, ενώ 1 στις 5 κακώσεις εκδηλώνονται στο άνω άκρο. Λιγότερο από 5% των ασθενών θα οδηγηθεί σε χειρουργική αποκατάσταση.

5. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των κακώσεων στο kite surfing;

Το 20% επί του συνόλου των τραυματισμών στο kite surfing αφορά το άνω άκρο, εκ των οποίων το 50% παρατηρείται στο χέρι και στον καρπό. Τα θλαστικά τραύματα, οι θλάσεις και τα διαστρέμματα των δακτύλων αποτελούν την πλειοψηφία των κακώσεων. Η απειρία, η ηλικία 30-40 ετών, ο τύπος της σανίδας (twintip) και η υψηλή ταχύτητα συνδέονται με αυξημένη πιθανότητα τραυματισμού.

6. Σε τι διαφέρουν τα ατυχήματα με jet skis;

Καταρχήν είναι σχετικά σπάνια, σε σχέση με άλλα θαλάσσια αθλήματα. Όμως όταν συμβούν, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60% θα οδηγήσουν σε χειρουργική επέμβαση. Το 30% παρατηρείται στο άνω άκρο, με την περιοχή του ώμου να προσβάλλεται στο 70% των περιπτώσεων. Όσον αφορά τον μηχανισμό κάκωσης, η άμεση πρόσκρουση σε επιφάνεια συσχετίζεται με βαρύτατο τραυματισμό.

7. Μπορεί ακόμα και η κωπηλασία με kayak ή sup να επιφέρει κάκωση;

Σε περιπτώσεις που η δραστηριότητα τείνει κοντά στις 4 συνεχείς ώρες κωπηλασίας, αυξάνονται τα ποσοστά κακώσεων καταρχήν στο χέρι, κατά δεύτερον στον ώμο και τέλος στον καρπό. Η τενοντίτιδα των εκτεινόντων τενόντων στο χέρι, οι θλάσεις στους μύες του ώμου και οι εκδορές (σπανιότερα) είναι συνήθεις.

8. Οι κακώσεις του άνω άκρου στον θαλάσσιο αθλητισμό οδηγούν συχνά σε χειρουργική επέμβαση;

Η πλειονότητα των κακώσεων αντιμετωπίζεται συντηρητικά. Χειρουργείο απαιτείται σε ποσοστά που κυμαίνονται από 2% ως 10%, με εξαίρεση τα υψηλά ποσοστά χειρουργείου στα ατυχήματα με jet ski. Οι βλάβες στους μαλακούς ιστούς (δέρμα, τένοντες, σύνδεσμοι) καλύπτουν το 80% των περιστατικών.

9. Μπορούν να προληφθούν τα ατυχήματα σε διάφορα καλοκαιρινά θαλάσσια αθλήματα;

Η σταθερή σωματική εκγύμναση, η συχνή επαφή με το συγκεκριμένο άθλημα, ο σωστός εξοπλισμός, οι κατάλληλες καιρικές συνθήκες, η αποφυγή της υπερβολής και της υπερπροσπάθειας αποτελούν τους κύριους παράγοντες πρόληψης ατυχημάτων.