Τι θα φέρει το «άνοιγμα» της αγοράς αερίου

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την κατάθεση του νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση του κλάδου λιανικής στο φυσικό αέριο, το οποίο αναβάλλεται από βδομάδα σε βδομάδα, καθώς «κολλάει» στην κατάργηση του μονοπωλίου των τριών υφιστάμενων ΕΠΑ, όπου μέτοχοι με 49% είναι η Shell στην Αττική και η Eni στη Θεσσαλονίκη και τη Θεσσαλία, ενώ το 51% ανήκει στη ΔΕΠΑ. Το νομοσχέδιο, το οποίο ύστερα από τη δημόσια διαβούλευση θα κατατεθεί στη Βουλή, θα περιέχει τις λεπτομέρειες για το διαχωρισμό των δραστηριοτήτων διαχείρισης δικτύου και εμπορίας των τριών Εταιρειών Παροχής Αερίου.

Με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας στόχος είναι οι καταναλωτές να έχουν τη δυνατότητα επιλογής διαφορετικού προμηθευτή από τις Εταιρίες Παροχής Αερίου, ενώ δεν αποκλείεται οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο να προσφέρουν πακέτα αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου από έναν προμηθευτή, όπως εφαρμόζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης. 

Παράλληλα, δεν αποκλείεται -αν το νομοσχέδιο κατατεθεί όντως εντός της εβδομάδας- να ενσωματωθεί και η ρύθμιση για την αυτονομία στη θέρμανση. Σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, όσοι έχουν έχουν εγκαταστήσει αυτόνομη θέρμανση φυσικού αερίου στο διαμέρισμά τους ή όσοι θα εγκαταστήσουν δεν θα υποχρεούνται στις κοινόχρηστες χρεώσεις των κεντρικών θερμάνσεων, ενώ καταργείται η υφιστάμενη υποχρέωση για έγκριση από την πλειοψηφία της γενικής συνέλευσης της πολυκατοικίας, ανεξαρτήτως καυσίμου.

Ηδη, με τροπολογία του υφυπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Ασημάκη Παπαγεωργίου που κατατέθηκε τέλη Σεπτεμβρίου, άνοιξε ο δρόμος για την πρόσβαση όλων των βιομηχανιών σε φθηνό αέριο, ανεξαρτήτως κατανάλωσης, οι οποίοι μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να συμμετέχουν στις δημοπρασίες της ΔΕΠΑ. Οι μικρότερες βιομηχανίες δηλαδή θα μπορούν να πάρουν μέρος στις δημοπρασίες της ΔΕΠΑ και αφορά και εκείνες εκτός γεωγραφικής περιοχής των ΕΠΑ, όπως στα Οινόφυτα. Οι επιλέγοντες πελάτες της ΔΕΠΑ ήταν μέχρι τώρα όσοι καταναλώνουν πάνω από 10 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο.

Τι γίνεται με τις ΕΠΑ; Οι τρεις ΕΠΑ θα πρέπει μέχρι την 1η Ιουλίου 2015 να «σπάσουν» στα δύο, χάνοντας πλέον το μονοπώλιο. Οταν δημιουργήθηκαν οι ΕΠΑ οι ξένοι όμιλοι απέκτησαν το αποκλειστικό δικαίωμα διάθεσης του αερίου στις περιοχές όπου δραστηριοποιούνται 20 με 30 χρόνια, με αντάλλαγμα τις επενδύσεις επέκτασης δικτύου. Ωστόσο, με τις εν λόγω προωθούμενες αλλαγές, οι Shell και Εni θα πρέπει να αποζημιωθούν, καθώς «σπάνε» πρώρα τα συμβόλαια για την αποκλειστικότητα που έχουν υπογράψει με το ελληνικό δημόσιο, μέσω της κρατικής ΔΕΠΑ. Οι δύο πλευρές βρίσκονται σε συζητήσεις για να βρεθεί μία λύση κοινής αποδοχής, όπως για παράδειγμα επέκταση της γεωγραφικής και χρονικής επέκτασης των συμβάσεων για την εκμετάλλευση των δικτύων και άλλα.

Με βάση το Μνημόνιο, ο διαχωρισμός πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν το τέλος του 2015 και έτσι να ανοίξει ο δρόμος για την είσοδο νέων προμηθευτών στην αγορά. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει σύμφωνα με τις απαιτήσεις της τρόικας να θεσμοθετήσει διατάξεις για τη σταδιακή απελευθέρωση όλων των πελατών αερίου με ορίζοντα την 1/1/2017, που θα πρέπει να απελευθερωθούν πλήρως οι οικιακοί πελάτες των τριών ΕΠΑ.