Χρήστος Ράπτης

Στο δοκίμιό του «Ο Νίτσε και το γερμανικό πρόβλημα», γραμμένο το 1946, ο Σαρτρ υποστηρίζει μια επιθετική πρακτική για να συγκρατηθεί μελλοντικά ο γερμανικός εθνικισμός που οδήγησε την Ευρώπη και τον κόσμο σε δύο τραγωδίες τον 20ό αιώνα. Η παγκόσμια κοινότητα θα πρέπει κάθε 50 χρόνια να «πλακώνει» τη Γερμανία προληπτικά, υποστηρίζει ο Σαρτρ, για να την αποτρέπει από τα χειρότερα. Είναι αλήθεια ότι Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και οι ναζιστικές θηριωδίες έσπρωξαν τους Αγγλοσάξονες και τους Γάλλους σε μια, ας το πούμε ευγενικά, βαθιά καχυποψία για τη Γερμανία.

Ο Τσόρτσιλ, που ανήκε σε μια γενιά πολιτικών με βαριά αντιγερμανικά αντανακλαστικά, πίστευε σε πιο ακραίες λύσεις. Θεωρούσε ότι ο πολιτισμένος κόσμος και οι Αγγλοαμερικάνοι, ως εγγυητές της αστικής δημοκρατίας, θα έπρεπε να βομβαρδίσουν τη Γερμανία και να την επαναφέρουν στην εποχή των σπηλαίων. Δεν είναι τυχαίο ότι οι νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπέβαλαν τη Γερμανία σε μεγάλες ταπεινώσεις. Τη διαμέλισαν γεωγραφικά, την αφόπλισαν και ουσιαστικά την έθεσαν σε πολιτική επιτήρηση. Μπορεί να τη βοήθησαν οικονομικά, δεν έπαψαν όμως να είναι καχύποπτοι με τον γερμανικό εθνικισμό.

Η Γερμανία ακόμα και σήμερα, παρόλο που είναι πλέον μια οικονομική υπερδύναμη, δεν είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα. Χρειάστηκαν πολλές δεκαετίες και κάμποσες γενιές για να απενοχοποιηθεί η Γερμανία στα μάτια της διεθνούς κοινότητας και να γίνει «αποδεκτή» ως μια κανονική χώρα. «Εφυγαν» άλλωστε και εκείνες οι γενιές που ποτίστηκαν με τον αντιγερμανισμό, ενώ και οι ίδιοι κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες για να υποτάξουν αυτή τη «θέληση για εξουσία και δύναμη», που περιγράφει ο Νίτσε. Το 1989 ο Μιτεράν με βαριά καρδιά συναίνεσε -παρ’ όλες τις επιφυλάξεις της Θάτσερ- στην επανένωση της Γερμανίας.

Πίστευε ότι η ενσωμάτωση της Γερμανίας στην Ευρώπη θα τη λύτρωνε από τα αυτοκαταστροφικά σύνδρομά της. Σήμερα η πολιτική της Μέρκελ ξυπνάει σιγά-σιγά τον παλιό αντιγερμανισμό της Γηραιάς Ηπείρου. Αν συνεχίσει  σε αυτόν τον ολισθηρό δρόμο, είναι βέβαιο ότι θα τροφοδοτήσει νέες έχθρες ξυπνώντας προαιώνια μίση - σε βάρος της ίδιας της χώρας της και της Ευρώπης.