Μπάμπης Κούτρας

Σχεδόν καθημερινά παρατηρούμε κρούσματα ενός φαινομένου που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί με ιατρικούς όρους ως «υποκείμενο ιδεολογικό νόσημα» εξαιτίας μιας αγχώδους πολιτικής διαταραχής. Oπως το δαιμόνιο του μαυραγορίτη ξυπνά στο μυαλό κάποιων επιχειρηματιών εξαιτίας του κορωνοϊού, έτσι κάποιοι άλλοι προσπαθούν να αποσπάσουν οφέλη σε μια απόπειρα «πολιτικής αισχροκέρδειας».

Βεβαίως, κανείς δεν θα μπορούσε -και σίγουρα δεν θα έπρεπε- να επικροτεί κάθε πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Οπως και κανείς δεν θα ήθελε να βρίσκεται στη θέση των νυν κυβερνώντων - ούτε καν η αξιωματική αντιπολίτευση. Ο Αρμαγεδδών έχει μόλις αφιχθεί. Ο οποίος, μάλιστα, για κάποιους έχει τη μορφή του... Σωτήρη Τσιόδρα: «Είναι το κατεξοχήν ανθρωπολογικό πρότυπο της κυρίαρχης Δεξιάς», έγραψαν προχθές και δεν ήταν ό,τι πιο εξωφρενικό έχουμε διαβάσει τις τελευταίες ημέρες. «Ευτυχώς», θα έλεγαν ορισμένοι, ενθυμούμενοι πώς η προηγούμενη κυβέρνηση αντιμετώπισε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα (πρώτο εξάμηνο του 2015 και τραγωδία στο Μάτι).

Στο ίδιο πνεύμα της τυφλής και έξαλλης κριτικής, διακεκριμένα στελέχη της αντιπολίτευσης απευθύνουν δήθεν καυτά ερωτήματα και απαιτούν απαντήσεις. Συνήθως κατακεραυνώνουν τον «επάρατο» ιδιωτικό κλάδο ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης. Αγνοώντας την παγκόσμια πρακτική της συνύπαρξης και του επωφελούς για τον πολίτη συναγωνισμού ανάμεσα σε δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς υγείας. Λες και βρισκόμαστε σε χρονοκάψουλα και έχουμε μεταφερθεί στην αρχή του 20ού αιώνα, ακούμε κραυγές υπέρ ενός, εντελώς ιδεατού, ΕΣΥ-μαμούθ. Ενός δημόσιου συστήματος υγείας τόσο μεγάλου και τόσο ισχυρού, που θα μπορούσε να αντεπεξέλθει άνετα ακόμη και υπό την ασύλληπτη πίεση μιας πανδημίας. Εύλογα έρχεται το ερώτημα: Ποια χώρα θα μπορούσε να συντηρεί για πάντα ένα κρατικό σύστημα υγείας τόσο μεγάλο και ακριβό σαν και αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα; Καμία. Είναι ένα έκτακτο γεγονός και ως τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε, με όλες μας τις δυνάμεις.

Οι ίδιες φωνές ανεβάζουν ακόμη περισσότερο την ένταση όταν ρωτούν: «Γιατί έχουμε μόνο 6 ΜΕΘ ανά 100.000 κατοίκους ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 11,5;». Και αν κάποιος τολμήσει να αντερωτήσει: «Γιατί δεν αυξήσατε εσείς τις ΜΕΘ, γιατί δεν διευρύνατε το ΕΣΥ, γιατί δεν θέσατε εκτός νόμου τους ιδιωτικούς φορείς υγείας, γιατί -έστω- δεν καταφέρατε να θέσετε σε λειτουργία τον θεσμό του οικογενειακού γιατρού;», η απάντηση που θα πάρει είναι δεδομένη: «Γιατί δεν μας άφησε η ντόπια και διεθνής ολιγαρχία. Γιατί είχαμε την κυβέρνηση αλλά όχι την εξουσία». Δικαιολογίες.

Ουσιώδης αντιπολιτευτικός λόγος σημαίνει εποικοδομητική κριτική, συμβολή στην εθνική προσπάθεια αντιμετώπισης μιας εντελώς πρωτοφανούς, άνευ οποιουδήποτε προηγουμένου, κρίσης. Ουσιώδης αντιπολιτευτικός λόγος θα σήμαινε όμως και υπέρβαση των ιδεοληπτικών συμπλεγμάτων. Αντ’ʼ αυτού είναι πολύ πιο εύκολο για τους ακροβολισμένους κομάντο της αντιπολίτευσης να βλέπουν μισητούς εχθρούς γύρω τους. Να βλέπουν το φάντασμα του αυταρχισμού, του νεοφιλελευθερισμού, του καπιταλισμού κ.ο.κ. στα πρόσωπα του Σωτήρη Τσιόδρα, του Νίκου Χαρδαλιά και σε καθέναν από όσους έχουν επιφορτιστεί με την ευθύνη να μην εκτροχιαστεί η επιδημία στην Ελλάδα, να μη γίνουμε Ιταλία, Ισπανία και ΗΠΑ.

Μοιραία, όταν θα έχουμε βγει από αυτόν τον εφιάλτη, η κυβέρνηση θα κριθεί από τους πολίτες για ό,τι έκανε, το πώς και πότε το έκανε και απείρως πιο αμείλικτα από ό,τι η αντιπολίτευση. Προς το παρόν δεν γνωρίζουμε αν είμαστε στη μέση, στην τελική φάση ή απλώς στην αρχή της καταστροφής. Αυτές τις ώρες το θέμα μας δεν είναι ο έπαινος στους νυν και ο ψόγος στους προηγούμενους ή το αντίστροφο. Αυτό που προέχει είναι να υπερασπιστούμε ο καθένας, βάσει της ατομικής του ευθύνης και όλοι μαζί συλλογικά, την υγεία μας και την κοινωνική συνοχή. Κι αυτό ισχύει αδιακρίτως τόσο γι’ αυτούς που κυβερνούν όσο και για εκείνους που βρίσκονται απέναντί τους.