Μπάμπης Κούτρας

Οσο κι αν οι δύο πλευρές επιμένουν στη ρητορική της «ηρεμίας» και της «εσωτερικής συνοχής», το θέμα με το μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη ανέδειξε την εσωτερική κρίση με εμφατικό τρόπο. Πολιτικό λάθος η τοποθέτηση Δένδια για την απεργία πείνας του πατέρα Ρούτσι, λάθος του Μεγάρου Μαξίμου η μεταφορά των «αρμοδιοτήτων» συντήρησης και προστασίας στον υπουργό Αμυνας (θα μπορούσε άριστα να διαχειριστεί το ίδιο πρόβλημα προς όφελος της κυβέρνησης, χωρίς να εμπλέξει το υπουργείο Αμυνας), λάθος η απουσία του Νίκου Δένδια από την κρίσιμη συνεδρίαση της Βουλής για την επίμαχη τροπολογία, λάθος και οι... φιτιλιές του Αδωνη Γεωργιάδη.

Οταν ο υπουργός τοποθετείται επί ενός θέματος (της απεργίας Ρούτσι) με τρόπο που απομακρύνεται από την κυβερνητική γραμμή, το μήνυμα προς την κοινή γνώμη είναι διπλό: προβληματισμός για την ορθότητα της διαχείρισής του από την κυβέρνηση και ταυτόχρονα ενθάρρυνση των πολιτικών αντιπάλων να αξιοποιήσουν ένα ενδοκυβερνητικό ρήγμα. Το θέμα του Αγνωστου Στρατιώτη ήταν το τελευταίο. Είχαν προηγηθεί οι λεπτές αλλά ουσιαστικές διαφοροποιήσεις για τα εθνικά θέματα και την πολιτική στάση της χώρας μας απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα. Σχεδόν σε κάθε ευκαιρία οι θέσεις που διατύπωναν το υπουργείο Εξωτερικών (δηλαδή το Μαξίμου) και το υπουργείο Αμυνας ήταν σε αποκλίνουσα γραμμή. Συμφωνία υπάρχει μόνο στα εξοπλιστικά προγράμματα, αλλά αυτό δεν αρκεί για να κλείσει το χάσμα, ούτε φτάνει η κοινή παρουσία πρωθυπουργού και υπουργού Αμυνας στην παρέλαση ή στην εκδήλωση για τον κτιριακό εκσυγχρονισμό του Πενταγώνου.

Η σχέση Μητσοτάκη - Δένδια έχει διαχρονικά πολλές διακυμάνσεις. Ο Νίκος Δένδιας είναι πολιτικός που έχει δοκιμαστεί σε πολλά χαρτοφυλάκια και απολαμβάνει υψηλή αποδοχή εντός κι εκτός της παράταξης. Η πολιτική τους συνύπαρξη έχει στιγμές σύμπνοιας αλλά και στιγμές έντασης. Το πρόβλημα σήμερα είναι ότι οι αναταράξεις γίνονται πιο φανερές, τη στιγμή μάλιστα που το πολιτικό τοπίο δεν προσφέρει στην κυβέρνηση ισχυρό «εξωτερικό αντίπαλο» για να μεταφερθεί εκεί η αντιπαράθεση. Μοιραία, η κατάσταση γίνεται αυτοκτονική και για τον έναν και για τον άλλον, αλλά και για την κυβέρνηση συνολικά.

Σε αυτή τη συγκυρία ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της παράταξης και πρωθυπουργός. Κέρδισε δύο θητείες, στις δημοσκοπήσεις προηγείται με περίπου 15 μονάδες του δεύτερου κόμματος, δεν έχει αντίπαλο και δικαιολογημένα επιθυμεί να διεκδικήσει μια τρίτη θητεία ελπίζοντας ότι θα την κερδίσει ακόμη και αν χρειαστούν δύο ή και τρεις εκλογικές αναμετρήσεις. Στήριξε και στηρίζει την προσπάθειά του όχι μόνο στην παραδοσιακή βάση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και στην ισχυρή επιρροή που έχει στον κεντρώο χώρο, στο παλιό ΠΑΣΟΚ, στελέχη του οποίου αξιοποίησε με επιτυχία στην κυβέρνηση. Ο Νίκος Δένδιας, πέραν της επιτυχημένης του θητείας στο υπουργείο Εξωτερικών, καταγράφεται διαχρονικά -σε όλες τις δημοσκοπήσεις- μακράν ο καλύτερος υπουργός της κυβέρνησης και έχει ισχυρά ερείσματα στην πλατιά εκλογική βάση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και στο στελεχιακό δυναμικό της Κεντροδεξιάς. Πολλοί τον θεωρούν τον επόμενο αρχηγό. Αποδεκτό, αλλά οι αρχηγοί αναδεικνύονται και εδραιώνονται μέσα από εκλογικές αναμετρήσεις, εσωκομματικές πρώτα και μετά εθνικές, όπου η αντιπαράθεση έχει νόημα και πλαίσιο. Αντίθετα, όταν δύο ισχυρά πρόσωπα της ίδιας παράταξης εμπλέκονται σε μια εσωτερική διαμάχη, αφαιρούν πολιτικό χρόνο και κύρος από το κόμμα τους και δημιουργούν πρόβλημα στη λειτουργία της κυβέρνησης, προς μεγάλη ικανοποίηση αντιπάλων και συμφερόντων.

Το συμπέρασμα, δυσάρεστο αλλά ρεαλιστικό. Ούτε ο Μητσοτάκης μπορεί σήμερα εύκολα «να εξουδετερώσει» τον Δένδια, ούτε ο Δένδιας έχει την ισχύ να ρίξει «εν κινήσει» τον πρωθυπουργό. Γιατί; Διότι ο πρώτος εκλεγμένος πανηγυρικά κρατάει την κορυφή της ιεραρχίας, διαθέτει τον θεσμικό έλεγχο του κόμματος και της κυβέρνησης, ενώ ο δεύτερος έχει κύρος, αυτοτέλεια και πολιτική κεφαλαιοποίηση, αλλά δεν μπορεί να προκαλέσει θεσμική ανατροπή χωρίς ευρύτατη εσωκομματική συναίνεση στη βάση και στα στελέχη. Ούτε ο Μητσοτάκης μπορεί να κυβερνήσει μόνο με τους «Κυριακίστας», ούτε ο Δένδιας να κερδίσει εκλογές με τους παραδοσιακούς δεξιούς.

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; Να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, υπεύθυνη αυτοσυνειδησία και δημοσίως συγχρονισμένη πολιτική άποψη. Σταθερή ενιαία γραμμή από την κυβέρνηση σε όλα τα μεγάλα ζητήματα, όπως είναι η άμυνα, η εξωτερική πολιτική, τα κοινωνικά προβλήματα και οι κρίσιμες νομοθετικές παρεμβάσεις. Οταν φτάσει η ώρα της διαδοχής, το ζήτημα να τεθεί με όρους θεσμικής διαδικασίας (η Ν.Δ. έχει σταθερά αξιοπρεπή παράδοση στο θέμα αυτό) και όχι ως κυβερνητικός εμφύλιος που τροφοδοτεί την απαξίωση. Μητσοτάκης και Δένδιας είναι καλύτερα να λύσουν τώρα τις διαφορές αντί να (νομίζουν) ότι τις κρατούν μυστικές. Αν θέλουν να το διαλύσουν το «μαγαζί» χωρίς λόγο, ας το κάνουν, αλλά πρέπει να ξέρουν ότι κανένας τους δεν θα βγει κερδισμένος. Αντίθετα, θα γίνουν η χλεύη του Δούκα και η κεντροδεξιά παράταξη θα ακολουθήσει τον δρόμο της Κεντροαριστεράς προς τη διάλυση. Κι αυτό δεν το αντέχει η χώρα.