Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Στην πραγματικότητα, το ποσοστό των εμβολιασμένων είναι ακόμα χαμηλό -μακριά από το επίπεδο που εξασφαλίζει γενική ανοσία και ασφάλεια-, τα κρούσματα και οι θάνατοι βρίσκονται ψηλά, ενώ από την άλλη πλευρά οι κρατήσεις στα ξενοδοχεία βρίσκονται σε χαμηλό επίπεδο μέχρι και τον Ιούνιο.

Η κυβέρνηση αισιοδοξεί αφενός ότι ο ρυθμός των εμβολιασμών θα επιταχυνθεί και μέχρι τέλος Ιουνίου θα έχει καλυφθεί με τουλάχιστον μία δόση το 60% του πληθυσμού, ενώ και οι ξενοδοχειακές κρατήσεις θα αυξηθούν από τον Ιούλιο και μετά.

Η Κομισιόν προβλέπει επιτάχυνση των εμβολιασμών σε όλη την Ευρώπη και υπολογίζει ότι χάρη και στις αναμενόμενες εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης η αύξηση του ΑΕΠ φέτος σε όλη την Ε.Ε. θα φτάσει στο 4,2% (αντί για 3,7% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη) και στην Ελλάδα στο 4,1% (αντί για 3,5%).

Το στοίχημα, πάντως, είναι ανοιχτό και θα κριθεί στην πράξη κατά πόσο θα επαναληφθεί το περσινό σενάριο, όταν το άνοιγμα του τουρισμού συνέβαλε στην εξάπλωση της πανδημίας, χωρίς να φέρει ουσιαστικό οικονομικό όφελος.
Ακόμα όμως και στο καλό σενάριο, πολίτες και επιχειρήσεις έχουν μπροστά τους ένα βουνό δυσκολιών.

Το άνοιγμα της αγοράς συνοδεύεται από απόσυρση των μέτρων στήριξης, με αποτέλεσμα μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων, κυρίως μικρών και μεσαίων, να στριμωχτεί, πολύ περισσότερο που θα ενταθεί και η πίεση για πληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τις τράπεζες. Η θέση σε ισχύ του νέου Πτωχευτικού Κώδικα θα φέρει προ αδιεξόδου μεγάλο αριθμό οφειλετών, προτού ακόμα περάσει η πανδημία και χωρίς να έχει εδραιωθεί η ανάκαμψη. Ακόμη, αργά ή γρήγορα, η Εφορία θα σημάνει λήξη στο άτυπο μορατόριουμ κατασχέσεων που έχει τεθεί αθόρυβα σε ισχύ.

Πολλές επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, ετοιμάζονται ήδη να διώξουν προσωπικό, καθώς θα αίρονται η εργασιακή αναστολή και τα επιδόματα.

Οι συνθήκες αυτές, εν μέσω πανδημίας, είναι βέβαιο ότι θα αυξήσουν την πίεση σε μεγάλο τμήμα της αγοράς, το οποίο είναι αμφίβολο αν θα ωφεληθεί από την έλευση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, ακόμα και όταν αυτά αρχίσουν να εκταμιεύονται.

Την ίδια στιγμή, είναι πολύ πιθανό ότι θα αυξηθεί η πίεση και στο δημοσιονομικό πεδίο.

Μπορεί να έχει αποφασιστεί η χαλάρωση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας για τα ελλείμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά η χώρα μας είναι ούτως ή άλλως υπό πίεση λόγω του υψηλού δημόσιου χρέους.

Εάν δεν γίνει κάποιου είδους γενικευμένη ευρωπαϊκή αναδιάρθρωση των «χρεών της πανδημίας», το ελληνικό χρέος θα πάψει να θεωρείται βιώσιμο και αργά ή γρήγορα το πρόβλημα θα εμφανιστεί και στην αγορά των ομολόγων.

Προς το παρόν, η Ελλάδα μπορεί να δανείζεται με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια, αλλά αυτό συμβαίνει επειδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τυπώνει συνεχώς χρήμα για να αγοράζει κρατικά ομόλογα.

Πόσο όμως θα κρατήσει αυτό;

Στην Ευρώπη ήδη οι χώρες του σκληρού πυρήνα ετοιμάζονται να ζητήσουν σταδιακή απόσυρση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής, στο πλαίσιο της οποίας αγοράζονται τα κρατικά ομόλογα και τα επιτόκια παραμένουν στο μηδέν. Το επιχείρημά τους είναι ότι η οικονομική ανάκαμψη παγκοσμίως ανεβάζει τον πληθωρισμό και πρέπει να σφίξει η νομισματική πολιτική.

Είναι φανερό ότι ακόμα και υπό το καλύτερο δυνατό υγειονομικό σενάριο το «οικονομικό COVID» δεν θα περάσει εύκολα.