Φώφη Γιωτάκη

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι νέες γενιές είναι το μέλλον και ότι οι πολιτικοί έχουν κάθε λόγο να το «προβλέψουν» διαμορφώνοντας τις καλύτερες συνθήκες.

Κάθε χρόνο εδώ και πολλά χρόνια μαζί με το κουδούνι που ακούγεται την πρώτη μέρα της κάθε νέας σχολικής χρονιάς ακούγονται πολλά και διάφορα, βαρύγδουπες προτάσεις και υποσχέσεις - και σχέδια επί χάρτου για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, ενός κεντρικού εθνικού ζητήματος, που θα έπρεπε να δημιουργεί πεδία συνεννόησης για τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου. Δεν είναι ένα πρόβλημα, που μια κυβέρνηση μπορεί με μία κίνηση να επιλύσει. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η όποια κυβέρνηση, η χθεσινή, η σημερινή, η αυριανή μπορεί απλώς να μεταθέτει στις πλάτες της επόμενης το πρόβλημα και να περιορίζει τη δράση της σε κάποια χρονοδιαγράμματα και αποσπασματικά μέτρα.

Μόλις 71.181 «πρωτάκια» της σχολικής περιόδου 2025-2026, ξεκινούν το εκπαιδευτικό τους δρομολόγιο από την Α' τάξη του δημοτικού σχολείου το φετινό Σεπτέμβριο. Αν επιχειρηθεί δε – όπως έγραψε το Πρώτο Θέμα της Κυριακής- μια πρώτη ματιά και προβολή στο μέλλον, θ καταλάβουμε ότι το σχολικό έτος 2030-2031 τα «πρωτάκια» είναι αμφίβολο εάν θα μετρώνται σε 60.000 παιδιά. Γιατί; Διότι εκείνη τη χρονιά θα έχει έρθει η σειρά των γεννηθέντων το 2024 να ενταχθούν στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Και το 2024 οι γεννήσεις στην Ελλάδα δεν ξεπέρασαν καν τις 70.000 - για την ακρίβεια, έμειναν στις 69.675. Η ίδια εικόνα παρατηρείται και στη Δευτεροβάθμια και στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Όλο και λιγότερες εγγραφές νέων μαθητών και φοιτητών. Μια γέννηση, δύο θάνατοι. Μελαγχολικές διαπιστώσεις, δυσοίωνη προοπτική. Το δημογραφικό δεν μπορεί να μπαίνει κάθε φορά στις βιτρίνες των κυβερνητικών ανακοινώσεων- πρέπει και να αποτελέσει εθνική προτεραιότητα, με πρωτοβουλίες που θα φέρουν θετικό αποτέλεσμα …χθες.

Η αλήθεια είναι ότι έχουν γίνει ουκ ολίγες αναφορές από το βήμα της Ολομέλειας της βουλής για την ανάγκη άμεσων παρεμβάσεων. Μάλιστα η αείμνηστη Φώφη Γεννηματά είχε προ πενταετίας αναδείξει το θέμα και είχε παρουσιάσει συγκεκριμένες προτάσεις, καλώντας καταρχάς την κυβέρνηση αλλά και τα άλλα κόμματα να λάβουν αποφάσεις και να προχωρήσουν στην υλοποίηση ενός εθνικού σχεδίου πριν είναι πολύ αργά. Προφανώς και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση η ανάδειξη του θέματος και φέτος, με αφορμή τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Αλλά δεν αρκεί. Νέοι άνθρωποι που έχουν βγει στην αγορά εργασίας δυσκολεύονται να σχεδιάσουν την επόμενη μέρα- όχι γιατί δεν θέλουν, αλλά γιατί συναντούν πολλά εμπόδια και δεν πείθονται πια από ανακοινώσεις προεκλογικού χαρακτήρα. Οι νέοι επιστήμονες γνωρίζουν ότι το δημογραφικό απαιτεί μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και εθνική στρατηγική, με τη διαμόρφωση ενός νέου και στιβαρού μοντέλου ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα. Μόνο έτσι θα στηριχθούν οι νέες οικογένειες. Με μειωμένη αγοραστική δύναμη, με υπερφορολόγηση οικογενειών με παιδιά, με υπηρεσίες (στην υγεία και την παιδεία) που χρειάζονται τουλάχιστον «ανακαίνιση» και με δεκάδες αντικίνητρα στο οικογενειακό προϋπολογισμό, δεν αυξάνονται οι γεννήσεις στη χώρα μας. Το 40% των εργαζομένων βάσει στοιχείων της Eurostat δηλώνει ότι εργάζεται Σάββατο και Κυριακές., ενώ σε πολλές έρευνες οι πολίτες σημειώνουν ότι τα βασικά τους προβλήματα έχουν να κάνουν με τις χαμηλές αποδοχές και την ακρίβεια. Εκτός λοιπόν από τις γνωστές πολιτικές αντιπαραθέσεις χρειάζεται η κυβέρνηση να αναλάβει με πράξεις τις ευθύνες της για ό,τι δεν έχει κάνει και τα κόμματα της αντιπολίτευσης που διεκδικούν πρόσβαση σε ένα εναλλακτικό μοντέλο διακυβέρνησης να «τρέξουν» ακόμη πιο γρήγορα στο να συγκροτήσουν ένα πακέτο προτάσεων για την προοπτική των νεότερων γενιών και της χώρας συνολικά. Οι ειδικοί επιστήμονες λένε ότι οι πυρκαγιές του καλοκαιριού σβήνουν τον προηγούμενο χειμώνα-δηλαδή σημειώνουν ότι η πρόληψη είναι το άλφα και το ωμέγα. Το ίδιο ισχύει και για το δημογραφικό. Μόνο με σχεδιασμό, η εφαρμογή του οποίου ξεκινά σήμερα μπορεί να στηριχθεί μια οικογένεια αύριο για να κάνει τα όνειρά της πραγματικότητα.