Νίκος Περατικός: Ο εφοπλιστής που νίκησε την ηρωίνη

Ναρκωτικά και αλκοόλ τον οδήγησαν στο χείλος του γκρεμού. Δύο δεκαετίες αργότερα, ο Νίκος Περατικός κατάφερε να βγει από το σκοτεινό τούνελ και να ξαναγεννηθεί. Είκοσι έξι χρόνια καθαρός και απεξαρτημένος, ο Ελληνας εφοπλιστής δεν διστάζει, σπάζοντας τα στεγανά του κοινωνικού του κύκλου, να μιλήσει για πρώτη φορά για τις άρρωστες ημέρες του παρελθόντος και τη βοήθεια που προσφέρει το «Crossroads Centre Antigua», το κέντρο αποτοξίνωσης του Ερικ Κλάπτον.

Η ιστορία του Νίκου Περατικού διαφέρει από τα life stories άλλων κραταιών ανδρών της θάλασσας. Γεννημένος στο Λονδίνο, γιος του Μιχάλη Περατικού και της Σοφίας Ιγγλέση, σπούδασε στα καλύτερα κολέγια της Γηραιάς Αλβιόνας και, παρά το γεγονός ότι ήθελε να ασχοληθεί με τη μουσική, πήρε το πτυχίο του στα οικονομικά και επέστρεψε για να αναλάβει, ως είθισται, τον ρόλο του στα καράβια της οικογένειας.

«Από νέος ήμουν εξαιρετικά ανήσυχος», περιγράφει καθώς ξετυλίγει την ιστορία της ζωής του: «Με το που τελείωσα τις σπουδές μου είπα στον πατέρα μου ότι θέλω να μπαρκάρω στα καράβια για την εμπειρία. Ο Μιχάλης Περατικός, που ήταν έξυπνος άνθρωπος και ανοιχτό μυαλό, μου το επέτρεψε. Επί 18 μήνες δούλεψα στα πλοία μας περνώντας από όλα τα πόστα, ξεκινώντας από μούτσος. Εντολή του πατέρα μου ήταν να μην υπάρχει καμία διαφορά αντιμετώπισης από το υπόλοιπο προσωπικό. Ηταν μια πραγματικά συγκλονιστική περίοδος της ζωής μου. Διψούσα για εμπειρίες, ταξίδεψα σε μέρη σαν τη Σοβιετική Ενωση και την Κούβα που δεν επρόκειτο να επισκεφθώ υπό άλλες συνθήκες και ήρθα σε επαφή με μια διαφορετική τάξη ανθρώπων. Μου άρεσε αυτή η άλλη πλευρά της ζωής. Ενιωσα ότι, ανεξαρτήτως χρήματος και κοινωνικού status, οι άνθρωποι διαθέτουμε τις ίδιες ευαισθησίες».

Ο δολοφονημένος από τη 17Ν αδελφός του Νίκου Περατικού, Κωστής, με τα παιδιά του 
και ο πατέρας τους Μιχάλης (κάτω) 

Τη δεκαετία του ’80 ο Νίκος Περατικός μετακόμισε στο Λονδίνο και εργαζόταν στην οικογενειακή ναυτιλιακή εταιρεία. Παρά τη φαινομενικά ευτυχισμένη ζωή του, το πρόβλημα των εξαρτήσεων υπήρχε ήδη. «Ξεκίνησα να καπνίζω μαριχουάνα και χασίς στα 14 και άρχισα την ηρωίνη στα 17 μου χρόνια. Επαιρνα ηρωίνη επί 17 χρόνια. Τις καταχρήσεις τις γνώρισα σε παρέες, αλλά πιστεύω ότι γεννήθηκα με τον εθισμό. Οι άνθρωποι που εθιζόμαστε το έχουμε μέσα μας. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα 10% του πληθυσμού πέφτει σ’ αυτά τα πράγματα, υπάρχει μια ευδιάκριτη τάση στο DNA του».

Η οικογένεια Περατικού γνώριζε το πρόβλημα του δευτερότοκου Νίκου, αλλά δεν μπορούσε να κάνει πολλά πράγματα γιατί ουσιαστικά ο ίδιος δεν το ήθελε. Κατά καιρούς μπαινόβγαινε σε κέντρα αποτοξίνωσης χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Τι ήταν όμως τελικά αυτό που γύρισε τον διακόπτη; «Η απόφαση ότι δεν θέλω να ζήσω άλλο. Ολα αυτά που παίρνεις, τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, κάποια στιγμή παύουν να προσφέρουν απόλαυση και γίνονται το ακριβώς αντίθετο: η τυραννία σου, η φυλακή σου, τα βαρίδια που σε τραβούν πίσω και δεν σε αφήνουν να πετάξεις. Εξακολουθείς να παίρνεις μόνο και μόνο γιατί υπάρχουν σωματικά συμπτώματα και στερημένος υποφέρεις: μυϊκοί πόνοι, κράμπες, εφίδρωση, διάρροια και η αίσθηση ότι ο κόσμος χάνεται κάτω από τα πόδια σου. Βιώνεις μια έντονη κατάθλιψη και νιώθεις ότι δεν αξίζεις. Ταξίδευα για δουλειές και το πρώτο μέλημά μου ήταν πού θα βρω τη δόση μου. Δεν υπάρχει πρεζάκι που να μη βιώνει αυτή την κόλαση», εξομολογείται.

Κάποια βροχερή λονδρέζικη μέρα, ο Νίκος Περατικός, παρά τα χρήματα και την κοινωνική θέση της οικογένειάς του, συνειδητοποίησε ότι είχε πιάσει πάτο. Ανοιξε το παράθυρο του σπιτιού του και σκεφτόταν να πηδήξει για να γλιτώσει από το μαρτύριο. «Αντιλήφθηκα ότι δεν είχα τη δύναμη να το κάνω, μπήκα μέσα στο δωμάτιο και είπα “δεν μπορώ να ζήσω άλλο έτσι”. Τότε μου ήρθε σαν επιφοίτηση αυτό που κάποιος άλλος ίσως να είχε κάνει νωρίτερα: να ζητήσω βοήθεια. Τηλεφώνησα σε κάποιον φίλο, πρώην εξαρτημένο, και του ανέφερα το πρόβλημά μου: “Δεν μπορώ να κόψω την ηρωίνη!”. Το ίδιο κιόλας βράδυ με πήγε σε ένα ίδρυμα στην Αγγλία και από τις 18 Οκτωβρίου του 1991 είμαι καθαρός και ελεύθερος».

Ο Νίκος Περατικός μιλά για έναν διαρκή αγώνα που δεν ήταν εύκολος: «Εκτοτε υπήρξαν πολλές δύσκολες στιγμές που θα μπορούσαν να με επηρεάσουν ψυχολογικά και να ξανακυλήσω. Οταν δολοφονήθηκε τόσο σκληρά και άδικα ο αδελφός μου από τη 17Ν, η οικογένεια βίωσε ένα δράμα. Από τη μία μέρα στην άλλη βυθιστήκαμε στο πένθος. Ηθελα να μείνω καθαρός και έμεινα, είχα κόψει τα ναρκωτικά και το αλκοόλ για πάντα. Ο πατέρας μου ήταν ένας καλός και ευφυής άνθρωπος. Από εκείνους που στάθηκαν βράχοι στα καλά και στα δύσκολα, γι’ αυτό και δεν κρύφτηκε πίσω από το πρόβλημά μου. Δεν έπασχε από στρουθοκαμηλισμό. Στάθηκε πλάι μου και με βοήθησε τόσο στον αρχικό αγώνα απεξάρτησης όσο και μετά». 

Η γνωριμία με τον Ερικ Κλάπτον και το «Crossroads»

Ο Νίκος Περατικός θυμάται την τελευταία φορά που έκανε χρήση: ήταν Κυριακή 18 Οκτωβρίου. «Ημουν τόσο χάλια που ενώ είχα πάρει ηρωίνη μέσα σε 45 λεπτά ένιωσα στέρηση, δεν με έπιανε πια. Ηθελα όλο και περισσότερη. Εκανα μια δόση και πολύ σύντομα ήθελα κι άλλη. Είχα χωρίσει από τη γυναίκα μου έξι μήνες νωρίτερα και ήμουν σε άθλια κατάσταση, σωματικά, ψυχικά και πνευματικά. Ηταν η εποχή που δεν πίστευα ότι υπάρχει κάτι καλό στη ζωή. Ούτε ευτυχισμένες στιγμές, ούτε καλοί άνθρωποι», θυμάται. 

Οταν σταμάτησε την ηρωίνη στα 34 του χρόνια ήταν σαν να ξανασυστήθηκε με τον εαυτό του, σαν να ξαναγεννήθηκε. «Οταν ξεκινάς τις καταχρήσεις παύεις να έχεις ουσιαστική επαφή με την πραγματικότητα. Ουσιαστικά, παίρνεις ό,τι παίρνεις γιατί δεν αντέχεις να νιώθεις. Μέσα από τον πόνο των βιωμάτων, όμως, έρχεται η ωρίμανση. Εμένα η ψυχική μου ανάπτυξη σταμάτησε στα 14 όταν έμπλεξα με τα ναρκωτικά. Επρεπε να συνεχίσω, λοιπόν, από εκεί που είχα μείνει», αναφέρει χαρακτηριστικά.


Ο Ερικ Κλάπτον ίδρυσε το κέντρο απεξάρτησης«Crossroads» στην Αντίγκουα της Καραϊβικής, στο οποίο ο Νίκος Περατικός είναι πρόεδρος  


Οταν πλέον καθάρισε από τις εξαρτήσεις, κατάφερε να μπει στις business του κλάδου του πιο δυναμικά. Μέσω της οικογενειακής ναυτιλιακής εταιρείας Pegasus Shipping αγόρασε έναν στόλο από τάνκερ και ρίχτηκε με τα μούτρα στη δουλειά. Αλλά και στην ιδιωτική του ζωή δεν πήγε πίσω, μια που ξαναπαντρεύτηκε. Ο ίδιος εξομολογείται: «Τη στιγμή που καθαρίζεις και απαλλάσσεσαι από τη φυλακή, τότε με έναν μαγικό τρόπο συμβαίνουν τα καλύτερα πράγματα στη ζωή σου. Παντρεύτηκα, έκανα τρία παιδιά και επικεντρώθηκα στις δουλειές μου ζώντας μεταξύ Βρετανίας και Σιγκαπούρης, καθώς είχα ανοίξει δουλειές με τη μεταφορά γαιάνθρακα στην Κίνα. Τα παιδιά μου δεν με γνώρισαν ως χρήστη, μιλάμε όμως ανοιχτά μεταξύ μας. Ποτέ δεν τους έκρυψα όλα αυτά που έχω ζήσει».

Σε κάποιο ταξίδι του στην Αντίγκουα γνωρίστηκε, μέσω της συζύγου του, με τον Ερικ Κλάπτον. «Είναι ένας αυθεντικός άνθρωπος, ένας γνήσιος καλλιτέχνης που ζει μέσα από τη μουσική. Πας στο σπίτι του και ξαφνικά παίρνει την κιθάρα και αρχίζει να σου παίζει τραγούδια. Κουβαλάει μια αυθεντικότητα και μια αλήθεια. Ο καλλιτέχνης αυτός, που έχει κερδίσει τρία βραβεία Grammy και έχει δεχτεί την τιμητική διάκριση του Ιππότη του Τάγματος από τη βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας για την προσφορά του, έχει ιδρύσει στην Αντίγκουα το κέντρο απεξάρτησης “Crossroads”, που σημαίνει σταυροδρόμια. Απεξαρτημένος και ο ίδιος, ο Βρετανός κιθαρίστας έχει κάνει σκοπό της ζωής του να προσφέρει χέρι βοήθειας σε όλο και περισσότερο κόσμο που μάχεται να ξεπεράσει αντίστοιχα προβλήματα».

Ο Νίκος Περατικός είναι πλέον ο CEO του «Crossroads Centre Antigua». «Είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που διαθέτει και ομώνυμη κλινική. Μια υπέροχη φάρμα στην Αντίγκουα με 32 κρεβάτια για ασθενείς και άλλα δέκα για εκείνους που βρίσκονται σε ανάρρωση αλλά θέλουν να επισκεφθούν ξανά τον τόπο. Ολα είναι όμορφα και ανθρώπινα. Οι ασθενείς ζουν σε ένα υπέροχο περιβάλλον και δέχονται την ψυχολογική και ιατρική βοήθεια εξειδικευμένου προσωπικού. Πρόκειται για μια κοινωφελή οργάνωση, όλα τα έσοδα πάνε στον συγκεκριμένο οργανισμό. Δεν υπάρχει πολυτέλεια μια και δεν ενδιέφερε τον Κλάπτον η δημιουργία ενός κέντρου που να παραπέμπει σε πεντάστερο ξενοδοχείο με λινά ή μεταξωτά σεντόνια. Δίνεται έμφαση στην ουσία, να γίνουν καλά οι άνθρωποι, να αποκτήσουν αυτοεκτίμηση, να δουν τη ζωή με άλλο μάτι, να ξανασυστηθούν με τον εαυτό τους και να βρουν το χαμένο νόημα της ζωής. Κάτι που το “Crossroads” το έχει καταφέρει», δηλώνει με περηφάνια.


Το εσωτερικό του κέντρου αποτοξίνωσης «Crossroads Centre Antigua»


Στο «Crossroads Centre Antigua» καταφτάνουν επώνυμοι και ανώνυμοι από όλο τον κόσμο με την ελπίδα η επόμενη μέρα της ζωής τους να είναι καλύτερη. Πράγματι, μετά από δυο-τρεις μήνες ζωής εκεί, ξαναγεννιούνται. «Είναι υπέροχο να βλέπεις ένα lear jet να προσγειώνεται στην κλινική μας και ένας αστέρας του Χόλιγουντ ή της μουσικής σκηνής που έχει θεραπευτεί σε εμάς να κατεβαίνει για να ξαναζήσει κάποιες μέρες μαζί μας και να ξαναδεί ανθρώπους με τους οποίους μοιράστηκε τη δυσκολότερη προσπάθεια της ζωής του. Εχει συμβεί ένας σταρ να αγκαλιάζεται με έναν ντόπιο. Οι άνθρωποι βιώνουν τα ίδια προβλήματα και τον ίδιο πόνο είτε είναι φτωχοί είτε πλούσιοι, είτε είναι αναγνωρίσιμοι είτε όχι. Αποκτούν μοναδικές εμπειρίες. Οι σχέσεις των ανθρώπων που έχουν μοιραστεί την προσπάθεια να ξεπεράσουν τον γολγοθά τους είναι αληθινές, γερές και διαρκούν μια ζωή», καταλήγει.

Ερικ Κλάπτον και Νίκος Περατικός οραματίζονται μια κοινωνία χωρίς βαρίδια και εξαρτήσεις, μια κοινωνία χωρίς dealers, πρεζάκια και άρρωστους πότες. «Μπορείς να γίνεις καλά! Το μότο μας είναι: Αν ένας άνθρωπος σωθεί, αξίζει τον κόπο». Στην ερώτησή μας αν μιλούσε πάντα τόσο ανοιχτά για τον εφιάλτη που έζησε κατά το παρελθόν και αν δέχτηκε τον κοινωνικό ρατσισμό του κύκλου του, ο Ελληνας εφοπλιστής απαντά δίχως δεύτερη σκέψη: «Δεν κυκλοφορώ λέγοντας ότι είμαι πρώην ναρκομανής σε ανάρρωση. Δεν το διαλαλώ όπου σταθώ κι όπου βρεθώ, μπορεί να απαντήσω ειλικρινά στην ερώτηση “γιατί δεν πίνεις”, αλλά μέχρι εκεί. Θα αναφερθώ στην προσωπική μου ιστορία όταν υπάρχει πραγματική ανάγκη. Σκοπός μου είναι να βοηθήσω τον κόσμο να ξεφύγει από τον εφιάλτη των εξαρτήσεων».

Το 2016 στις ΗΠΑ πέθαναν 62.000 άνθρωποι από υπερβολική δόση οπιούχων, εκ των οποίων το 50% ήταν από νόμιμα φάρμακα. «Στη σημερινή κοινωνία ο κίνδυνος δεν κρύβεται μόνο στους ντίλερς αλλά και σε κάποια φάρμακα που έχουν διαδοθεί», καταλήγει ο κ. Περατικός.