Ο καπετάνιος Φλουρής μιλάει για τη δραματική μάχη με την κόλαση φωτιάς στο δεξαμενόπλοιο «Sounio»: 16 εστίες και 1,5 μήνας αγωνίας

Η θάλασσα μύριζε θάνατο εκείνο το βράδυ. Ο αέρας κουβαλούσε τη βαριά μυρωδιά του καμένου πετρελαίου, ενώ ο ουρανός βάφτηκε κόκκινος από τις φλόγες που κατάπιναν το θηριώδες τάνκερ. Το «Sounio» στεκόταν εκεί, ακίνητο, σαν πληγωμένο θηρίο, έτοιμο να εκραγεί και να παρασύρει μαζί του τα πάντα. Ένα εκατομμύριο βαρέλια πετρέλαιο στα σωθηκά του — κάθε σταγόνα του, ένας σπινθήρας μαζικής καταστροφής.

Μέσα σ’ αυτό το εφιαλτικό σκηνικό, οι περισσότεροι θα έβλεπαν μόνο τη φρίκη. Κάποιοι, όμως, διάλεξαν να δουν το καθήκον. Να γίνουν η λεπτή γραμμή ανάμεσα στη ζωή και την καταστροφή. Ο καπετάνιος Δημήτρης Φλουρής, κυβερνήτης του ναυαγοσωστικού «Aigaion Pelagos» με το βλέμμα του καρφωμένο στις φλόγες, ήξερε πως το παραμικρό λάθος θα σήμαινε το τέλος. Για τους ίδιους. Για το πλήρωμά του. Για ολόκληρη την περιοχή.

Κάθε δευτερόλεπτο που περνούσε ήταν ένα παιχνίδι με το θάνατο. Οι εκρήξεις ακούγονταν σαν πολεμικά κανόνια. Τα πληρώματα υπό την καθοδήγηση του έμπειρου ΄Ελληνα πλοιάρχου εκεί — ψύχραιμοι απέναντι στο φόβο, γρήγοροι στη δράση. Ρυμουλκά, ψύξη, συνεχείς επιχειρήσεις κατάσβεσης. Ένας αγώνας ενάντια στο χρόνο, στη φωτιά, στην τύχη. Αυτή είναι η ιστορία ανθρώπων που στάθηκαν στο χείλος της απόλυτης καταστροφής — και αρνήθηκαν να το αφήσουν να τους καταπιεί. Μιλήσαμε στο περιθώριο του 1ου Συνεδρίου της Ελληνικής Ένωσης Πλοιοκτητών Ρυμουλκών, Ναυαγοσωστικών, Αντιρρυπαντικών και Πλοίων Υποστήριξης Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων (ΕΕΠΡΝΑΥΕ).

Άνθρωπος ευγενικός, χαμηλών τόνων μοιράστηκε μαζί μας τις εμπειρίες μία τιτάνιας επιχείρησης κατάσβεσης του φλεγόμενου δεξαμενόπλοιου «Sounio». 16 εστίες φωτιάς και 1,5 μήνας αγωνίας.

- Καπετάνιε, πείτε μας για την επιχείρηση. - «Η επιχείρηση αυτή ήταν από τις πιο δύσκολες που έχω ζήσει. Αντιμετωπίσαμε ένα φλεγόμενο τάνκερ, το "Sounio", που μετέφερε ένα εκατομμύριο βαρέλια πετρέλαιο. Ήταν, ουσιαστικά, μια ωρολογιακή βόμβα. Το πλοίο είχε χτυπηθεί από τους Χούθι, με εκρηκτικά, και είχε πιάσει φωτιά σε 16 διαφορετικά σημεία. Η εικόνα ήταν συγκλονιστική — φλόγες να υψώνονται δεκάδες μέτρα στον ουρανό, μαύροι καπνοί να καλύπτουν τον ορίζοντα.»

- Τι προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός;

Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε να φτάσουμε κοντά στο φλεγόμενο τάνκερ, να μπορέσουμε να το «πιάσουμε» και να το ρυμουλκήσουμε μακριά απ' την περιοχή των Χούθι για να είμαστε πιο ασφαλείς και εμείς και το πλοίο. Επιπλέον η θαλάσσια η περιοχή που βρισκόταν το δεξαμενόπλοιο ήταν κοντά σε κατοικημένα σημεία και σε περιβαλλοντικά ευαίσθητη ζώνη. Το πλησιάσαμε με δύο ρυμουλκά, συνοδευόμενοι από δύο πλοία υποστήριξης και συνοδεία πολεμικών πλοίων.

- Πόσα άτομα συμμετείχαν στην επιχείρηση;

Στην επιχείρηση όλοι μαζί ήμασταν πάνω από 50 άτομα.

- Πώς και δεν επεκτάθηκε η φωτιά στο φορτίο;

Λόγω της κατασκευής των δεξαμενόπλοιων το πετρέλαιο δεν παίρνει αμέσως φωτιά. Αλλά υπό τέτοιες συνθήκες υπήρχε συνεχής κίνδυνος γενικευμένης ανάφλεξης. Ένα λάθος, μία σπίθα τη λάθος στιγμή, θα οδηγούσε σε ολοκληρωτική καταστροφή. Εμείς εφαρμόσαμε πρωτόκολλα συνεχούς ψύξης — ψύχαμε διαρκώς το πλοίο με τα συστήματα που διαθέτουμε. Τα ρυμουλκά και τα πυροσβεστικά μέσα δούλευαν ασταμάτητα. Και φυσικά, λέω το αυτονόητο: χρειάστηκε και η βοήθεια του Θεού.»

- Η κατάσβεση πώς εξελίχθηκε;

«Η κατάσβεση δεν ήταν απλή υπόθεση. Ήταν ένας συνεχής αγώνας επί 1,5 μήνα. Δεκαέξι διαφορετικές εστίες φωτιάς έπρεπε να κατασβηστούν σταδιακά. Δεν μπορείς να επιτεθείς παντού ταυτόχρονα — κάθε επέμβαση γίνεται βάσει σχεδίου. Επιλέγεις από ποιο σημείο θα ξεκινήσεις, πώς θα το απομονώσεις, πώς θα προστατεύσεις το φορτίο. Κάθε ημέρα κάναμε συσκέψεις, σχεδιάζαμε και προχωρούσαμε βήμα-βήμα.»

- Έχετε ειδική εκπαίδευση για τέτοιες αποστολές;

«Ναι, είμαι ειδικά εκπαιδευμένος για επιχειρήσεις ρυμούλκησης και αντιμετώπισης κρίσεων στη θάλασσα. Από το 2008 υπηρετώ στα ρυμουλκά. Αυτή η δουλειά δεν συγχωρεί τον εφησυχασμό. Η εκπαίδευση είναι συνεχής, γιατί ποτέ δύο περιστατικά δεν είναι ίδια.»

- Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης υπήρξαν στιγμές αγωνίας;

«Φυσικά. Κάποια στιγμή ακούσαμε εκρήξεις από το τάνκερ. Βρισκόμασταν σε απόσταση αναπνοής. Τότε πραγματικά καταλαβαίνεις πόσο κοντά είσαι στην καταστροφή. Το μόνο που περνά από το μυαλό σου είναι να γυρίσουν πίσω όλοι μαζί σώοι. Οι σκέψεις για τα παιδιά μας, τις οικογένειές μας μάς έδιναν δύναμη, αλλά και βάραιναν την ευθύνη. Όμως, ξέραμε τι κάνουμε. Η εμπειρία και η ψυχραιμία είναι το κλειδί.»

- Τι σας έμεινε από όλη αυτή την εμπειρία;

«Αυτές οι στιγμές σε στιγματίζουν. Κάθε φορά που κοιτάω πίσω, νιώθω ευγνωμοσύνη που όλοι επιστρέψαμε ασφαλείς. Και νιώθω περήφανος που καταφέραμε να αποτρέψουμε μια τεράστια οικολογική καταστροφή. Η θάλασσα πάντα θα έχει κινδύνους. Αλλά εκείνοι που τη σέβονται και τη γνωρίζουν, μπορούν και τη δαμάζουν.»

- Οι αποστολές σας με το ρυμουλκό έχουν πάντα ρίσκο;

«Πάντα. Κάθε μας αποστολή σημαίνει ότι κάποιος βρίσκεται σε κίνδυνο: ένα πλοίο που βυθίζεται, φωτιές, πετρέλαια, ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο. Όλα γίνονται σε συνθήκες έντασης. Η δουλειά μας είναι να μπούμε στο πρόβλημα και να το λύσουμε.»

-Καπετάνιε, μιλήστε μας λίγο για εσάς. Πώς ξεκινήσατε;

« Η θάλασσα είναι στο αίμα μου. Ο πατέρας μου ήταν στο Λιμενικό, αρκετοί συγγενείς μου επίσης αλλά και στο εμπορικό ναυτικό. Ο ίδιος ήθελε να ακολουθήσω το Λιμενικό, αλλά εγώ ήθελα τη θάλασσα. Σπούδασα στην Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού στον Ασπρόπυργο. Άρχισα να ταξιδεύω με φορτηγά πλοία. Όταν αποφάσισα να κάνω οικογένεια, μπήκα στην ακτοπλοΐα. Κάποια στιγμή βρέθηκα στα ρυμουλκά. Πήγα να κάνω ένα και μόνο ταξίδι, ένα μπάρκο όπως λέμε και από τότε δεν τα άφησα ποτέ.»

- Τι σας έκανε να μείνετε στα ρυμουλκά;

Μ' αρέσει αυτή η δουλειά, μ' αρέσει να βοηθάω. Και γενικώς είναι το έργο τέτοιο που σου δίνει τη θέληση να κάνεις πράγματα.

- Περάσατε από την ποντοπόρο ναυτιλία και την επιβατηγό ναυτιλία. Ποια είναι η διαφορά με τα ρυμουλκά;

Η διαφορά είναι ότι τα ταξίδια μας με το ρυμουλκό είναι όλα σε κίνδυνο. Πάμε να λύσουμε ένα πρόβλημα να σώσουμε ζωές και περιουσίες. Έχει μια επικινδυνότητα που δεν έχουν τα άλλα πλοία. Ούτε τα γκαζάδικα, ούτε τα φορτηγά, ούτε τα επιβατικά, ούτε κανένα άλλο πλοίο. Ξέρουμε ότι η δουλειά μας, το ταξίδι μας θα είναι σε ένα σημείο που υπάρχει κίνδυνος.

H βράβευση

Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Βασίλης Κικίλιας βράβευσε τον πλοίαρχο Δημήτρη Φλουρή και στο πρόσωπό του το πλήρωμα του ναυαγοσωστικού «Αιγαίον Πέλαγος».

«Η σημερινή βράβευση εκ μέρους σας αποτελεί για μένα και το πλήρωμα του ναυαγοσωστικού πλοίου ΑΙΓΑΙΟΝ ΠΕΛΑΓΟΣ, μια ξεχωριστή και ιδιαίτερη τιμή.

Η διάσωση του δεξαμενόπλοιου ΣΟΥΝΙΟΝ στην Ερυθρά Θάλασσα συνιστά κορυφαία στιγμή στην πολυετή μου καριέρα ως Αξιωματικού του ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού» είπε ο καπετάνιος κατά την παραλαβή του βραβείου:

«Οι δυσκολίες και οι προκλήσεις της επιχείρησης ήταν πράγματι οριακές, ακόμη και για την ζωή όσων βρεθήκαμε στο πεδίο της επιχείρησης. Οι προσπάθειες που καταβλήθηκαν από όλους, μας γεμίζουν υπερηφάνεια, πολύ περισσότερο γιατί η επιχείρηση στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία, πράγμα το οποίο συντέλεσε στο να αποτρέψουμε μια από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές παγκοσμίως.

Καταφέραμε, πιστεύω, κάτι που μόνο η ναυτοσύνη των Ελλήνων ναυτικών μπορεί να κατορθώσει. Όμως, η επιτυχής έκβαση μιας επιχείρησης τέτοιου μεγέθους και τέτοιας επικινδυνότητας δεν έρχεται τυχαία. Προϋποθέτει αρμονική και πλήρως συντονισμένη δράση από όλους τους εμπλεκόμενους, σε στεριά και θάλασσα, και αυτή υπήρξε υποδειγματική» και κατέληξε λέγοντας:

«Συνιστά για μας μέγιστη τιμή που η Πολιτεία αναγνωρίζει την πράξη αυτή. Εμείς, ως ναυτικοί, δεν μπορούμε να σας υποσχεθούμε κάτι παραπάνω, παρά μόνο ότι όπου και να βρεθούμε και όσο μεγάλο είναι το ρίσκο που αντιμετωπίζουμε, θα πράξουμε το μέγιστο των ανθρώπινων δυνατοτήτων μας για να διαφυλάσσουμε πάντα την ανθρώπινη ζωή στην θάλασσα, να προστατεύουμε το θαλάσσιο περιβάλλον και, τελικά, να επιβεβαιώνουμε το μεγαλείο της Ελληνικής Ναυτιλίας και του Έλληνα Ναυτικού».

Το ιστορικό

Το ελληνόκτητο τάνκερ δέχτηκε την πρώτη επίθεση από τους Χούθι την 21η Αυγούστου του 2024, με το 25μελές πλήρωμά του (23 Φιλιππινέζοι και δύο Ρώσοι) να μεταφέρεται, την επομένη, από γαλλικό αντιτορπιλικό σε ασφαλές σημείο, στο Τζιμπουτί. Ομάδα των Χούθι τοποθέτησε εκρηκτικά τα οποία πυροδότησε ενώ το δεξαμενόπλοιο ήταν αγκυροβολημένο 72 ν.μ. δυτικά της Χοντάιντα της Υεμένης.

Τα δύο ρυμουλκά που συμμετείχαν στην επιχείρηση ήταν τα ελληνόκτητα «Aigaion Pelagos» που συνοδευόταν από το ρυμουλκό διάσωσης «Panormitis», με δυνατότητες πυρόσβεσης και ανάκτησης πετρελαιοκηλίδων. Στηναποστολή συμμετείχαν και τρία πολεμικά πλοία, εκ των οποίων το ένα είναι η φρεγάτα «Ψαρά», αλλά και ειδική ένοπλη ομάδα.

Από τις μετρήσεις που πραγματοποίησε το πλήρωμα του ρυμουλκού ναυαγοσωστικού πλοίου επί του καταστρώματος του τάνκερ είχε αναπτυχθεί θερμοκρασία που άγγιζε τους 400 βαθμούς Κελσίου. Η κατάσβεση των εστιών φωτιάς έγινε αφρό και νερό ενώ στη συνέχεια ακολούθησε η στεγανοποίηση των ανοιγμάτων που προκάλεσαν στο κύτος του πλοίου τα εκρηκτικά των Χούθι.

Επίσης, πραγματοποιήθηκε αδρανοποίηση στις δεξαμενές καυσίμων (Inert Gas System), ώστε το πετρέλαιο στη συνέχεια να μεταγγιστεί και να μεταφερθεί με ασφάλεια σε άλλο πλοίο όπως και έγινε. Η αδρανοποίηση έγινε, διότι για να ξεσπάσει μια πυρκαγιά και να διατηρηθεί θα πρέπει οπωσδήποτε να συνυπάρχουν ταυτόχρονα οξυγόνο, καύσιμο, κατάλληλη θερμοκρασία και η αλυσιδωτή αντίδραση. Αν ένα από αυτά τα στοιχεία απομακρυνθεί ή μειωθεί η αναλογία του, τότε η πιθανότητα εκρήξεως και πυρκαγιάς μειώνεται.