Βαμπίρ και ποπ ευαισθησία

Εκεί που ο Μπράιαν Ίνο κάνει μουσική για αεροδρόμια και ταινίες, η Έλα Ορλίνς κάνει ταινίες για... το αυτί. Έτσι τουλάχιστον περιγράφει η ίδια το μουσικό της στιλ, το οποίο θα παρουσιάσει – για πρώτη φορά στην Ελλάδα – στο πλαίσιο του 7ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου (16-21/7).

Η Ορλίνς θα προσφέρει δύο διαφορετικές παραστάσεις. Την Τρίτη 16 Ιουλίου, τη μέρα έναρξης του Φεστιβάλ, θα ντύσει με μια νέα, πρωτότυπη μουσική σύνθεση τη θρυλική ταινία τρόμου του Καρλ Τέοντορ Ντράγιερ «Βαμπίρ» (1932).

Δύο μέρες μετά, την Πέμπτη 18 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί το «Quarry Overload: Μια νύχτα κινηματογραφικού & ηχητικού υπερ-κορεσμού» σε ένα ταιριαστά ατμοσφαιρικό τοπίο: εκείνο του εγκαταλελειμμένου λατομείου “Μάνος Ελευθερίου”. Μαζί με την Ορλίνς, θα εμφανιστούν οι Γιώργος Ξυλούρης και Acte Vide  & Rainer Kohlberger (οπτικοακουστική περφόρμανς).

Η ταινία

Ο Καρλ Τέοντορ Ντράγιερ ήθελε να δημιουργήσει την αίσθηση μιας ονειροφαντασίας (waking dream) και να δείξει ότι «ο τρόμος δε βρίσκεται στα πράγματα γύρω μας, αλλά στο υποσυνείδητό μας». Το «Βαμπίρ» του (1932) αποτελεί ακριβώς αυτήν την αποτύπωση: ένας ατμοσφαιρικός εφιάλτης με εξαιρετικά πρωτοπόρα αφήγηση και τις – πραγματικές - πενήντα (και βάλε) αποχρώσεις του γκρι: οι σκιές πρωταγωνιστούν εδώ, και δημιουργούν μια τρομαχτική, και άκρως γοητευτική παραίσθηση.

Για την ιστορία, ένας ερευνητής αποκρυφιστικών υποθέσεων επισκέπτεται ένα χωριό, όπου ένας φόνος θα τον οδηγήσει σε μια νεαρή κοπέλα, η οποία είναι το τελευταίο θύμα των βρικολάκων της... γειτονιάς.

Η μουσικός

Γεννημένη στην Πολωνία, η Έλα Ορλίνς δημιουργεί ένα υποβλητικό μουσικό υβρίδιο που κινείται ανάμεσα στην ποπ, τη world και την underground μουσική, χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικά και οργανικά στοιχεία. Ενδεικτικά, οι Θέρστον Μουρ και Άντριου Γουέδερολ δηλώνουν θαυμαστές της.

Από το 2008, διάφορες δισκογραφικές ανά τον κόσμο έχουν κυκλοφορήσει τα σόλο άλμπουμ της, τις συλλογές και τα DJ σετ της, καθώς και τις συνεργασίες της με καλλιτέχνες όπως οι Dirty Beaches, U.S. Girls και The Pastels. Έχει συνθέσει μουσική για την τηλεόραση, τον κινηματογράφο και την όπερα.

Το ενδιαφέρον είναι πως πέρα από συναυλίες σε διάφορα φεστιβάλ ανά τον κόσμο, η Ορλίνς έχει παρουσιάσει τη δουλειά της και σε χώρους όπως η Tate Britain, η Μπιενάλε της Βενετίας και διάφορα άλλα μουσεία σύγχρονης τέχνης.

Από το 1997 έως το 2000, η Ορλίνς έζησε στη Σκωτία, ενώ από το 2011 είναι μόνιμη κάτοικος Γλασκώβης. Είναι υποψήφια διδάκτορας Μουσικής στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, όπου αναπτύσσει το θέμα «Οπτασία: Η γλώσσα του αρχαϊκού και του παρηκμασμένου στη σύγχρονη οπτικοακουστική εμπειρία».

Η μουσική

Τα παραπάνω υποδεικνύουν πως η Ορλίνς κινείται σε ένα ιδιαίτερο σταυροδρόμι ανάμεσα στην ποπ κουλτούρα, την πειραματική ευαισθησία και τις καλές τέχνες. Η μουσική της αποτελεί εμπειρία, γι’ αυτό και έχει κατεξοχήν νόημα να την απολαύσει κανείς ζωντανά.

Η Ορλίνς χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά και ακουστικά όργανα (όπως συνθεσάιζερ, κιθάρα, βιολί, πιάνο) προκειμένου να δημιουργήσει ιδιαίτερα ηχητικά κολάζ που αντλούν έμπνευση από την ποπ της δεκαετίας του ’50 και του ’60, τις ποικίλες εκφάνσεις της ηλεκτρονικής μουσικής, την πολωνική φολκ και τα σάουντρακ του Μπέρναρντ Χέρμαν για τις ταινίες του Άλφρεντ Χίτσκοκ.

Μελαγχολικές μελωδίες με παιδική διάθεση, μια βραχνή φωνή, ψίθυροι, παραμορφώσεις, cut-ups, εθιστικές λούπες: η μουσική της Ορλίνς γίνεται υπνωτιστική καθώς ανακαλύπτει τον ενθουσιασμό που προκύπτει μέσα από την επανάληψη. Η μνήμη συναντά τη φαντασία, και η χαρά προκύπτει από μικρές λεπτομέρειες.

Για το υπόλοιπο πρόγραμμα του 7ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου (16-21/7) δείτε εδώ: syrosfilmfestival.gr