Λάκης Λαζόπουλος: «Ο Σταύρος μου μοιάζει πιο χαζός κι από τον Γιωργάκη»

Από μικρός, δηλαδή απ’ όσο θυμάται τον εαυτό του, ο Λάκης Λαζόπουλος φαντάζεται εικόνες φευγαλέες και έντονες, σκηνές από έναν κόσμο φτιαγμένο από την ανεξάντλητη ροή των σκέψεων που τον έκαναν να μεταμορφώνει διαρκώς την πραγματικότητα που τον περιβάλλει. Ανάκατες σκηνές από παραμύθια, από συμβουλές του πατέρα του, πράγματα που τον πλήγωσαν, αλλά που τον έκαναν παθιασμένο, αγαπησιάρη, αμετανόητο, ορμητικό - ακόμη και ενοχλητικό σε όσους δεν αντέχουν το σθένος με τον οποίο διατυπώνει τις θέσεις του. Στοιχεία που θα φανούν και στο βιβλίο που έχει στα σκαριά. Μια μορφή βιογραφίας - για την ακρίβεια, όπως λέει ο ίδιος, ένα βιωματικό αφήγημα όπου στοιβάζει σαν σε μοντάζ διαφορετικά εσταντανέ της ζωής του. Παράλληλα, ο Λάκης γράφει σενάρια για το εξωτερικό, προετοιμάζει τα επόμενα επεισόδια για το «Αλ Τσαντίρι» και είναι έτοιμος να ανακοινώσει νέα θεατρικά πλάνα - που όντως θα εκπλήξουν πολλούς.

Με υποδέχεται αργά το βράδυ ανανεωμένος και ευδιάθετος στο υπέροχο διαμέρισμά του στο κέντρο της Αθήνας - ένα μοντέρνο λοφτ με μίνιμαλ αισθητική, χρώματα και υπέροχο φωτισμό, μαζί και μοναχικούς αγίους που μας παρακολουθούν μέσα από εικόνες. Του επισημαίνω ότι οι άγιοί του είναι μόνοι τους - δεν είναι μαζί με την Παναγία ή δεν απεικονίζουν τη σκηνή κάποιου θαύματος. «Για μένα έτσι πρέπει να είναι οι άγιοι, μόνοι τους, αυτοί που πιστεύουν σε κάτι αφοσιώνονται και συνομιλούν με αυτό που τους δίνει δύναμη τρομακτική και ανεπανάληπτη». Περίπου δηλαδή σαν και εκείνον, έναν άνθρωπο που μένει πιστός στην αγία τριάδα της ζωής του - την κόρη του, την τέχνη του και χίλιες φανταστικές εικόνες που είναι ερμητικά κλειστές στην άκρη του μυαλού του και ετοιμάζονται να αποκαλυφθούν σαν από θαύμα.

- Λάκη, σε βρίσκω ανανεωμένο ή μου φαίνεται; Υπάρχουν νέα σχέδια στα σκαριά ή όχι; Ναι, νομίζω πως βρίσκομαι στη φάση όπου ξεκαθαρίζω τις παλιές υποθέσεις και εκκρεμότητες - σαν η ψυχή και το μυαλό μου να πηγαίνουν κάπου αλλού και εγώ να προσπαθώ να προσδιορίσω το περιεχόμενό τους. Είναι αυτό το συναίσθημα που μοιάζει στην αρχή ακαθόριστο, αλλά είναι τόσο έντονο που δεν μπορείς να το αρνηθείς όταν έρχεται και σε βρίσκει: είναι αυτό που η ζωή σού ετοιμάζει βαλίτσα, τη βλέπεις δίπλα σου ότι είναι έτοιμη να σε συνοδέψει κάπου, αλλά δεν τολμάς και να ρωτήσεις, από φόβο μην ξεβολευτείς. Μόνο που κάποια στιγμή διαπιστώνεις ότι η βαλίτσα είναι ήδη φτιαγμένη, σου δίνεται έτοιμη στο χέρι. Σε αυτό το σημείο βρίσκομαι κι εγώ: με τη βαλίτσα στο χέρι αδημονώντας να δω το καινούριο.

- Το καλό είναι ότι δεν φοβάσαι τις εκπλήξεις που θα έχει η βαλίτσα... Οχι, δεν φοβάμαι. Ποτέ δεν φοβόμουν. Εχω μάθει ευτυχώς να είμαι υπομονετικός και να περιμένω την κατάλληλη στιγμή, γιατί ξέρω ότι οι χρόνοι δεν παραβιάζονται, ακολουθούν απλώς τη ροή των πραγμάτων.

- Ωστόσο, τα γεγονότα γύρω σου τρέχουν με τρομερούς ρυθμούς. Και μαζί με αυτά τρέχουν και οι πολιτικές εξελίξεις. Φέτος στο «Αλ Τσαντίρι» δείχνεις ακόμα πιο κοντά σε αυτές και ακόμη πιο καυστικός από παλιότερα ή κάνω λάθος;  Ανάλογα με το πώς είναι τα πράγματα, έτσι διαμορφώνεται και η σάτιρα, αφού ακολουθεί μια αντίστοιχη πορεία. Υπάρχουν περίοδοι που μπορείς να είσαι έντονα σατιρικός και έντονα καυστικός, άλλες πιο ειρωνικός ή πιο χαρισματικός μόνο και μόνο επειδή βλέπεις να γεννιέται κάτι καινούριο και δεν θες να πας κόντρα στην ελπίδα του κόσμου. Αλλά σίγουρα δεν αρκεί μόνο να γελάς ή να είσαι υποτονικός. Εφτασε επομένως η ώρα που κλήθηκα να πάρω μια απόφαση για το κατά πόσο πρέπει να μπω πιο ενεργά και παρεμβατικά στη διαδικασία ή να κάθομαι και να χασκογελάω κάνοντας τον ανήξερο. Κατάλαβα, λοιπόν, ότι πρέπει να υποστώ κι εγώ το τίμημα και τη ζημία που υφίσταται ο καθένας σε μια εποχή διάχυτης θλίψης και στεναχώριας και να μην αρκεστώ στη στιγμιαία ευχαρίστηση. Από τη στιγμή που φτάσαμε στο τέλος της Μεταπολίτευσης και βλέπουμε τα κουρέλια να κυβερνάνε ακόμη, δεν μπορούσα να μείνω ουδέτερος.

- Νιώθεις ότι δεν υπάρχει καπετάνιος στο καράβι;  Δεν υπάρχει τίποτα. Ολοι έχουν εγκαταλείψει τις θέσεις τους και τρέχουν να δουν πώς θα διασωθούν ή πώς θα παραμείνουν στην εξουσία. Δεν βλέπεις τι γίνεται με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας; Δεν ξέρω αν έχω ξαναδεί βασιλικότερη συμπεριφορά σε έναν άκρως δημοκρατικό θεσμό. Εχω την αίσθηση ότι ο Πρόεδρος κάθεται μέσα στο παλάτι του και βγαίνει κάθε τρεις μήνες για να μας πει ότι υπάρχουν και φτωχοί άνθρωποι. Θυμίζει Μαρία Αντουανέτα που κάποια στιγμή ενημερώνεται και λέει «δώστε παντεσπάνι στον λαό και κάντε και κάτι, αν μπορείτε».

- Μήπως γι’ αυτό τα έχεις βάλει τόσο έντονα όχι μόνο με τους πολιτικούς, αλλά και με τους δημοσιογράφους; Σε είδα πρόσφατα σε εκδήλωση με ένταση να υποστηρίζεις πόσο εύκολα κατασκευάζονται σήμερα οι ειδήσεις. Είναι ενδεικτική η προτεραιότητα που δίνουν σε κάποιες ειδήσεις - αυτή από μόνη της σε κάνει να υποπτεύεσαι πολλά. Στην εκδήλωση μίλησα για τον νόμο που ψηφίστηκε σχετικά με την οικειοθελή έκτακτη εισφορά για τους εφοπλιστές, κάτι που πέρασε στα ψιλά ενώ προβλήθηκε υπέρ το δέον η υπόθεση της γιάφκας. Είμαι σίγουρος ότι όλες αυτές οι υποθέσεις περί τρομοκρατίας μένουν χρόνια στο συρτάρι και βγαίνουν ξαφνικά, όπως και αυτοί οι ύποπτοι που τους παρακολουθούν χρόνια και ξαφνικά συλλαμβάνονται με μια αρμαθιά από κλειδιά. Και όλη η κουβέντα περιστρέφεται γύρω από το ποια κλειδιά ακριβώς ταιριάζανε στην κλειδαριά της γιάφκας -λες κι αυτό είναι που βασανίζει τον κόσμο- και γιατί αρνήθηκε να φωτογραφηθεί ο αναρχικός, σάμπως να ήρθε η Λίμποβιτς να τον φωτογραφήσει και εκείνος αρνήθηκε. Τέτοια πράγματα! Ενώ είναι εύλογο ότι ο αναρχικός που σέβεται στοιχειωδώς τον εαυτό του θα αρνηθεί να φωτογραφηθεί - άσε που στην Αστυνομία βγάζουν τις χειρότερες φωτογραφίες. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στη φωτογραφία της αστυνομικής του ταυτότητας. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η κοινωνία δεν κινδυνεύει από τον αναρχικό, αλλά από τους συγκεκριμένους ανθρώπους του συστήματος.

- Πόσο όμως αναμετράται με όλους αυτούς η Αριστερά; Πιστεύεις ότι είναι έτοιμη να αναλάβει ευθύνη απέναντι στην εξουσία; Η Αριστερά είναι υποχρεωμένη να αναλάβει ευθύνη - της αρέσει δεν της αρέσει. Διότι το σκηνικό πρέπει να καθαρίσει επιτέλους και μάλιστα το γρηγορότερο - και να βάλει επειγόντως σκούπα γιατί το πάτωμα δεν είναι μόνο βρώμικο, αλλά και σάπιο. Μόνο που, εκτός από το σκηνικό, θα πρέπει να καθαρίσει και απ’ αυτούς που μπήκαν από τα παλιά δωμάτια, δηλαδή αν είναι να πάρει τα παλιά ευτελή υλικά για να χτίσει νέους χώρους, το οικοδόμημα θα καταρρεύσει. Ο κόσμος είναι έτοιμος για το καινούριο που δεν είναι πουλημένο και σε αυτό είμαι απόλυτα ξεκάθαρος.

- Θεωρείς όμως ότι είναι έτοιμοι να το κάνουν ή μιλάμε απλώς για καλές προθέσεις; Δεν νομίζω ότι είμαστε σε σημείο που δεν μπορούμε να βρούμε ανθρώπους για να διαδεχτούν τον Βορίδη, τον Γεωργιάδη ή τον Γιακουμάτο. Προς Θεού. Σίγουρα, αν τα πράγματα ήταν λιγότερο δραματικά και όχι τόσο αδιέξοδα, θα γελούσαμε με τον Γεωργιάδη, που δεν υπάρχει εκπομπή στην οποία να μην εμφανίζεται. Τον βλέπεις παντού - σε λίγο φοβάμαι ότι θα το γυρίσω στο DISCOVERY και θα τον δω να μιλάει για τον Κουστό ή θα ψάχνει και θα διαφωνεί για τα κοράλλια, ενώ θα μιλάει και για τη ζωή της κάμπιας. Σε μια άλλη εποχή, η σάτιρα θα γελούσε με όλα αυτά, σήμερα όμως δεν μπορείς να γελάσεις γιατί ξέρεις ότι όλοι αυτοί είναι που κρατάνε το τιμόνι ή μάλλον ότι κάποιο βλαμμένο στην τελευταία θέση του λεωφορείου αρπάζει ξαφνικά το τιμόνι και αρχίζει να οδηγεί και σου κόβεται το αίμα. Είναι σαν σκηνή από ταινία.

- Για τη Χρυσή Αυγή τι νομίζεις; Παραμένει επικίνδυνη όσο παλιά; Πιστεύω ότι η Χρυσή Αυγή είναι ένα παράρτημα-κατασκεύασμα του συστήματος, όπως και ο Σταύρος Θεοδωράκης. Πιο εγκάθετοι πεθαίνεις. Κατ’ ουσίαν, η Χρυσή Αυγή δημιουργήθηκε ως αντίβαρο στο κύμα των Αγανακτισμένων, ακριβώς επειδή θέλανε να ξεμπερδεύουν γρήγορα με την άνοδο της Αριστεράς. Φρόντιζαν επομένως στα πλάνα τους να δείχνουν περισσότερους ακροδεξιούς στήνοντας διάφορες ομάδες που πήγαιναν εκεί σε συνεννόηση με τα κανάλια, υποστηρίζοντας πως είναι εθνικιστές που απωθούν τους αριστερούς, γιατί υποτίθεται ότι αυτό ήθελε ο κόσμος. Και ότι ουσιαστικά οι τελευταίοι και οι αναρχικοί φταίνε για τις ταραχές που δημιουργήθηκαν, όπως και για τη Marfin - μόνο που αυτοί δεν βρέθηκαν ποτέ, όπως δεν βρέθηκαν και εκείνοι που σκότωσαν τους ακροδεξιούς μετά τη δολοφονία του Φύσσα. Δυστυχώς, όμως, όλοι αυτοί που μετεξελίχθηκαν από ακροδεξιοί σε Χρυσαυγίτες σηκώθηκαν από τα γυμναστήρια και απέκτησαν εξουσία, με αποτέλεσμα να αρχίσει το σώμα να κουμαντάρει και να κάνει ό,τι θέλει. Είναι αυτό που λέμε «νους ακροδεξιός, σώμα ανεξέλεγκτο». Αυτούς βέβαια τους έβλεπαν τόσο καιρό οι «ευγενείς» δημοσιογράφοι και τους καλούσαν στις εκπομπές τους.

- Αλήθεια, ποια είναι η γνώμη σου για όλους αυτούς τους «μετριοπαθείς» αλλά ουσιαστικά απολίτικους που είναι τελευταία της μόδας;  Είναι το χειρότερο είδος - αυτό χωρίς ταυτότητα. Είναι αυτοί που βγαίνουν και μιλάνε ακατάσχετα γύρω από τραπέζια και υποτίθεται πως ξέρουν τόσο πολλά πράγματα, ενώ είναι εμφανές ότι απλώς προσπαθούν να υπάρξουν. Είναι οι λεγόμενοι «υπαρξάκηδες». Λένε «ξέρεις, χρυσή μου, πόσο καταπληκτικό είναι αυτό το βιβλίο που διάβασα πρόσφατα» και είναι τόσο alternative που σου κόβεται το αίμα. Ειλικρινά, δεν υπάρχει λέξη που να προκαλεί περισσότερο γέλιο από το alternative. Είναι αυτοί που ψηφίζουν Σταύρο και τον κυνηγάνε από γκρεμό σε γκρεμό ψάχνοντας κάτω από ποια οξιά θα οργανώσει το συνέδριο, σε ποια αρκούδα θα μιλήσει και τρέχουν οι αρκούδες πανικόβλητες μήπως τις ανακαλύψει ο Σταύρος Θεοδωράκης και τους δείξει την αγάπη του για το δάσος.



- Αυτό με το σακίδιο, αλήθεια, πώς το βλέπεις; Εκπροσωπεί ακριβώς αυτό τον τύπο που σου έλεγα - του εναλλακτικού κουλτουριάρη που κατά βάθος είναι πολύ απλός, ρε παιδί μου. Είναι αυτό το «νέο», το «τρέντι» και το «low profile», που ενώ έχει τόσα χρήματα πάει με σακίδιο στη δουλειά του και το νέο του υπόδημα που χαράζει καινούρια τάση στην υπερ-αστική τάξη όπως την ονομάζω. Ολοι αυτοί της Μυκόνου έχουν πάρει τα σακίδια και τρέχουν σε εναλλακτικές καταστάσεις, ανεβαίνουν σε βουνά και γκρεμοτσακίζονται, πέφτουν σε χαράδρες, διαβάζουν φιλοσοφία και από το πολύ μπίρι-μπίρι και την ψευδοκουλτούρα στο τέλος σταματάνε να σκέφτονται και τα στοιχειώδη. Δεν θέλω να τον προσβάλω, αλλά ο Σταύρος Θεοδωράκης μού μοιάζει πιο χαζός ακόμη κι από τον Γιωργάκη - και αυτή είναι η ύψιστη προσβολή που μπορώ να σκεφτώ για άνθρωπο.

- Τι έχεις να πεις για όλους αυτούς που σε χαρακτηρίζουν «λαϊκιστή»... Καλύτερα να με λένε λαϊκιστή παρά κυβερνητιστή. Πάντα οι γνωστοί δημοσιογράφοι βρίσκουν έναν τρόπο να σε λασπώσουν όταν μπορούν. Αλλά τι θα μου κάνουν; Τους έχει κανείς σε εκτίμηση; Για να λάβεις σοβαρά υπόψη τον χαρακτηρισμό «λαϊκιστής», πρέπει να έχεις σε υπόληψη τον δημοσιογράφο που σ’ το καταλογίζει. Αν κάποτε ο κόσμος τούς πίστευε, σήμερα δεν τους ακούει κανείς, αφού μοιάζουν με αυτούς με τις κουκούλες που τις έβγαλαν και έμειναν με τεντωμένο το δάχτυλο. Αλλά σε βλέπω, καημένε, τι νομίζεις; Ξέρω τι είσαι και τι κάνεις. Τι θα μου πει εμένα ο Πρετεντέρης; Οτι είμαι λαϊκιστής; Τιμή μου και χαρά μου και αξίωμά μου. Καλύτερα από το να γίνω εντεταλμένος του συστήματος για 5 και 10 ευρώ και να μεταφέρω έτοιμες απόψεις τη στιγμή που η κοινωνία πρέπει να προχωρήσει και να πάει παραπέρα. Δεν θα το κάνω ποτέ.

- Την εξουσία όμως μπορείς να την αναλάβεις; Πολλοί είναι αυτοί που λένε «ένας Λάκης σάς χρειάζεται». Αν μέσα μου ένιωθα ότι διαθέτω αυτές τις ικανότητες, σίγουρα θα το είχα κάνει. Για να μην το έχω κάνει όμως μέχρι τώρα, σημαίνει απλώς ότι νιώθω δυνατός σε αυτό που κάνω, δηλαδή στην τέχνη μου. Δεν θέλω να με παρασύρουν οι σειρήνες και να κατέβω στην πολιτική πριν από την ώρα μου. Δηλαδή μπορεί κάποιος στην ανάγκη να φωνάζει τον άλλο να αναλάβει, αλλά θα το κάνει όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή. Από την άλλη, μπορείς σε αυτή την περίπτωση να δείξεις ποιος νομίζεις ότι είναι ικανός να βοηθήσει. Η απόφαση μετριέται με τη στιγμή - αποφάσεις ωστόσο παίρνω για την ώρα μόνο σε ό,τι αφορά την τέχνη μου.

- Και όλη αυτή η φιλολογία ότι θα πολιτευτείς με τον ΣΥΡΙΖΑ; Σέβομαι οποιαδήποτε πρόταση προέρχεται από τον προοδευτικό άξονα, αλλά δεν αρκεί αυτό. Εγώ δεν θα εμπλακώ κάπου για να κάνω ιδεολογική κουβέντα, αλλά επειδή έχω σαφή πράγματα στο κεφάλι μου. Παράλληλα όμως σέβομαι τη διαδικασία του άλλου. Και στηρίζω τον ΣΥΡΙΖΑ στον βαθμό που πιστεύω ότι προς τα εκεί δείχνει η έξοδος κινδύνου. Οπως συμβαίνει με τον κινηματογράφο που έχει πάρει φωτιά και ξέρεις ότι δεν υπάρχει άλλη πόρτα.

- Η ευθύνη του κόσμου, όμως, δεν σε φοβίζει; Είναι πολλοί αυτοί που νομίζουν ότι μιλάς με τη δική τους φωνή... Οχι, δεν με τρομάζει, με την έννοια ότι ξέρω ότι θα σεβαστώ τη σκέψη τους, δεν θα πάρω παραπάνω θάρρος, ότι μετράω τα βήματά μου. Δεν λειτουργεί ποτέ το κεφάλι μου χωρίς στρατηγική - ό,τι λέω το λέω με σύνταξη ψυχής, καρδιάς, νου και στιγμής. Ξέρω σε ποιο δωμάτιο της ιστορίας βρίσκομαι κάθε φορά. Η ζωή μου τα ’φερε, εγώ τα έφερα, δεν ξέρω, αλλά η τέχνη μου κάποια στιγμή συμπορεύτηκε με αυτό που έβλεπε η κοινωνία ολόκληρη. Βρεθήκαμε μαζί στο ίδιο λεωφορείο. Και εκεί κατάλαβα ότι έπρεπε να τους διασκεδάσω ως το τέλος της διαδρομής, ενώ παράλληλα έπρεπε να τους πω τα πράγματα όπως είναι. Είναι σαν τη χελώνα: νιώθεις ότι φέρνεις μαζί το σπίτι σου και όσο κουραστικό και αν είναι, δεν μπορείς να το αφήσεις πίσω και να τρέξεις μόνος σου. Ποιο το όφελος; Εγώ ξέρω ότι πρέπει να κουβαλάω πάντα μαζί αυτό το σπίτι και ότι αυτό είναι η ίδια η κοινωνία. Δεν πάμε χώρια, αλλά μαζί.