Συλλογικό (πολιτικό) ασυνείδητο...
stefanadis-hrist

Χρ. Ι. Στεφανάδης

Συλλογικό (πολιτικό) ασυνείδητο...

Ο Καρλ Γιούνγκ, ήταν ένας από τους σημαντικότερους ερευνητές της ανθρώπινης ψυχής του 20ου αιώνα. Εισήγαγε την έννοια του «συλλογικού ασυνειδήτου», σε μια εποχή που οι απόψεις του Σίγκμουντ Φρόυντ, που ήταν και δάσκαλος και στενός του συνεργάτης, ήταν εντελώς διαφορετικές σχετικά με τη δομή του ασυνειδήτου

Αυτός ήταν ο λόγος που υπήρξε και ρήξη των σχέσεων των δύο αυτών μεγάλων ψυχιάτρων.

Ο Γιούνγκ, όρισε το συλλογικό ασυνείδητο του ανθρώπου, σαν μια περιοχή της ψυχής που είναι πολύ αρχαιότερη από τις προσωπικές εμπειρίες και τα βιώματα των ανθρωπίνων όντων.

Πίστευε ότι σε αυτή την περιοχή υπάρχουν ορισμένα «αρχέτυπα σχέδια» που είναι κοινά για όλους τους ανθρώπους και αυτή περιέχει μνήμες από πολύ παλαιότερες εμπειρίες του ανθρώπινου είδους. Δηλαδή, με απλά λόγια το συλλογικό ασυνείδητο είναι σαν μια «βάση» δεδομένων ενός σκληρού δίσκου ηλεκτρονικού υπολογιστή που χρειάστηκε χιλιάδες χρόνια για να οργανωθεί, να συμπληρωθεί και συνοδεύει κάθε ανθρώπινο ον.
Σε αυτή τη «βάση» βρίσκονται στοιχεία που επηρεάζουν τις εκδηλώσεις των ανθρώπων. Αυτή η πανάρχαιά περιοχή της ψυχής κατά τον Γιούνγκ, περιλαμβάνει όλη την εξέλιξη της πνευματικής μας κληρονομιάς, η οποία και κληρονομείται.

Όπως προαναφέραμε, οι απόψεις αυτές του Γιούνγκ θεωρήθηκαν εξαιρετικά αιρετικές και ρηξικέλευθες όταν διατυπώθηκαν και για αυτό το λόγο αποδοκιμάστηκαν από πολλούς έγκριτους επιστήμονες της εποχής.

Σήμερα, όμως, με την τεράστια εξέλιξη της ψυχοβιολογίας και της γενετικής, σε μια εποχή που η επιστήμη με γρήγορους ρυθμούς αποκρυπτογραφεί το γενετικό υλικό και τους γονιδιακούς τόπους των ανθρωπίνων κυττάρων, ενδεχομένως οι απόψεις του Καρλ Γιούνγκ για το συλλογικό ασυνείδητο που «φωλιάζει» σε σκοτεινές περιοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου ίσως να επιβεβαιωθούν.

Κλείσιμο
Με αυτό το σκεπτικό και με αυτή την προϋπόθεση είναι πιθανόν ενέργειες ενός σύγχρονου ανθρώπου να επηρεάζονται ή ακόμη και να καθορίζονται, σε ορισμένες περιπτώσεις, από αυτό το συλλογικό ασυνείδητο.

….Τι σχέση έχουν αυτά όλα με την πολιτική; Εάν πράγματι λειτουργεί το συλλογικό ασυνείδητο και για τους πολιτικούς, ενδεχόμενα να μπορεί κάποιος να ερμηνεύσει συμπεριφορές και δράσεις πολιτικών σε διεθνές αλλά και ελληνικό επίπεδο.

Για παράδειγμα, μελετώντας την παγκόσμια ιστορία διακρίνει κανείς κορυφαίους πολιτικούς ηγέτες, οι οποίοι άφησαν ισχυρό θετικό αποτύπωμα στην ιστορία. Αγωνίστηκαν για τη δημοκρατία, για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την ανάπτυξη και για την ευημερία των λαών τους.
Επίσης, πολύ από αυτούς αγωνίστηκαν με πάθος ενάντια σε καταπιεστικά, δικτατορικά καθεστώτα, ακόμη και φασιστικά, τα οποία απείλησαν τον πολιτιστικό κεκτημένο της ανθρωπότητας.

Επίσης, σε διεθνές επίπεδο μπορούμε να επισημάνουμε πολιτικούς οι οποίοι με τις ενέργειες και τις φράσεις τους άφησαν πολύ αρνητικό αποτύπωμα στην παγκόσμια ιστορία. Στάθηκαν απέναντι στη δημοκρατία, στα συμφέροντα του λαού, στην κοινωνική ανάπτυξη, την κοινωνική δικαιοσύνη και την κοινωνική ευημερία. Ορισμένοι μάλιστα από αυτούς, με τη χρήση των όπλων, προσπάθησαν να επιβάλουν φασιστικές ιδέες και να τις εξαγάγουν πέραν της χώρας τους και στον υπόλοιπο πλανήτη.

Τέλος, μπορεί να επισημάνουμε «ηγέτες» οι οποίοι δεν άφησαν κανένα αποτύπωμα στην πορεία τους, διακρίθηκαν για ατολμία, απραξία και αναποτελεσματικότητα.

Εάν δεχτούμε τις απόψεις του Γιούνγκ, ενδεχομένως, εκτός από τα προσωπικά βιώματα, τις ικανότητες ( επίκτητες και κληρονομικές) ενός πολιτικού ηγέτη ή γενικότερα ενός πολιτικού, το συλλογικό ασυνείδητο με τις αρχέγονες μνήμες που έρχονται από πολύ μακριά από το παρελθόν, να παίζουν κάποιο ρόλο, μικρό ή μεγάλο, στη συμπεριφορά και την απόδοση τους. Για παράδειγμα, το συλλογικό ασυνείδητο και τα αρχέτυπα του για τον στρατηγό Ντε Γκολ πιθανόν να είχαν αναφορά στο μεγάλο Ναπολέοντα!...
Ή του Ουίνστον Τσώρτσιλ από το Ναύαρχο Οράτιο Νέλσονα!...

Όσον αναφορά τώρα την ελληνική πραγματικότητα. Εμπνευσμένοι πολιτικοί ηγέτες έχουν αφήσει ισχυρό θετικό αποτύπωμα κατά τη διέλευση τους από την πολιτική ζωή της χώρας μας. Παραδείγματος χάριν, ο Ελευθέριος Βενιζέλος που με τη πολιτική του κατάφερε να μεγαλώσει την Ελλάδα με κύριο όπλο τη διπλωματία και τον ιδιοφυή χειρισμό, της τότε γεωπολιτικής κατάστασης.

Άλλο παράδειγμα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής που με μοναδικό όπλο τη διπλωματία κατάφερε την είσοδο της σχετικά ανυπόληπτης τότε χώρας μας, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να την καταστήσει ισότιμο «παίκτη» στο δυτικό κόσμο.

Υπάρχουν και αρκετοί άλλοι εμπνευσμένοι ηγέτες που λάμπρυναν με την παρουσία τους την πολική ζωή του τόπου μας. Αλλά βέβαια, υπάρχουν και άλλοι που δε θέλω να τους κατονομάσω, αλλά που είναι γνωστοί!..., που η παρουσία τους στο πολιτικό σκηνικό ήταν από αρνητική έως καταστροφική.

Το ερώτημα είναι, όσο αναφορά την ελληνική πολιτική ζωή, μήπως το Ελληνικό «συλλογικό ασυνείδητο» το οποίο έρχεται από το πολύ μακρινό παρελθόν, επέδρασσε στις συμπεριφορές και την απόδοση των Ελλήνων πολιτικών;
Δηλαδή, οι αρχέγονες καταγραφές στον εγκέφαλο από την αρχαία Ελλάδα, την εξέλιξη της Δημοκρατίας, τους Ελληνό- Περσικούς πολέμους, την αθάνατη Ελληνική φιλοσοφική σκέψη, το Βυζάντιο, τα χρόνια της δουλείας, την Ελληνική επανάσταση, τους βαλκανικούς πολέμους, τη δικτατορία….

Εάν αυτό συμβαίνει, μπορεί κανείς να ερμηνεύσει, εν μέρει τουλάχιστον, δράσεις, συμπεριφορές και αποτελεσματικότητα διαχρονικά πολλών Ελλήνων πολιτικών.

….Πολύ πρόσφατα, στη συζήτηση για την πρόταση δυσπιστίας στη Βουλή των Ελλήνων, με αυτή τη ρηξικέλευθη ψυχοβιολογική προσέγγιση του «συλλογικού ασυνείδητου» του Κάρλ Γιούνγκ, θα μπορούσε κανείς να ερμηνεύσει πολιτικές συμπεριφορές.
Υπήρχε στη Βουλή και «άρωμα» Ιωάννη Καποδίστρια αλλά και «άρωμα» Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη….

Ενδεχόμενα, αν δεχθούμε την άποψη του Γιούνγκ για το «συλλογικό ασυνείδητο», στο μέλλον ίσως η επιστήμη καταφέρει να σβήνει από το «σκληρό του δίσκο» των πολιτικών, περιοχές που αποτυπώνουν παρακμιακές ιστορικές περιόδους και πρόσωπα.
Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει τους πολιτικούς να δρουν για το καλό του λαού και της πατρίδας!
Όνειρα χειμωνιάτικης νυκτός;
Ίσως….

*Ο Χριστόδουλος Στεφανάδης είναι Καθηγητής Καρδιολογίας
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ