Νίκος Φελέκης

Η Έφη Αχτσιόγλου -παρότι άλλαξε κι αυτή θρήσκευμα και από «κόκκινη» έγινε «πρασινοκόκκινη» κι από την αριστερά μετακόμισε στην κεντροαριστερά- λογικά θα μείνει πολύ περισσότερο …βασίλισσα της Κουμουνδούρου. Σίγουρα μέχρι τις ευρωεκλογές. Ακόμη κι αν δεν καταφέρει να βγάλει τον ΣΥΡΙΖΑ από τον …αναπνευστήρα οι σύντροφοί της δύσκολα θα της ζητήσουν να τους αφήσει. Εκτός και αν το ΠΑΣΟΚ μπορέσει να πετύχει το στόχο του, να είναι αυτό δεύτερο κόμμα και η Κουμουνδούρου συνεχίσει τον εκλογικό κατήφορο. Στην περίπτωση αυτή «ο Θεός δεν την έστειλε για να μείνει», αλλά για να μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να δώσει την τελευταία μάχη, αυτή των ευρωεκλογών, ενωμένος και μετά βλέπουμε.Αν το εκλογικό αποτέλεσμα είναι ανάλογα δυσμενές με το πιθανολογούμενο των αυτοδιοικητικών στις εξελίξεις που θα επισυμβούν στον ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να περιλάβουμε τις ρευστοποιήσεις ακόμη και τη διάσπαση.

Αναφερόμαστε στην Έφη Αχτσιόγλου και όχι στον Νίκο Παππά, τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον Στέφανο Τζουμάκα, που επίσης θα διεκδικήσουν την ηγεσία της Κουμουνδούρου, επειδή όλοι (στοιχηματικές εταιρείες, δημοσκόποι, αναλυτές, Μέσα Ενημέρωσης, μεγαλοεπιχειρηματίες, «γκρι κοστούμια» της εξουσίας, κομματικά επιτελεία) υποστηρίζουν ότι «το κορίτσι από το Κιλκίς» θα είναι η διάδοχος του Αλέξη Τσίπρα. Βέβαια, όταν οι θνητοί κάνουν σχέδια οι θεοί γελάνε. Στις περίπου 60 ημέρες που απομένουν μέχρι την εκλογή αρχηγού μπορεί να συμβούν «τα πάντα όλα», που έλεγε και ο Αλέφαντος.

Μπορεί να έχουμε και άλλες υποψηφιότητες. Σύμφωνα με το καταστατικό του κόμματος η καταληκτική ημερομηνία υποβολής υποψηφιοτήτων δεν είναι η Κεντρική Επιτροπή, που συνήλθε το Σαββατοκύριακο, αλλά το συνέδριο, το οποίο, εκτός δραματικού απροόπτου, θα γίνει στις αρχές Σεπτεμβρίου. Όπως βεβαίως μπορεί να έχουμε και αποχωρήσεις. Κάποιος που σήμερα δηλώνει υποψήφιος μπορεί στην καλοκαιρινή ξαπλώστρα να το ξανασκεφτεί και στο συνέδριο να δηλώσει ότι εξέλιπε το ενδιαφέρον του για τη θέση και τάσσεται υπέρ κάποιου/ας εκ των υπολοίπων δελφίνων. Μπορεί.

Όλα μπορούν να συμβούν στον ΣΥΡΙΖΑ. Ειδικά στη μετά Τσίπρα εποχή. Το μόνο που δεν μπορεί να συμβεί είναι να επιστρέψει ο Τσίπρας. Ούτε και να εκδηλωθεί ανοιχτά υπέρ κάποιας υποψηφιότητας. Συνομιλεί με συντρόφους του, κάποιους τους συναντά και κατ’ ίδιαν σε «ουδέτερο έδαφος», εκτός Κουμουνδούρου, κατά προτίμηση στο γραφείο του διευθυντού του Μιχάλη Καλογήρου. Λέει τη γνώμη του, συμβουλεύει, αλλά μέχρι εκεί. Πάντως, όταν η Έφη, ο Νίκος, ο Ευκλείδης, ο Στέφανος θα …τηγανίζονται τον Αύγουστο από τον καύσωνα, ο Αλέξης θα βρίσκεται στις ΗΠΑ. Όχι δεν πάει να γραφτεί για εξάμηνη εκπαίδευση στο Χάρβαρντ, αλλά για να κάνει πραγματικότητα το όνειρο της ζωής του. Να διασχίσει coast to coast την Αμερική. Από τη Νέα Υόρκη στο Λος Άντζελες με αυτοκίνητο.

Ως νέος θα το έκανε μόνο με την σύντροφό του Μπέτυ, τώρα θα είναι μαζί και τα παιδιά τους, ο Ερνέστος και ο Φοίβος. Βέβαια, τα νεανικά όνειρα αλλάζουν και με την πάροδο του χρόνου γίνονται συμβατικά. Όχι road trip, αλλά επισκέψεις σε μουσεία, αξιοθέατα και σε 2-3 πόλεις μόνο. Τι τελικά θα κάνει η οικογένεια Τσίπρα δεν το έχει αποφασίσει ή δεν θέλει να το πει. Αν δηλαδή θα ταξιδεύουν οδικώς για 3-4 εβδομάδες, γνωρίζοντας το Κεντάκι, το Σαν Αντόνιο και το Λας Βέγκας ή θα εντρυφήσουν στην τέχνη στο ΜΟΜΑ και τη δεύτερη βδομάδα πάνε νοτιότερα για βουτιά στο Μαϊάμι. Το σίγουρο είναι ότι όταν οι δελφίνοι του θα ψαρεύουν ψήφους στο Χαλάνδρι, το Αγρίνιο, την Κέρκυρα και τους Μελισσουργούς Άρτης ο Αλέξης θα απολαμβάνει τα μπλε καβούρια στη Fiola Mare στην Τζωρτζτάουν και τον καπνιστό σολομό στο Grand Central Oyster Bar, στους 42 δρόμους της Νέας Υόρκης.

Αφού επιστρέψει από τις ΗΠΑ ο Αλέξης θα περάσει και από το διαρκές συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ για να κάνει την τελευταία του ομιλία ως πρόεδρος του κόμματος και φυσικά να αποθεωθεί. Μετά από περίπου δέκα ημέρες όταν θα εκλεγεί η/ο διάδοχός του ίσως επισκεφθεί και την Κουμουνδούρου για να της/του παραδώσει τα κλειδιά. Όχι τελετή παράδοσης παραλαβής δεν προβλέπεται, αλλά η εικόνα εναγκαλισμού των δύο αρχηγών, του απερχόμενου και της/του νέας/του, συμβολικά είναι ισχυρή και στον ΣΥΡΙΖΑ αρέσκονται στους συμβολισμούς. Δείτε για παράδειγμα τι έγινε με τις υποψηφιότητες. Η Έφη διάλεξε το Ωδείο Αθηνών, στη Ρηγίλλης, για να την ανακοινώσει. Ο Ευκλείδης το έκανε στου Ψυρρή, στο Impact Hub. Ο Νίκος και ο Στέφανος στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, που έγινε στην πλατεία Καραϊσκάκη στο ξενοδοχείο Wyndham.

Η πρώτη διάλεξε την κουλτούρα, ο δεύτερος την μοντέρνα επιχειρηματικότητα και οι άλλοι δύο το κόμμα. Η πρώτη μια αστική περιοχή, ο δεύτερος μια νεανική γειτονιά, ο τρίτος και ο τέταρτος μια λαϊκή και υποβαθμισμένη συνοικία. Η πρώτη το έκανε την ημέρα που στο Βαγιεγκράντε της Βολιβίας, ανακαλύφθηκε το πτώμα του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, τριάντα χρόνια μετά τη δολοφονία του. Ο δεύτερος την ημέρα που έπεσε η Βαστίλη. Και οι τριτοτέταρτοι την ημέρα που παραιτήθηκε η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου και ξεκίνησε η Αποστασία. Διαλέγει, ο κάθε ψηφοφόρος του ΣΥΡΙΖΑ και παίρνει. Ο μπαχτσές έχει απ’ όλα. Και αριστερούς επαναστάτες-σύμβολα και επαναστάσεις που άλλαξαν τον κόσμο και κεντροαριστερά με εγχώριους εφιάλτες.

Εκτός από συμβολισμούς έχει όμως και πραγματικότητες. Και η πρώτη είναι πως η Έφη έκλεψε τις εντυπώσεις όχι μόνο για το βιογραφικό της, αλλά και επειδή κινήθηκε πιο έξυπνα απ’ όλους. Καλλιέργησε για καιρό την εικόνα της διαδόχου, ανακοίνωσε πρώτη την υποψηφιότητα και το κυριότερο είχε με το όπλο παρά πόδα το επιτελείο της για την «αποφασιστική στιγμή», για την ώρα της διαδοχής. Χαρίτσης, Ηλιόπουλος βγήκαν αμέσως και την στήριξαν. Ο Νίκος Μαραντζίδης μετά τον Τσίπρα ανέλαβε να «μανατζάρει» επικοινωνιακά και την Έφη. Δίπλα της από την πρώτη στιγμή στάθηκε και μια άλλη εμβληματική φυσιογνωμία του πρώϊμου ΣΥΡΙΖΑ, ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, ενώ ο Ανδρέας Μπελεγρής τροφοδοτεί καθημερινά τα Μέσα Ενημέρωσης με συνεχείς ανακοινώσεις για τις θέσεις της Έφης και τις προσχωρήσεις βουλευτών, στελεχών και διανοουμένων στο στρατόπεδό της.

Αφανώς, σημαντικό ρόλο στην πανελλαδική δικτύωση της Έφης παίζει και ο σύζυγός της Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο οποίος ως τέως γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζει απ’ έξω κι ανακατωτά το στελεχιακό δυναμικό του κόμματος. Το επιτελείο της Αχτσιόγλου λειτουργεί ρολόϊ, προφανώς επειδή είχε κουρδιστεί για να δουλέψει ακόμη και πριν τις δύο εκλογικές ήττες του ΣΥΡΙΖΑ. Και όπως έδειξε και με την ομιλία της στην ΚΕ συνεχώς μετατοπίζεται σε πιο ρεαλιστικές και υπεύθυνες θέσεις, λαμβάνοντας υπόψιν αφενός τις νέες τεχνολογίες και τις διεθνείς κρίσεις που αλλάζουν τον κόσμο και αφετέρου την ακροδεξιά επέλαση στην Ευρώπη.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, δεν είναι τόσον οργανωμένος όσο θα απαιτούσε η υποψηφιότητά του. Η παραίτηση Τσίπρα αιφνιδίασε και τον ίδιον και την «Ομπρέλα», την αριστερή τάση του ΣΥΡΙΖΑ στην οποίαν ο Ευκλείδης έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο Τσακαλώτος σε ανύποπτο χρόνο είχε δηλώσει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τον Τσίπρα χρειάζεται ανανέωση και ο ίδιος επειδή είναι και μεγαλύτερος από τον Αλέξη δεν έχει τη φιλοδοξία να τον διαδεχθεί. Μετά τις δύο οδυνηρές ήττες άλλαξε γνώμη με αποτέλεσμα να διχάσει και την Ομπρέλα. Οι μισοί και ιδιαίτερα οι σκληροί από τους «53» (Χριστόφορος Παπαδόπουλος, Θοδωρής Δρίτσας, Τασία Χριστοδουλοπούλου, Αννέτα Καββαδία, Πάνος Λάμπρου κ.α.), αλλά και μετριοπαθείς, όπως ο βουλευτής Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης και οι πρώην υπουργοί Γιώργος Σταθάκης και Ανδρέας Ξανθός, θέλουν τον Ευκλείδη για αρχηγό. Αντίθετα, η τρόικα (Βούτσης, Σκουρλέτης, Φίλης κ.α.) υποστηρίζουν πως ο Ευκλείδης πρέπει να παραμείνει στην αρχική του προτίμηση που ήταν, όπως και αυτών, η «κόκκινη Έφη». Μάλιστα, έχουν διαμηνύσει στον Ευκλείδη ότι δεν θα τον στηρίξουν, ενώ του έχουν επιστήσει και την προσοχή πως θα βρεθεί σε δύσκολη θέση, όχι μόνον αυτός, αλλά και συνολικά η Ομπρέλα σε περίπτωση που το ποσοστό που θα λάβει είναι μικρότερο από αυτό που έχουν καταγράψει στο τελευταίο συνέδριο (25%). Αντίθετα στηρίζοντας την Έφη -ακόμη κι αν στο κόκκινο χρώμα της προσέθεσε και μερικούς πράσινους και γαλάζιους κόκκους- η Ομπρέλα θα είναι με τους νικητές και από μειοψηφία θα βρίσκεται στην πλειοψηφία.

Ο Ευκλείδης, είναι όμως ξεροκέφαλος. Ενδεχομένως, θεωρεί τον εαυτό του τον Σημίτη της Αριστεράς, που είναι ενάντια στον αρχηγισμό, τον λαϊκισμό και έχει την αποδοχή του ευρωπαϊκού κατεστημένου. Κυρίως όμως επειδή θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ να παραμείνει κόμμα της αριστεράς και γι’ αυτό δήλωσε ότι η υποψηφιότητά του περιλαμβάνει το δίπολο «συνέχεια και τομή». Όρισε ως συνέχεια την παρακαταθήκη του Αλέξη Τσίπρα, για όσα κατάφεραν στην κυβέρνηση και στην αντιπολίτευση, και ως τομή αυτά που πρέπει να αλλάξουν και εξ αιτίας των οποίων ηττήθηκαν στις εκλογές.

Το στοίχημα για τον Ευκλείδη είναι να μην τον προσπεράσει ο Παππάς. Εάν τελικά οι υποψήφιοι είναι μόνον οι τέσσερεις τότε είναι πιθανό η Αχτσιόγλου να εκλεγεί από την πρώτη Κυριακή. Η υποψηφιότητα του Ευκλείδη ζημιώνει πάντως την Έφη αφού οι ψήφοι μοιράζονται. Δεν είναι λίγοι οι «ομπρελάδες» που δηλώνουν ότι την πρώτη Κυριακή θα ψηφίσουν τον Τσακαλώτο και στη δεύτερη την Αχτσιόγλου. Από την άλλη πρόβλημα συνιστά για τον Ευκλείδη το γεγονός ότι η Έφη μετατοπιζόμενη προς το κέντρο απολαμβάνει διατασικής στήριξης, ενώ ο εκ Πρεβέζης οπαδός του ΠΑΟΚ όσο παραμένει αθεράπευτα αριστερός δύσκολα μπορεί να διευρύνει το εκλογικό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ και κατά συνέπεια δεν μπορεί να προσφέρει στα μέλη και τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ την ελπίδα επιστροφής στο γκουβέρνο.

Ο τρίτος της παρέας, ο Νίκος Παππάς, με όπλο τη στρατηγική της διεύρυνσης προς το κέντρο επιχειρεί να εμφανιστεί ως η συνέχεια του Τσίπρα σε αυτό τον τομέα. Δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην «Προοδευτική Συμμαχία» που συμπληρώνει τον τίτλο του ΣΥΡΙΖΑ και στην οποίαν στεγάζονται οι περισσότεροι πασοκογενείς. Όπως χαρακτηριστικά είπε στους συντρόφους του στην Κ.Ε. ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει α) να ξανακερδίσει τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους, του κέντρου και της κεντροαριστεράς που έκαναν άλλες επιλογές. β) να ξανακερδίσει τη νεολαία που για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια επέλεξε κατά πλειοψηφία τη ΝΔ. γ) να επανασυστήσουν την εκλογική συμμαχία του 2015 μεταξύ μισθωτών και μεσαίας τάξης, που τους έφερε στην κυβέρνηση και δ) να αποκτήσουν ακτινοβολία, στα συνδικάτα, στην αυτοδιοίκηση, στη μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα.

Ειδικά για το τελευταίο τα πράγματα δεν είναι ρόδινα. Στη συζήτηση που έγινε στην Πολιτική Γραμματεία δεν ελήφθησαν οριστικές αποφάσεις για περιφερειάρχες και δημάρχους. Η Κ.Ε. εξουσιοδότησε να το κάνει τις επόμενες ημέρες η Πολιτική Γραμματεία. Τα προβλήματα είναι πολλά και σοβαρά. Αν μέχρι και πριν τις εκλογές υποψήφιοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες αποζητούσαν τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ τώρα με ποσοστό 17,8% (αντί για 31,5%) και χωρίς τον Τσίπρα αρχηγό οι περισσότεροι δεν θέλουν και πολλά πολλά με την Κουμουνδούρου. «Αντί για καλό θα μάς κάνετε ζημιά λένε», οι περισσότεροι στους οποίους γίνεται κρούση. Και η αλήθεια είναι πως με τον ΣΥΡΙΖΑ στο 18% και το ΠΑΣΟΚ στο 12%, οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες προτιμούσαν να εμφανίζονται ως ανεξάρτητοι παρά ως οι εκλεκτοί της κεντροαριστεράς. Αυτό είναι άλλο ένα πρόβλημα για όποιον εκλεγεί πρόεδρος στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ευρύτερα για την κεντρο-αριστερή παράταξη.

Στην Κρήτη, μετά τη στήριξη της ΝΔ στον Αρναουτάκη, ψάχνουν άλλον υποψήφιο, για την Αττική επικρατέστερος φέρεται ο Ιωακειμίδης, για τη Ήπειρο ο Στέφος, για τη Στερεά Ελλάδα ο Γκλέτσος, για τα Ιόνια ο Φαραντούρης, για το Νότιο Αιγαίο η Καραγιάννη, για την Κεντρική Μακεδονία ο Αμανατίδης ή ο Τόλκας. Για τη Δυτική Ελλάδα ο Διονύσης Τεμπονέρας θα ήταν μια ισχυρή υποψηφιότητα, με αυξημένες πιθανότητες εκλογής, αφού θα μπορούσε να την στηρίξει και το ΠΑΣΟΚ. Όμως ο νεαρός εργατολόγος προτιμά να παραμείνει στην κεντρική σκηνή και όπως ξεκαθάρισε και στην Κ.Ε. επιμένει στις πολιτικές και διαδικαστικές του θέσεις για την εκλογή αρχηγού- για την μετά Τσίπρα εποχή.

Με τον Τεμπονέρα, εκτός από τα μέλη της ΡΕΝΕ (Κοτσακάς, Ρήγας, Σκορίνης, Τσιόκας κ.α.), συμφωνούν και οι Πολλάκης και Σπίρτζης ότι …το άλογο πρέπει να μπει μπροστά από το κάρο. Αναμφισβήτητα η υποψηφιότητα έκπληξη ήταν του Στέφανου Τζουμάκα. Η δήλωση που έκανε από πολλούς (και ειδικά από τους πασοκογενείς) θεωρήθηκε πολιτικά ορθή, αλλά οι περισσότεροι δεν συμφωνούν ότι έπρεπε να συνοδεύεται και από διεκδίκηση της αρχηγίας. Το αίτημα της ανανέωσης θα έπρεπε, λένε, να υιοθετηθεί πρωτίστως από την αντιδικτατορική γενιά, η οποία θα πρέπει να παραμερίσει για να αναλάβουν τα ηνία οι νεότερες ηλικίες…