Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Εγινε επίσης εμφανής και η διάσταση που αρχίζει να σχηματίζεται ανάμεσα στις χώρες του Βορρά και του Νότου.

Ηδη κάποια κράτη-μέλη σπεύδουν εξαρχής να δηλώσουν αντίθετα στη χρηματοδότηση μέτρων στήριξης, όπως έγινε στην πρώτη φάση της πανδημίας, και υποδεικνύουν ότι οι χώρες που θα έχουν πρόβλημα θα πρέπει να προσφύγουν στον ESM, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, τα δάνεια του οποίου συνοδεύονται από όρους και προϋποθέσεις και θεωρούνται «πολιτικό δηλητήριο», καθώς έχουν ταυτιστεί με τα μνημονιακά δάνεια προς την Ελλάδα.

Ταυτόχρονα, συζητήθηκε στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. (Ecofin) και η έκθεση για τις μακροοικονομικές ανισορροπίες που «βγάζει στη σέντρα» Ιταλία, Ελλάδα και Κύπρο, οι οποίες έχουν τα μεγαλύτερα δημόσια χρέη και βρίσκονταν σε δυσμενή θέση ακόμα και πριν από την πανδημία.

Οι σκληροπυρηνικές χώρες της Ευρωζώνης ετοιμάζονταν να ζητήσουν απόσυρση των μέτρων στήριξης μέσα στο 2022, αλλά η προοπτική αυτή απομακρύνεται, καθώς το τέταρτο κύμα της πανδημίας φαίνεται ότι ήδη επελαύνει και είναι φανερό ότι οι πολιτικές ηγεσίες της Ε.Ε. ανησυχούν. Δεν είναι τυχαίο ότι στο τελευταίο Eurogroup μετείχε και η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν.

Κάτι αντίστοιχο είχε γίνει το 2011, όταν συμμετείχε ο τότε υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τίμοθι Γκάιτνερ, στην ουσία για να αναχαιτίσει τη λιτότητα των Γερμανών και να αποτρέψει την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.

Παρόλη την κρισιμότητα της κατάστασης, όμως, οι χώρες του Βορρά προετοιμάζουν το έδαφος για δάνεια από τον ESΜ και νέα λιτότητα με την πρώτη ευκαιρία.

Το καλό της υπόθεσης είναι ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βρίσκεται σε άλλο μήκος κύματος και η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ φαίνεται, προς το παρόν, να έχει αποκρούσει πιέσεις των Γερμανών και των άλλων «γερακιών» για σταδιακή σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής. Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, λόγω πανδημίας της ΕΚΤ που συμπιέζει προς τα κάτω τα επιτόκια, λήγει τον Μάρτιο του 2022, αλλά η Κριστίν Λαγκάρντ ανακοίνωσε ότι θα το διαδεχτεί κάτι άλλο.

Η φύση των νέων μέτρων στήριξης της ΕΚΤ δεν έχει προσδιοριστεί και αναμένονται ανακοινώσεις μέσα στην επόμενη εβδομάδα. Το πιθανότερο πάντως είναι ότι θα διατηρήσουν το κόστος χρήματος χαμηλά και θα επιτρέπουν στην Ελλάδα να συνεχίσει να συμμετέχει στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, παρότι οι ελληνικοί τίτλοι δεν έχουν επενδυτική διαβάθμιση.
Το σίγουρο είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να αποκρούσει με κάθε τρόπο τις όποιες πιέσεις για νέα λιτότητα, διότι εάν συμβεί κάτι τέτοιο οι επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες θα είναι καταστροφικές.

Η λιτότητα σκοτώνει τις επιχειρήσεις και την απασχόληση, ενώ αντιθέτως το ζητούμενο τώρα είναι να κρατηθεί στη ζωή και να ανακάμψει όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός εταιρειών και θέσεων εργασίας.

Οπως μάθαμε με επώδυνο τόπο στη διάρκεια των προηγούμενων μνημονίων, οι εταιρείες και οι θέσεις εργασίας που χάνονται πολύ δύσκολα «ξαναφυτρώνουν».
Η ακραία λιτότητα των μνημονίων αποδείχθηκε λάθος και καταστροφή για την ελληνική οικονομία.

Το λάθος αυτό δεν πρέπει να επαναληφθεί.