Βασίλης Στεφανακίδης

Μπήκαμε και πάλι στα δύσκολα και στη διαχείριση μιας ακόμα κρίσης που πέρα από τη δυσχερή θέση στην οποία βρέθηκαν πολλοί συνάνθρωποί μας στη Θεσσαλία, στον Εβρο, στη Ρόδο και την Πάρνηθα από τη μια στιγμή στην άλλη, την καταστροφή του περιβάλλοντος και των δημόσιων υποδομών, στον πυρήνα βρίσκονται και οι οικονομικές επιπτώσεις.

Ζημιές που θα κληθούμε σε έναν βαθμό να επωμιστούμε όλοι καθώς τα δημοσιονομικά περιθώρια του κράτους, όσο κι αν πάει καλά η οικονομία που επανεκκίνησε, δεν είναι επαρκή για να επουλώσουν τις πληγές που άφησε πίσω της η καταστροφική μανία της φύσης.

Τα κονδύλια που εξασφάλισε ο Κ. Μητσοτάκης από την Ε.Ε. ακούγονται και είναι μεν σημαντικά, αλλά, όπως είναι γνωστό, δεν πρόκειται για ζεστό χρήμα που έχει ανάγκη η χώρα τούτες τις δύσκολες ώρες. Αυτά που μας έταξαν σαν έξτρα κονδύλια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης στην ουσία είναι γύρω στα 400 εκατομμύρια, ενώ τα υπόλοιπα μέχρι τα 2,2 δισ. θα προέλθουν από μια ευελιξία που αποφάσισε η Ε.Ε. για ανακατεύθυνση κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, από τα υπόλοιπα της μη απορρόφησης από το ΕΣΠΑ (που θα χάνονταν) και από δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Οχι πως είναι αμελητέα αυτά τα ποσά, αλλά η εκταμίευσή τους θα γίνεται σταδιακά και σε βάθος χρόνου και θα αφορούν τη δημιουργία νέων υποδομών και την αποκατάσταση των καταστροφών.

Οι άμεσες ανάγκες, όμως, που αφορούν τους ανθρώπους που επλήγησαν, τις επιχειρήσεις που καταστράφηκαν, την εξασφάλιση στέγασης στους πλημμυροπαθείς και την οικονομική τους ενίσχυση για να επιβιώσουν, θα πρέπει να καλυφθούν από τον Προϋπολογισμό. Εναν Προϋπολογισμό όμως που δεν είχε τέτοια περιθώρια και γι’ αυτό καταρτίζεται ένας συμπληρωματικός με 600 εκατ. ευρώ για το τρέχον έτος. Δεν ξέρω αν αυτά επαρκούν στην παρούσα φάση κι αν μπορούν να καλυφθούν από την υπεραπόδοση της οικονομίας στο προηγούμενο διάστημα, αφού δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε υποχρέωση να κλείσει θετικά αυτός ο Προϋπολογισμός όπως και οι επόμενοι, για να μην κινδυνέψει ξανά η επενδυτική βαθμίδα που με τόσο κόπο ανακτήσαμε πριν από μία εβδομάδα.

Μοιραία λοιπόν πάνε πίσω οι προαναγγελίες για συνέχιση του Market pass ως το τέλος του χρόνου και οι ενισχύσεις των συνταξιούχων που έχουν προσωπική διαφορά. Και μακάρι να πρόκειται για προσωρινή αναβολή και από το 2014 και τον νέο Προϋπολογισμό να δούμε συνέπεια στις υποσχέσεις, αλλά πολύ φοβάμαι πως δεν τελειώσαμε ακόμα. Και τούτο γιατί δεν έχει ακόμα γίνει η συνολική καταγραφή των ζημιών, ούτε μπορεί να υπολογιστεί επακριβώς ακόμα το κόστος της αποκατάστασης.

Σαφώς και τα ψηφισμένα μέτρα που αφορούν τις αυξήσεις μισθών στον δημόσιο τομέα θα ισχύσουν από τον νέο χρόνο, όμως θα απαιτηθούν πολύ περισσότερα έσοδα στα κρατικά ταμεία από φόρους. Κι ας μη γελιόμαστε - όσο φιλόδοξο κι αν παρουσιάζεται το πρόγραμμα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορέσει να καλύψει τις νέες τρύπες που έχουν δημιουργηθεί στα δημοσιονομικά.

Πρέπει να βρεθούν νέες πηγές και αυτές δεν είναι άλλες από την επιβολή κάποιων φόρων στα κέρδη των επιχειρήσεων, στα μεγάλα εισοδήματα ή σε κάποιες δραστηριότητες υπό τη μορφή είτε περιβαλλοντικού τέλους είτε ως έκτακτη φορολόγηση. Αυτονόητο δε πως θα πάνε πίσω -για πόσο κανείς δεν το ξέρει- κάποιες εξαγγελθείσες παροχές περί μείωσης ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων και συνταξιούχων, ενώ η επιδότηση στο ακριβό ηλεκτρικό ρεύμα και στο φυσικό αέριο εν όψει χειμώνα είναι πλέον σε αμφισβήτηση.

Σαφώς και οι προθέσεις αλλά και οι προεκλογικές εξαγγελίες της κυβέρνησης ήταν άλλες, αλλά, όπως είπαμε στην αρχή, η Ιστορία δεν γράφεται με προθέσεις. Κι ας ελπίσουμε πως το κακό θα σταματήσει εδώ και δεν θα μας βρουν κι άλλες απρόσμενες καταστάσεις είτε με την ενεργειακή κρίση και την ακρίβεια, που όχι μόνο δεν θα καταλαγιάσει, αλλά θα συνεχιστεί ακάθεκτη, είτε με νέα ακραία καιρικά φαινόμενα. Να ζήσουμε επιτέλους τη ρουτίνα της... κανονικότητας. Ζητάμε πολλά; Μάλλον ναι.