Χαράλαμπος Νάκος - Χρήστος Ίσκος

Μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τον οργανισμό «Alliance for Regenerative Medicine» η οποία βασίστηκε αποκλειστικά στην ανάλυση δεδομένων κατά την περίοδο 2014-2019 για κλινικές δοκιμές στον τομέα των φαρμάκων προηγμένων θεραπειών, καταδεικνύει μια σημαντική μείωση του αριθμού των κλινικών δοκιμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε αντίθεση με τις  Ηνωμένες Πολιτείες και την Ασία που διεξάγουν το μεγαλύτερο μέρος αυτών. 

Βάσει αυτής της μελέτης, στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν το διάστημα 2014-2019 μόνο 9 κλινικές δοκιμές όταν σε χώρες όπως η Ισπανία εγκρίθηκαν 102, στο Βέλγιο 56 και στην Ολλανδία 42, επιβεβαιώνοντας για πολλοστή φορά ότι οι χρονοβόρες διαδικασίες έναρξης μελέτης αποτελούν μείζον πρόβλημα για τη χώρα μας.

Μια πιο εμπεριστατωμένη ανάλυση του αριθμού των κλινικών δοκιμών ανά πληθυσμό, αναδεικνύει μια χώρα όπως το Ισραήλ,  παγκόσμιο πρωταθλητή διεξαγωγής κλινικών δοκιμών σε φάρμακα προηγμένων θεραπειών ακολουθούμενη από το Βέλγιο. 

Η διεξαγωγή κλινικών δοκιμών θεωρείται ένας από τους πιο πρωτοποριακούς κλάδους του επιχειρηματικού κόσμου ο οποίος συνδυάζει τις πιο προηγμένες τεχνολογίες όσον αφορά την Έρευνα,  την Βιομηχανική Παραγωγή , τον Κλάδο υπηρεσιών Εφοδιαστικής αλυσίδας (Logistics),  την Επιστήμη των Δεδομένων/ Ανάλυση Δεδομένων,  της τεχνητής νοημοσύνης ή ακόμα και της Διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων, φέροντας εις πέρας στην παρούσα περίοδο την παραγωγή έρευνας,  νέων φαρμάκων και εμβολίων.

Η Φαρμακευτική παραγωγή και η Κλινική έρευνα πρέπει να αποτελέσουν σημαντικό μοχλό ανάπτυξης της χώρας μας, ακολουθώντας το πετυχημένο μοντέλο του Ισραήλ. 

Τους τελευταίους δεκαοκτώ μήνες, οι Ελληνο-ισραηλινές σχέσεις διανύουν μια πολύ θετική περίοδο καθώς η Αθήνα και η Ιερουσαλήμ έχουν σφυρηλατήσει άριστες διπλωματικές σχέσεις με βασική επιδίωξη την αμοιβαία επωφελή συνεργασία σε σειρά τομέων, όπως η οικονομία, η άμυνα, το εμπόριο, ο τουρισμός, οι επενδύσεις, η αγροτική ανάπτυξη,  η τεχνολογία, η ενέργεια, το περιβάλλον, η ναυτιλία και προσφάτως η φαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη.

Λίγα μόλις 24ωρα μετά τη συνάντηση και τη συμφωνία στο Ισραήλ, μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Μπέντζαμιν Νετανιάχου για το φάρμακο κατά του κορωνοϊού που παρασκευάζεται από τον καθηγητή Ναντίρ Αρμπέρ, ξεκίνησαν οι επαφές ανάμεσα στις δυο χώρες, για να δρομολογηθούν οι κλινικές δοκιμές στη χώρα μας για αυτό το νεο ελπιδοφόρο σκεύασμα. 

Για τους ανωτέρω λόγους, καθίσταται επιβεβλημένη η ανάγκη περαιτέρω συνεργασίας με το Ισραήλ στο τομέα της Φαρμακευτικής Έρευνας και Ανάπτυξης.

Οι κυριότερες πτυχές μιας ποθούμενης συνεργασίας μεταξυ Ελλάδας και Ισραήλ είναι οι ακόλουθες:

Άυξηση κλινικών μελετών στην Ελλάδα, με χορηγούς Ισραηλινές βιοτεχνολογικές εταιρείες  startups,
Δημιουργία δικτύου Ερευνητικών κέντρων κλινικών δοκιμών, που θα αποφέρει αύξηση της απασχόλησης που θα ενισχύσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας
Ανταλλαγή τεχνογνωσίας του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και των ερευνητών

Θα αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των ασθενών στην Ελλάδα που θα λαβουν καινοτόμες θεραπείες μέσω αυτής της συνεργασίας
Αναβαθμιση και αναγνώριση του ρόλου των μεγάλων Ελληνικών νοσοκομείων που θα συμμετάσχουν σε αυτές τις μελέτες
Περισσότερες επενδύσεις στις κλινικές μελέτες θα συμβάλλουν θετικά στην οικονομία της χώρας μας και θα αποτελέσουν σημαντική πηγή νέων θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης.
Οι ενδεικτικές αυτές πρωτοβουλίες μπορούν να καταστήσουν την Ελλάδα ως έναν προνομιακό προορισμό για επενδύσεις στην κλινική έρευνα. Η αξιοποίηση των ευκαιριών αλλά και του επενδυόμενου κεφαλαίου και της διαθέσιμης γνώσης στο πεδίο των κλινικών μελετών αποτελεί υποχρέωση τόσο απέναντι στους ερευνητές και τους ασθενείς, όσο και σε όσους στην πράξη επιδιώκουν και υπηρετούν την εξωστρέφεια, την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη.


1) Χρήστος Ίσκος

Φαρμακοποιός

(Υπεύθυνος Κλινικών Μελετών/Ειδικός Κανονιστικών Υποθέσεων)

Email: christos.iskos@gmail.com


2) Xαράλαμπος Νάκος

Φαρμακοποιός, Οικονομολόγος Υγείας

Ειδίκευση σε Κλινικές Μελέτες, Φαρμακοεπαγρύπνηση και Πολιτική Υγείας Φαρμάκου

Email: harry.nakos@gmail.com