Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Αντιμέτωπη με πρόταση μομφής στο Ευρωκοινοβούλιο για τα μηνύματα με τον Μπουρλά

Αντιμέτωπη με τη σπάνια, για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, διαδικασία της πρότασης μομφής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έρθει σήμερα (10.7.2025) η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για τα μηνύματα που αντάλλαξε με τον επικεφαλής της Pfizer Αλμπέρ Μπουρλά, στο πλαίσιο των χειρισμών της για την αγορά εμβολίων κατά τη διάρκεια της πανδημίας.


Αν και η πρόταση μομφής είναι καταδικασμένη να αποτύχει, η διαδικασία αποτυπώνει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια κεντρώων, κεντροαριστερών και Πράσινων ευρωβουλευτών, που αν και τη στήριξαν για να έρθει στην εξουσία, αντιδρούν έντονα στη δεξιά στροφή της Κομισιόν.

Ακόμη και το γεγονός ότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα αναγκαστεί να εμφανιστεί ενώπιον των ευρωβουλευτών και να υπερασπιστεί τους χειρισμούς της στην υπόθεση, που έγινε γνωστή ως Pfizergate, σηματοδοτεί ένα αρνητικό ορόσημο, καθώς μέχρι τώρα είχε καταφέρει να βρίσκεται σε απόσταση από τις καθημερινές πολιτικές συγκρούσεις.

Η ψηφοφορία θα γίνει στο Στρασβούργο, επί της πρότασης που κατέθεσαν πολιτικοί της ακροδεξιάς. Το ενδεχόμενο να αναγκαστεί η φον ντερ Λάιεν να παραιτηθεί είναι μόνο θεωρητικό, ενώ σε μια τέτοια περίπτωση θα έπεφτε όλη η Κομισιόν.

Το Pfizergate και η πρόταση μομφής

Η πρόταση μομφής κατατέθηκε από τον ακροδεξιό και σκεπτικιστή των εμβολίων, Ρουμάνο ευρωβουλευτή Gheorghe Piperea, με πρόσχημα την άρνηση της φον ντερ Λάιεν να δημοσιοποιήσει τα SMS, μια άρνηση που έχει καταδικαστεί από το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ και χαρακτηρίστηκε «κακοδιοίκηση» από ανεξάρτητο θεσμικό όργανο.

Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης κριτική για τα ευρωπαϊκά κονδύλια ανάκαμψης λόγω Covid, τη νομική βάση ενός αμυντικού ταμείου 150 δισ. ευρώ, καθώς και ατεκμηρίωτους ισχυρισμούς περί παρέμβασης στις πρόσφατες εκλογές στη Γερμανία και τη Ρουμανία. Το κείμενο έχουν στηρίξει 75 ομοϊδεάτες εθνικιστές και ακραίοι.

Η διαδικασία της πρότασης μομφής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι σπάνια. Το 1999, τη δοκιμασία αντιμετώπισε η τότε Επιτροπή Σαντέρ. Η πρόταση απέτυχε μεν, ωστόσο τόσο ο Σαντέρ όσο και οι Επίτροποι αναγκάστηκαν να παραιτηθούν λίγες εβδομάδες αργότερα, όταν το Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών απέσυρε επισήμως τη στήριξή του.

Τι φοβούνται οι συνεργάτες της

Πάντως, πολλοί σημειώνουν ότι οι ηγέτες του φιλελεύθερου Renew και του κεντροαριστερού σχηματισμού Σοσιαλιστών και Δημοκρατών έχουν δηλώσει ότι δεν θα στηρίξουν την πρόταση μομφής, όσο οργισμένοι κι αν είναι με τη δεξιά στροφή των Βρυξελλών.

Στο παρασκήνιο, συνεργάτες της ανησυχούν για το ενδεχόμενο μεγάλου αριθμού αποχών ή λευκών ψήφων, κάτι που εκτιμούν ότι θα πλήξει το κύρος της.

Από την πλευρά του, ο Μάνφρεντ Βέμπερ που ηγείται του ΕΛΚ έχει δώσει εντολή στους ευρωβουλευτές του να είναι παρόντες για να δείξουν «ομοφώνως» τη στήριξή τους στην πρόεδρο της Επιτροπής. Η πρόταση μομφής είναι εγγυημένο ότι θα αποτύχει, καθώς με βάση τον κανονισμό για την έγκρισή της απαιτείται πλειοψηφία 2/3.

Ισχυρή προειδοποίηση

Ωστόσο, η ψηφοφορία αποτελεί ισχυρή προειδοποίηση για τη φον ντερ Λάιεν. Οι ευρωβουλευτές έμαθαν ότι για να κατατεθεί πρόταση μομφής απαιτούνται μόλις 72 ψήφοι.

Εάν στο μέλλον κάποια πιο ισχυρή πτέρυγα, όπως οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες ή οι Πράσινοι αποφασίσουν να καταθέσουν τη δική τους πρόταση μομφής, και πάλι δεν θα μπορέσουν να «ρίξουν» την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όμως θα προκαλέσουν πολιτική ζημιά.

Πράγματι, η δεύτερη μεγάλη απειλή για τη φον ντερ Λάιεν είναι να χάσει πλήρως ή εν μέρει τη στήριξη των φιλελεύθερων και των Σοσιαλιστών. Αν και αυτό δεν θα την ανάγκαζε αυτομάτως να παραιτηθεί, θα δυσκόλευε την προώθηση της νομοθετικής της ατζέντας, σε μια περίοδο που ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, έχει προειδοποιήσει ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει «αργό μαρασμό».

Στο μεταναστευτικό, για παράδειγμα, η Επιτροπή της φον ντερ Λάιεν οδεύει σε ακόμη μία μεγάλη σύγκρουση με το Κοινοβούλιο. Η κεντροαριστερά έχει δηλώσει ότι δεν θέλει να στηρίξει μια νέα οδηγία που διευκολύνει τις απελάσεις μεταναστών, με την πρωθυπουργό της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, να παραδέχεται ότι η έγκριση της αποκαλούμενης οδηγίας επιστροφών θα είναι «πολύ, πολύ δύσκολη».

Ωστόσο, η φον ντερ Λάιεν δεν έχει άλλη επιλογή από το να προχωρήσει υπό την πίεση των εθνικών ηγετών. Ωστόσο η πρόταση μομφής μπορεί να είναι μόνον η αρχή των προβλημάτων της φον ντερ Λάιεν με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.